Kapitalisme veroorzaakt klimaatverandering en kan het niet stoppen. (Foto fotdmike/Flickr/cc/by-nc-nd)
Wiebe Eekman
In Vancouver, Canada, hield het Internationaal Vakverbond (ITUC/CSI) van 21 tot 25 juni 2010 een wereldwijd congres en nam daar een verklaring aan over zijn klimaatbeleid: "Resolution on combating climate change through sustainable development and just transition" (Strijd tegen klimaatverandering middels duurzame ontwikkeling en een rechtvaardige overgang). Blijkbaar is deze tekst nog maar weinig bekend in de vakbeweging. Omdat er geen vertaling in het Nederlands voorhanden is, hebben we deze tekst zelf vertaald en zetten die ter beschikking op de website.
Deze klimaatresolutie is een enorme stap vooruit ten opzichte van de voorgaande gangbare stellingnamen van de meeste vakbonden. We raden daarom iedereen aan deze tekst te lezen en de positieve punten te gebruiken voor het debat binnen de eigen vakbondsrangen. Tegelijk is deze tekst goed bruikbaar om onder milieuactivisten de solidariteit met de arbeidersbeweging te bepleiten.
Het IVV stelt met deze klimaatresolutie dat de klimaatstrijd een vakbondszaak is geworden. Het pleit voor het betrekken van vakbondsleden in de klimaatdebatten. Het heeft daarin gelijk. Zonder het eerbiedigen van de vakbonds- en mensenrechten, zonder volwaardige beloning en waardig werk in al zijn aspecten, kunnen we de meerderheid van de werkende bevolking niet meekrijgen in de strijd voor de omvorming van deze maatschappij.
Alhoewel het het kapitalistisch systeem niet bij name noemt, stelt het IVV dat het huidige economische model onaanvaardbaar is. De openingszin is heel bruikbaar voor ons: "Het Congres erkent dat de veelvuldige crisissen die de wereld geselen - energie-, voedings-, tewerkstellings- en klimaatscrisis - een gemeenschappelijke oorsprong hebben: een onrechtvaardig model op sociaal vlak, onhoudbaar op milieuvlak en inefficiënt op economisch vlak, onbekwaam om degelijk werk en een waardig leven te garanderen voor miljoenen personen".
Verder vinden wij het positief dat het IVV de hoge emissiereductie-eisen, zoals het IPCC voorstelt, volmondig ondersteunt en er voor wil ijveren. Ook ondersteunt het de klassieke eisen voor steun aan de ontwikkelingslanden. En het roept breed op om de vakbondseisen voor waardig werk te laten horen in de komende internationale klimaatonderhandelingen.
Welke oplossingen staat het IVV voor? In zijn tweede punt zegt het: "Het Congres besluit een integrale benadering te promoten naar duurzame ontwikkeling middels een billijke overgang, waar sociale vooruitgang, milieubescherming en economische behoeften samengebracht worden in een kader van democratisch beleid, waar arbeid en andere mensenrechten eerbiedigd worden en gelijke behandeling van mannen en vrouwen verwezenlijkt."
We kunnen deze zin ondersteunen, want er staat niets verkeerds in. Het probleem ligt eerder in het niet bij name noemen van het kapitalistisch systeem. Verderop in de tekst laat men daardoor de illusie bestaan van oplossingen binnen een groen kapitalisme. In punt 5 vraagt het IVV "het concurrentievermogen van de industrie niet in gevaar te brengen". Daar gaat het de reformistische sociaaldemocratische toer op. Het staat haaks op zijn eerdere oproep tot "een diepe omvorming van de wereldproductie en consumptiesystemen".
Dat in het achterhoofd houdend, is deze tekst verder goed te gebruiken omdat het de standpunten in de klimaatbeweging naar links doet opschuiven.
Wiebe Eekman is bereikbaar onder 0032-477 89 21 89.