Esther Grutters en Mark Jan Smit
Dat het niet goed gaat met het MBO is geen geheim. Door de vele problemen staat de kwaliteit van het onderwijs serieus onder druk. "Maar wat gaan we daaraan doen?", vraagt Marinos Michailidis, derdejaars student Ondernemerschap op het ROC Aventus in Deventer, zich af. "In actie komen!" Te beginnen met een handtekeningenactie met de tekst: "MBO'ers in Actie! Reizen en niksen, voor honderden euro's. Er is geen communicatie, er zijn geen lokalen en geen docenten. En soms betalen wij wel 200 euro voor één boek, terwijl onze directie wel 3.800 euro per maand verdient. Zulke tegenstellingen zullen wij niet accepteren, het is tijd voor verandering!" Dit is het startschot van een protestactie voor een beter MBO.
Zo ging Marinos in de pauze aan de slag met het verzamelen van handtekeningen en hij kreeg meteen veel bijval. "Er kwamen medestudenten op mij af die een vel uit mijn handen pakten en daarmee naar een groepje liepen om handtekeningen te laten zetten", zegt een strijdbare Marinos. De locatie in Deventer, die onderdeel uitmaakt van het ROC Aventus, heeft zo'n 500 studenten. Het ROC heeft daarnaast vestigingen in Apeldoorn en Zutphen.
Marinos ondervindt dagelijks de problemen op het MBO aan den lijve. Zo kloppen lestijden niet, zijn de docenten niet juist gekwalificeerd en zijn de stages slecht en niet praktijk gericht. "Je leert tijdens stages niet wat je moet leren. Sommigen zitten gedurende hun gehele studie bij één stagebedrijf. De stagebedrijven zetten hun stagiairs in als goedkope arbeidskrachten en de stagebegeleider grijpt niet in, die komt maar één keer langs om het verslag af te tekenen." De studenten zijn zelf verantwoordelijk voor een goede invulling van de stage. "Je wordt in het diepe gegooid", zegt Marinos. "Je moet jezelf zien te redden. Zo niet, dan ben je niet goed genoeg voor de opleiding."
Studenten worden niet goed begeleid tijdens hun studie. Dat zou wel nodig zijn als je als jonge twintiger erachter moet komen wat je met je leven wil. Wil je verder studeren? Of wil je gaan werken? Deze begeleiding ontbreekt. Er is simpelweg geen geld voor. Gevolg hiervan is dat studenten voortijdig stoppen met hun opleiding.
Uiteraard spreekt Marinos veel over deze problemen met medestudenten, maar ook met docenten. Zij zijn het met hem eens maar volgens Marinos hebben zij geen schuld aan de problemen. "Zij willen ook hun baan behouden". Door bezuinigingen worden zij in een kleine ruimte gepropt waarin zij met 20 man moeten werken.
Marinos ziet dat er vrijwel geen initiatieven genomen worden om de problemen gezamenlijk aan te pakken. En dat wordt volgens hem bewust gedaan. "De studenten uit de lagere klassen van het MBO worden verdeeld zodat ze zich niet kunnen organiseren. Ze moeten vooral niet zelf nadenken." Dat is jammer, want een opleiding volgen betekent niet alleen dat je een vak leert maar ook dat je als een geestelijk gezond en ontwikkeld mens door het leven kan gaan. Maar er wordt zo simpel gehamerd op status door te zeggen: "Doe nu je best, dan kun je later in die mooie auto rijden". Alsof het daarom gaat!
Specifieke begeleiding voor studenten met bijvoorbeeld dyslexie is nauwelijks aanwezig. Hierdoor worden studenten geremd in hun ontwikkeling, waardoor een overstap naar bijvoorbeeld het HBO zeer moeilijk wordt. De MBO-instelling krijgt overigens hiervoor wel geld. "Maar", zegt Marinos, "op het MBO word je alleen een vak geleerd, meer niet".
Marinos heeft daarom het voortouw genomen door met een handtekeningenactie te beginnen. Zijn actie is geïnspireerd door en gestart met behulp van Bondgenootje. Bondgenootje is een netwerk van actieve vakbondsleden die allerlei (vakbonds)problemen bij de kop pakken door in actie te komen. Op een bijeenkomst heeft Marinos met actieve vakbondsleden gesproken over de problemen op het MBO en hun antwoord luidde: "Doe hier wat aan!" Heel belangrijk is om informele leiders te zoeken, medestudenten die anderen kunnen meekrijgen met de actie.
Het idee is om klein te beginnen in Deventer om de actie vervolgens uit te breiden naar andere MBO-instellingen. Maar waarom deze actie en niet de bestaande organisaties hiervoor inschakelen, bijvoorbeeld de JOB (Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs), de vakbond voor MBO'ers? "Ik heb nog nooit een poster of een flyer van de JOB zien hangen op school. Dit vind ik storend, want het is wel onze vakbond!", zegt Marinos. Volgens hem zit de JOB vol met opportunisten die met leuke bestuursfuncties hun cv willen opleuken.
Marinos praat met veel mensen over zijn plannen voor de actie. Uiteindelijk verwacht hij dat 75 procent van de studenten achter de actie staat. Hij hoopt dat hieruit een organisatie kan voortkomen die zich echt actief inzet voor MBO-studenten. De problemen zullen dan niet meteen opgelost zijn, want dat heeft tijd nodig. "We hebben een vakbond nodig voor het MBO die de studenten opzoekt en niet andersom".
De verzamelde handtekeningen zullen tijdens een actiemoment aangeboden worden en gepaard gaan met een ultimatum. "We gaan desnoods met een grote groep voor de directiekamer op de grond zitten", zegt Marinos. Sommige problemen zullen niet direct opgelost kunnen worden, dat vergt tijd. Maar er zijn voldoende zaken die meteen aangepakt kunnen worden, al is het maar dat het protest van de studenten serieus wordt genomen.
We moeten niet te lang wachten om het MBO sterker te maken en beter te organiseren. MBO-studenten zijn het fundament van de samenleving. Want wat heeft bijv. een manager van een verzorgingshuis eraan als er geen verzorgenden en helpenden zijn die zijn bewoners verzorgt? En dat geldt ook voor de MBO'ers, vindt Marinos: "Studenten hebben recht op een goede opleiding en dat is meer dan alleen een papiertje".