Redactie Binnenland
Het Beursplein stond op zaterdag 15 oktober vol met 1500 boze mensen die zich uitspraken tegen de handelaren in het kapitaal. Ook in Den Haag op het Malieveld en in Rotterdam en Utrecht vonden soortgelijke activiteiten plaats in het kader van een wereldwijde oproep. In Nederland vormde het de start van een bezetting van het Beursplein en het Malieveld, die op het moment van het sluiten van Manifest nog voortduurt en zich uitbreidt naar andere plaatsen.
Groepen Nederlandse activisten putten inspiratie uit de Occupy Wall Street beweging, voornamelijk jonge Amerikanen, die door een kampement op te slaan in een park in New York, zoals eerder - naar het voorbeeld van het Tahir-plein in Caïro - in Madrid, Athene en andere plaatsen, de schadelijke gevolgen van de economische crisis voor de bevolkingen in die landen ter discussie stellen. Zij richtten daarbij hun pijlen op de beurshandelaren, die met hun neoliberaal betoog aan de basis staan van de nu uiteengespatte economische zeepbel. De leus is 'wij zijn de 99 procent', de reusachtige meerderheid die de rekening van de crisis gepresenteerd krijgt tegenover de 1 procent die zich buitensporig verrijkt heeft in de afgelopen dertig jaar waarin het neoliberalisme hoogtij vierde.
De Occupy-beweging klaagt het kapitalisme aan, maar laat het in de verklaringen grotendeels bij het aanklagen van de specifieke vorm die het neoliberalisme is. De gesprekken die gevoerd worden in de kampementen kunnen echter de basis leggen voor meer politiek bewustzijn en mogelijke nieuwe actienetwerken, al is er nog geen duidelijk politiek alternatief dat uit de beweging naar voren komt. Vandaar dat ook PvdA-ers als Ronald Plasterk er hun gezicht lieten zien, al staat de politiek van deze partij in de jaren negentig aan de basis van de neoliberale hervorming van Nederland.
Ook worden in de media de valse tegenstellingen opgeklopt door deze activisten dingen te laten zeggen zoals in het Parool: 'de mensen hier zijn niet zo'n eenheidsworst als bij de vakbeweging'. Terwijl FNV Bondgenoten-voorzitter Henk van der Kolk in zijn blog opriep tot deelname en FNV-organizer Herrie Hoogenboom met een groep stakende schoonmakers langskwam.
De bezettingen maken een groep jongeren zichtbaar die het einde van het neoliberale kapitalistische sprookje luid en duidelijk verkondigen. De nachtmerrie die het kapitalisme voor veel mensen is, kijk hiervoor maar over de grens naar bijvoorbeeld Griekenland, zal ook in Nederland voor steeds meer mensen duidelijk worden.
Natuurlijk moeten we de verhoudingen blijven zien: de naastgelegen kermis op de Dam en het circus op het Malieveld trekken op dit moment nog een groter deel van de bevolking dan de kampementen. Maar dat er iets aan het gisten is in de samenleving is nu wel voor iedereen duidelijk. Het belangrijkste is nu de valse tegenstellingen tijdig bloot te leggen, om te verhinderen dat deze moedige groep jongeren wordt ingekapseld in ludieke acties, dan wel gemarginaliseerd wordt als 'hippies'. Maar als de bezetters zich bewust zijn dat de staking van de schoonmakers bij het ministerie van Sociale Zaken, de acties in het Openbaar Vervoer en de stakingen in Athene een onderdeel zijn van een en dezelfde klassenstrijd, dan kon deze actie nog wel eens een belangrijk moment blijken te zijn geweest. Vanuit het Haagse kampement is nog net de top van de vlakbij gelegen Malietoren te zien, de burcht van het Nederlandse kapitaal. Van het Malieveld naar de Malietoren is een paar stappen. Symbolischer kan het eigenlijk niet.