Ook het verzet tegen de afbraak van voorzieningen voor gehandicapten was goed zichtbaar tijdens de manifestatie op het Malieveld op 19 september jl. (Foto Manifest/WvdK)
Redactie Binnenland
Op maandag 19 september stonden duizenden mensen die werken in de sociale werkvoorziening, via een ID-regeling een baan gevonden hebben of op een andere manier belang hebben bij overheidssteun bij het vinden en behouden van werk, te demonstreren op het Malieveld. De levensstandaard en het toekomstperspectief van deze groep werknemers wordt ernstig bedreigd door een opeenstapeling van bezuinigingen en hervormingen.
De regering is vastbesloten een aantal regelingen die gelden voor mensen die door sociale, lichamelijke of geestelijke beperkingen minder makkelijk aan werk komen, samen te voegen in de Wet werken naar vermogen (Wwnv). De wetgeving heeft twee duidelijke doelen: 1850 miljoen op de staatsbegroting bezuinigen en de loonkosten drukken. En dat kan alle mooipraterij niet verhullen.
De nieuwe wet wordt door een parlementaire meerderheid noodzakelijk geacht om de instroom in de Wajong-regeling en de kosten van de Sociale Werkvoorziening in te dammen. Al jaren wordt er geroepen dat de groei van de kosten van deze sociale regelingen problemen gaat opleveren in de toekomst, zoals ook het jarenlange misbruik (en let wel: door de werkgevers) van de WAO-regeling dat eerder deed. De regering overgiet deze kille bezuiniging met een ideologisch sausje van 'emancipatie van mensen met een beperking'. En benut het oude beproefde middel om verzet vanuit de huidige groep te voorkomen door de wet alleen voor nieuwe gevallen te laten gelden.
Twee hoogleraren van de universiteit van Maastricht, prof. mr. Klosse en prof. dr. Muysken, analyseerden in een artikel voor het tijdschrift Recht en Arbeid de nieuwe wet en kwamen tot de conclusie dat het kabinet terug moet naar de tekentafel omdat het hoofdprobleem niet opgelost wordt. De hoogleraren economie en sociaal recht zien namelijk een structurele 'mismatch' op de arbeidsmarkt en zijn daarom van mening dat meer 'markt' geen oplossing gaat bieden, maar de betreffende mensen alleen maar verder de armoede induwt.
De rechtse beleidsmakers gaan er vanuit dat een krapper wordende arbeidsmarkt, tegelijk met het drukken van de loonkosten voor mensen met een beperking, een positieve uitwerking heeft op de kans op werk voor deze groep. Maar zoals de hoogleraren stellen: "Al met al is er zo een chronisch tekort aan passende functies voor mensen met beperkingen ontstaan, domweg omdat de afstand tussen hun mogelijkheden en de functie-eisen te groot is. Willen zij in grotere getale gaan deelnemen aan het arbeidsproces dan zal dientengevolge moeten worden geïnvesteerd in het creëren van functies die aansluiten bij hun arbeidspotentieel." De nieuwe wet is naast een bezuiniging vooral het middel om uitkeringsgerechtigden werk onder het minimumloon te laten accepteren.
De FNV gaat de achterban informeren over de gevolgen van de invoering van de Wwnv. FNV Lokaal organiseert door het hele land bijeenkomsten. Veel gemeentebesturen, die uitvoerders worden van de wet, voelen weinig voor de verantwoordelijkheid voor het aan het werk helpen van mensen met een beperking, terwijl de budgetten daarvoor lager worden. De vakbondslobby richt zich op alle groepen die te maken krijgen met de nieuwe wet, maar ook op ouders van jongeren die recht op een Wajong-uitkering hebben, om zo breed mogelijk verzet te organiseren. De mensen in de sociale werkvoorziening toonden zich strijdbaar de laatste maanden. Maar het zwaarst worden de toekomstige uitkeringsgerechtigden getroffen, die zeker 14 procent uitkering minder krijgen.
De nieuwe wet gaat alle werkende mensen aan. Het stimuleert namelijk de concurrentie op de arbeidsmarkt tussen groepen werknemers. Nu de budgetten van gemeenten, provincie en rijk sterk onder druk staan moet er gevreesd worden dat de wet gebruikt gaat worden om mensen met een normaal arbeidscontract te ontslaan en voor hen in de plaats mensen in dienst te nemen met een regeling van loondispensatie (minder hoeven te betalen dan minimumloon). Zo wordt een segment arbeiders met minder rechten gecreëerd, dat gebruikt gaat worden om het algemeen loonpeil te drukken en arbeidsrechten verder te ondergraven.
Op het Malieveld stonden de mensen uit de nu geldende sociale regelingen zelf, maar waren collega's met een normaal arbeidscontract nog grotendeels afwezig. Het komt er nu op aan solidariteit te organiseren. Door de nieuwe wet worden de loonkosten gedrukt van een grote groep mensen op een arbeidsmarkt met een chronisch tekort aan geschikte banen voor hen. Uiteindelijk is het niet alleen een vraagstuk van 'emancipatie van mensen met een beperking' maar moet de discussie ook gaan over hoeveel meer kapitalistische uitbuiting en uitsluiting we nog gaan pikken.