van de redactie
Enige fragmenten uit het bericht van het partijbureau van de PVDA en de reactie partijbestuur NCPN.
Zondagmorgen 5 juni overleed kameraad Ludo Martens na een langdurig ziekbed. Ludo stond aan de basis van de stichting van de Partij Van De Arbeid, waarvan hij ook jarenlang voorzitter was. Hij stond bekend als gedreven en erg streng. "Geen middelmatigheid. Men moet de lat hoog leggen, nauwgezet en ernstig studeren en werken", was zijn visie. Vaak koppig ook, was hij, maar niet te beroerd om zijn eigen fouten te erkennen. En hij stond steeds open voor ervaringen van over de hele wereld. Ludo Martens werd 65. Hij laat twee kinderen achter: Amada en Jokoba.
Ludo Martens streed tegen alles wat ons verdeelt: stop nationalisme, stop racisme. De strijd tegen het bekrompen nationalisme in België is sindsdien een rode draad in het werk en het leven van Ludo Martens gebleven. Achter het separatisme schuilt een gevaarlijke antisociale en antisyndicale agenda, zal hij meermaals zeggen. Niet alleen het enge nationalisme is een doorn in het oog van Ludo Martens. Ook het racisme, dat het volk verdeelt. De ontmoetingen uit de periode van mei '68 hebben op een beslissende manier zijn denken en handelen beïnvloed. In Berlijn ontmoet hij Duitse marxistische studenten die hem in contact brengen met de teksten van Marx en Lenin. Ludo inspireert zo ook de Studentenvakbeweging in België en weet de blik van de studerende jeugd te verruimen naar de wereld van de arbeid: Arbeiders-Studenten, één front!
Ludo maakte duidelijk dat de echte vrijheid van intellectuelen erin bestaat te begrijpen hoe de samenleving in elkaar zit, waar het onrecht vandaan komt, welke de wetten van de geschiedenis en van de verandering zijn en dan daarnaar te handelen. In een aantal boeken en artikelen neemt Ludo de verdediging op van wat volgens hem onbetwistbare realisaties zijn van de verschillende socialistische landen, maar niet door blind één ervaring te volgen, zoekt hij tegelijk naar de oorzaken van de ontaarding. Die analyses hebben communisten over de hele wereld geïnspireerd om de balans op te maken van de eerste ervaring met de opbouw van het socialisme in de recente geschiedenis. Die oriëntatie ligt ook aan de basis van het jaarlijkse Internationaal Communistisch Seminar, dat in tijden van globalisering wil bijdragen aan de uitwisseling en versterking van de communistische wereldbeweging.
De discussie niet schuwen, steeds nuchter blijven (sommigen liepen tegen muren op van die zakelijkheid), maar tegelijkertijd steeds de argumenten zoeken en de ideeën bijstellen. Een meningsverschil is een meningsverschil, en ook niet meer dan dat. Ludo zocht altijd naar de manier om iedereen de plaats te geven waar hij het beste van zichzelf kon geven. Hij was ervan overtuigd dat de bekwaamheid om samen te werken met mensen met een andere achtergrond en met andere capaciteiten de PVDA in staat heeft gesteld haar organisatie bijeen te houden, terwijl de meeste organisaties die uit mei '68 zijn voortgekomen na enkele jaren zijn verdwenen als gevolg van interne spanningen en ruzies.
Wat wellicht minder bekend is, is dat Ludo zelf de eerste steen heeft gelegd voor de grondige partijvernieuwing. In 1999, voor hij naar Congo vertrok, maakte hij na de slechte verkiezingsuitslag een uitvoerig document over het diepgeworteld sektarisme in de partij. De partij moest af van het 'grote gelijk' en het 'belerende vingertje', zo vond hij, en moest een meer eigentijdse, open partij worden zonder haar principes te verloochenen. Het is die vernieuwing die tussen 2004 en 2008 werd uitgediept en op het partijcongres in 2008 werd aangenomen. In Congo brengt hij vanaf 1999 het laatste decennium van zijn actieve leven door. In 1968 is de jonge Ludo er al van overtuigd dat wij, als revolutionairen en antikolonialisten de plicht hebben om de bevrijding van het Congolese volk te steunen. Het Belgische kolonialisme was bijzonder wreed, het had de Congolezen ook geen kans gegeven om te studeren. Dat is deels de voedingsbodem voor de catastrofale situatie van het rijke Afrikaanse land. Helaas kon hij door zijn ziekte dat werk niet meer afmaken. (einde tekst partijbureau PVDA) De herdenkingsplechtigheid voor Ludo Martens vond plaats op zondag 26 juni. Namens het partijbestuur van de NCPN was aanwezig Chuck Barkey. Al eerder stuurde Wil van der Klift, internationaal secretaris van de NCPN, namens het partijbestuur van de NCPN een condoleancebericht. Waarde kameraden, De NCPN condoleert alle kameraden van de PVDA met het verlies van Ludo Martens. De rol van de oprichter en langdurig voorzitter van de partij voor de PVDA en de communistische wereldbeweging was van grote waarde. Alhoewel hij al enige jaren buiten beeld was geraakt zullen we zijn scherpzinnige analyses en onvermoeibare inzet missen. De talloze persoonlijke ontmoetingen en gesprekken en zijn nagelaten werk maken dat hij steeds dichtbij was en blijft. We zullen hem herinneren als een integere, hardwerkende en scherpzinnige kameraad die leiding gaf aan het ontstaan en de verdere ontwikkeling van de PVDA en elders ook een belangrijke rol speelde in de communistische wereldbeweging, gedurende een bepaalde periode van de recente geschiedenis. Door zijn langdurige ziekbed heb ik eigenlijk al langer geleden van binnen afscheid van hem genomen en de sterke en zwakke kanten van zijn persoon de revue laten passeren. Al met al een zeer gevoelig verlies voor de communistische beweging in veel landen. Zijn rol is door de vele boeken waarvan hij minstens de eindredactie had nog lang niet uitgespeeld. Over die rol moeten we nog doorpraten. In ieder geval past Ludo in een bepaald tijdperk. Met het afscheid van Ludo gaat het boek zeker nog niet dicht. Vaststaat inmiddels dat we met z'n allen staan voor volstrekt nieuwe politieke, ideologische en financieel-economische omstandigheden. Het belangrijkste lijkt mij dat er nog levende communistische partijen zijn die zich verder kunnen ontwikkelen. Die in potentie de mogelijkheid hebben om uit te groeien tot sterke voorhoede-organisaties van, voor en met de arbeidersklasse. Ik verwacht een waardig afscheid van kameraad Ludo Martens en zal in gedachten bij jullie zijn.