Union basher Toyota kan rekenen op wereldwijd protest

Interview met de Filippijnse vakbondsactivist Ed Cubelo, TMPCWA

Protestactie van TMPCWA voor de Japanse ambassade in Manila (Foto: amrc.org.hk).

Maarten Muis

Manifest ontmoette een Filippijnse vakbondsactivist tijdens de actie op 20 november van het openbaar vervoer in Amsterdam. De kennismaking resulteerde in een interview in Utrecht in het kantoor van het Nationaal Democratisch Front van de Filippijnen (NDFP).

Ed Cubelo is president van de Toyota Motor Philippines Corporation Workers Association (TMPCWA): een bedrijfsvakbond van arbeiders in de auto- en motorfabrieken van de Japanse multinational Toyota op de Filippijnen. Ed reist de hele wereld rond om internationale solidariteit te organiseren voor deze vakbond, die zwaar te lijden heeft onder de antivakbondshouding van Toyota en de repressie door de Filippijnse regering.

Ed Cubelo: "De vakbond TMPCWA organiseert vanaf 1992 de arbeiders in de Toyota-fabrieken in Manila en Santa Rosa. Op 16 maart 2001 verwierven we via het ministerie van Arbeid en Werkgelegenheid (DOLE) de status van officiële arbeidersvertegenwoordiger in de Toyota-fabrieken. Vanaf het begin werd ons vakbondsoptreden door de grondwet beschermd. Maar als reactie op onze officiële status ontsloeg Toyota 270 van onze vakbondsleden in de fabrieken. Daarop gingen de arbeiders in staking. Na een bezoek van het management van Toyota en andere Japanse investeerders aan de toenmalige president Gloria Arroyo, beoordeelde het ministerie (DOLE) de staking als onrechtmatig en gaf het bevel weer aan het werk te gaan. De staking werd gebroken, mede door inzet van een gewelddadige repressie, maar onze acties gingen en gaan door."
Hoe is de vakbond TMPCWA ontstaan?
E.C.: "Er is door vakbondsactivisten acht jaar gewerkt in de Toyota-fabrieken. De werkomstandigheden zijn er slecht, het werk is zwaar. Het is moeilijk om dagen vrij te krijgen en als je je ziek moet melden beginnen de managers meteen te schreeuwen. De TMPCWA is gegroeid toen de arbeiders steeds kwader werden op het management. De arbeiders gingen onder leiding van de TMPCWA eisen stellen voor betere betaling en goede arbeidsomstandigheden. We kregen als strijdbare vakbond echter vanaf het begin grote tegenwerking van het management van Toyota."
Hoe ziet het antivakbondsbeleid van Toyota er uit?
E.C.: "Toyota probeert van alles om ons zo maximaal mogelijk dwars te zitten. Er werd vanuit het management een eigen vakbond opgericht, de Toyota Motor Philippines Corporation Labor Organisation (TMPCLO). Deze 'gele' vakbond probeerde de officiële status als arbeidersvertegenwoordiger te verwerven. Maar deze poging strandde bij het hooggerechtshof, dat steeds oordeelde dat Toyota met de TMPCWA moet onderhandelen. Maar naast allerlei juridische stappen organiseerde het Toyota-management ook vertier, zoals stripdansen tijdens de nachtploeg, biljarttafels plaatsen en het verstrekken van drank en drugs om de Toyota-arbeiders af te leiden van de vakbondseisen."
Mede door de dominante rechtse neoliberale politiek in veel landen is het een uitdaging voor de vakbeweging verdere flexibilisering van de arbeidscontracten tegen te houden en om te zetten in een politiek van meer werkzekerheid.
Hoe is de situatie op de Filippijnen?
E.C.: "In de Toyota-fabrieken op de Filippijnen werken meer dan 500 arbeiders op tijdelijke contracten. Elke vijf maanden worden deze arbeiders door een nieuwe groep vervangen. Er zijn bijna geen vaste medewerkers meer. We proberen de arbeiders met tijdelijke contracten te bereiken door ons informatiemateriaal, flyers en brochures, te laten circuleren op de werkvloer. In dat materiaal vertellen we over de rechten die arbeiders met tijdelijke contracten hebben. We betrekken ze ook actief bij het organiseren van vakbondsmacht. We zijn een rechtszaak begonnen waarin we eisen dat arbeiders met tijdelijke contracten recht krijgen op een vaste aanstelling bij Toyota. We wonnen deze zaak bij de eerste rechter. Het probleem is het Toyota-management, want de multinational gaat meteen in beroep. De arbeiders van de Toyota-fabrieken zijn gretig om de strijd aan te gaan voor het recht op vast werk. We vechten over de hele linie tegen verdere flexibilisering van de arbeidscontracten."
De Japanse investeerders waren tijdens de staking op bezoek bij voormalig president Gloria Arroyo. Hoe sterk en machtig was die relatie?
E.C.: "Elke keer als president Arroyo uitgenodigd werd in Japan, was er een bijeenkomst met de top van Toyota, Honda en andere autofabrieken. De Filippijnse regering krijgt continu financiële en politieke steun vanuit het Japanse investeringsfonds. Iedere keer als onze vakbond een juridische strijd wint, krijgt de Filippijnse president hoog bezoek van Toyota. De Filippijnse advocaat van Toyota is een echte 'union basher' (breker van vakbondsstrijd) en werkt voor veel multinationals. Deze man is ook familie van de leider van de meerderheidsfractie in het parlement. De voorzitter van de Nationale Commissie voor de Arbeid is ook een familielid van deze advocaat. Het is duidelijk hoe de lijnen van de macht lopen."
Wat was de reactie op jullie, door de grondwet beschermde vakbondsacties van de machtige politieke en economische elite op de Filippijnen?
E.C.: "Toen we demonstreerden op 16 augustus 2006 tegen het toch uiteindelijk toekennen van een officiële status aan de 'gele' vakbond TMPCLO door het ministerie (DOLE), greep de politie en de bedrijfsbewaking hard in. Er werd geschoten op de demonstranten en 21 van onze vakbondsactivisten werden gearresteerd op beschuldiging van het toebrengen van lichamelijk letsel, sabotage en het aanzetten tot subversie en rebellie. Er werd over de hele wereld protest aangetekend tegen deze repressie van het vakbondsrecht, onder meer door de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO) van de VN en de Internationale Metaalarbeiders Federatie (IMF) met haar 25 miljoen leden. Na drie dagen werden de 21 gearresteerde vakbondsactivisten vrijgelaten zonder verdere bepalingen. We hebben daarna de strijd voortgezet om door Toyota als vakbondsvertegenwoordiger erkend te worden."
En voor deze strijd vragen jullie wereldwijd aandacht?
E.C.: "Al onze campagnes worden ook naar het buitenland gebracht. Vanuit de hele wereld stuurden progressieve organisaties protestbrieven naar Toyota wegens het miskennen van het recht op vakbondsorganisatie. Ook werden er aanklachten tegen de Filippijnse regering en het ministerie (DOLE) ingediend, onder meer door de ILO. Dit is een belangrijke steun voor onze vakbondsstrijd. Er waren tijdens de jaarlijkse protestdag dit jaar in 43 landen acties voor de Filippijnse ambassades om aandacht te vragen voor de zaak van TMPCWA. Dit is zeer effectief. Toyota luistert nog steeds niet naar de arbeiders, maar onze stem wordt steeds luider."
Toyota is een multinational. Lukt het collega's in andere landen bij de strijd te betrekken?
E.C.: "Het is al een succes. Al tien jaar is er wereldwijd steun van Toyota-arbeiders voor de vakbondsstrijd op de Filippijnen. We worden geregeld uitgenodigd door progressieve organisaties en vakbonden naar Japan en andere landen te komen om onze situatie en onze eisen uit te leggen. Probleem is wel dat de officiële arbeidersvertegenwoordiging bij Toyota Japan een'gele' vakbond is. We gaan ook op bezoek bij de Toyota-fabrieken in Frankrijk en Duitsland. We spreken lokaal met de arbeiders hoe we samen kunnen strijden tegen 'union basher' Toyota."

Meer informatie op: http://www.tmpcwa.org