Yunus (Foto www.sol.org.tr).
Eda Yenil
Stel je eens een land voor waar eerst de overheidsgebouwen instorten tijdens een aardbeving. Stel je eens een land voor waar mensen na een zware aardbeving door de autoriteiten worden teruggestuurd naar hun beschadigde huizen en daarna, door een tweede aardbeving, om het leven komen. Stel je eens een land voor waar de autoriteiten buitenlandse hulp afwijzen om hun eigen capaciteit te tonen, terwijl iedere hulp belangrijk is om mensen uit de puinhoop proberen te halen. Stel je eens een land voor waar mensen die voor hulp uit het buitenland komen in een hotel verblijven dat zogenaamd gecontroleerd is op veiligheid en tijdens een volgende aardbeving om het leven komen. Stel je eens een land voor waar slachtoffers van een aardbeving worden aangevallen door politie met traangas. Turkije is het land waar we het over hebben.
Op 23 oktober 2011 vond er een aardbeving plaats in de Turkse stad Van. In het nieuws werd verteld dat er honderden doden waren en dat een groot deel van de huizen niet meer veilig was om weer te bewonen. Mensen gingen op straat leven. Zij voelden tientallen naschokken waardoor de angst groot was. Aangezien de winter voor de deur stond, verwachtten de mensen dat de regering een oplossing zou zoeken voor de burgers in Van. Maar zij konden fluiten naar de hulp die georganiseerd zou worden door de overheid. De autoriteiten wezen zelfs de aangeboden hulp uit het buitenland af.
"Wij wilden eerst onze eigen capaciteit tonen", zo verklaarde een minister het afwijzen van buitenlandse hulp. Terwijl het bij een aardbeving juist belangrijk is om zo snel mogelijk mensen uit het puin te halen, koos de minister ervoor eerst alleen de eigen middelen in te zetten en pas na een paar dagen de hulp uit het buitenland toe te laten.
De veranderende mentaliteit binnen de Turkse samenleving was na de aardbeving meer dan ooit te voelen in de uitlatingen op internet en televisie. Op internet werd bij de forums door meerdere mensen geschreven dat mensen in Van deze aardbeving hadden verdiend omdat zij zogenaamd aanhangers zijn van de PKK. Anderen zeiden dat de aardbeving heeft plaatsgevonden omdat in Van een universiteit staat en er prostitutie wordt bedreven door de studenten. De aanhangers en politici van de AKP hebben deze fascistische uitspraken nooit tegengesproken en hebben ook geen woord van solidariteit met de bewoners van Van uitgesproken.
Binnen een week zijn mensen, die solidariteit wilden tonen, begonnen zich te organiseren om eventueel hulp te bieden aan hun medemensen in Van. Terwijl de regering sinds de laatste grote aardbeving in Istanbul in 1999 de burgers verplicht een aardbevingsbelasting te betalen, is er geen budget beschikbaar voor de slachtoffers van de aardbeving in Van, vertelde de minister van Financiën. De aardbevingsbelastingen bleken te zijn gebruikt om dubbele wegen te maken!! Dit was volgens de regering een goede reden, om de belasting te gebruiken voor heel andere doeleinden dan waarvoor deze werd geheven.
De ziekenhuizen, scholen, overheidsgebouwen zijn allemaal zwaar getroffen door de aardbeving in Van. De reddingswerkers hebben niet iedereen uit de puinhopen kunnen halen en mensen die wel gered werden konden niet onmiddellijk naar een ziekenhuis omdat de ziekenhuizen ook zwaar beschadigd zijn.Wij weten dat hierdoor minstens twee kinderen overleden zijn nadat zij uit de puinhoop werden gered. De 13-jarige Yunus, op de foto, is overleden omdat de ziekenhuizen van Van ook net als andere gebouwen in elkaar zijn gestort tijdens de aardbeving of niet meer veilig bleken om er binnen te gaan. Men probeerde Yunus te redden door hem naar een ziekenhuis in een andere stad te brengen, maar hij heeft het niet overleefd.
Tijdens de periode van de reddingswerkzaamheden hield de regering zich bezig met het verzinnen van antwoorden op de vragen waar het belastinggeld was gebleven. Er werd bovendien politie ingezet in Van, niet om mensen te redden, maar om mensen die een tent wilden en voor dit verzoek bij elkaar kwamen aan te vallen met traangas.
Op 9 november rond 21.00 uur vond er nog een aardbeving plaats in de provincie Van. Door deze aardbeving zijn opnieuw verschillende gebouwen ingestort. Een gedeelte daarvan zijn gebouwen die al onbewoonbaar waren verklaard. Maar woningen en gebouwen die volgens de minister wel bewoonbaar waren zijn ook ingestort.
Het Bayram Hotel van vijf verdiepingen in het centrum is ook compleet ingestort. Er verbleven gasten in het hotel die waren geïnformeerd dat het hotel in goede staat zou zijn. Later bleek uit onderzoek dat sommige steunpilaren van het gebouw ooit zijn weggehaald door de eigenaren waardoor het gebouw makkelijk instortte. In het hotel kwamen 25 mensen om, waaronder twee journalisten en een buitenlandse gast die daar voor reddingswerkzaamheden verbleef.
Ondanks al deze gebeurtenissen heeft niemand van de regering ontslag genomen. Geen enkele minister voelde zich verantwoordelijk voor al deze onzorgvuldigheden. Zij beweerden integendeel juist dat zij niet weggaan zogenaamd om nog diensten aan de burgers te kunnen verlenen. Maar wat hadden zij dan tot nu toe gedaan? Welke maatregelen hebben zij genomen om het leven van mensen te beschermen?
Of deze vragen ooit beantwoord zullen worden is een grote vraag. Maar mensen die het antwoord hierop wel kennen vragen hun medemensen om solidair te zijn en zich te blijven verzetten tegen de mentaliteit van de AKP. Want deze partij is al vanaf de eerste dag van de aardbeving begonnen met het smeden van plannen voor een stedelijke herindeling om Istanbul zo te hervormen dat de rijken er beter kunnen leven. Daar wordt het geld aan besteed en de aardbeving wordt gebruikt als smoes om mensen te overtuigen dat zij beter kunnen verhuizen. Van de rijken mogen de bewoners hun huizen verlaten opdat er luxe appartementen kunnen worden gebouwd in de binnenstad. Of de oude bewoners na hun verhuizing wel in een veilig huis zullen komen te wonen is niet een zaak voor de AKP-regering.