Wil van der Klift
Sommige mensen gaan met hun tijd mee, anderen gaan met de film mee. Femke Halsema is zo iemand. De "Tijd verzacht ook mijn kijk op 'verwerpelijke' Thatcher." Meryl Streep speelt een aandoenlijke Thatcher in The Iron Lady en de voormalige GroenLinks-leider laat het laatste restje linkserigheid vallen.
"Met de tijd verzacht vaak het beeld dat wij hebben van onze politieke leiders", zegt zij. Maar zo liggen de kaarten toch niet helemaal. Bij Halsema is iets anders aan de hand. Zij - en GroenLinks - is zelf politiek meer richting Thatcher opgeschoven. De hoop die ook veel communisten hadden toen zij zich hebben ingezet voor de fusie die tot GroenLinks leidde, is volledig in rook opgegaan. Er is geen gram communistische visie en aanpak meer aanwezig in GroenLinks. Mw. Sap komt de Nederlandse bevolking vertellen hoe goed de Nederlandse aanwezigheid in Kunduz wel is. Ronkend probeert GroenLinks een plekje op het pluche te bemachtigen.
Films hebben een grote impact op de meningsvorming. Dat staat vast. Cinema heeft altijd al een belangrijke rol gespeeld in het hersenspoelen van mensen en verdraaien van de werkelijkheid. Daarbij spelen sentiment en opgedrongen ontroering altijd een belangrijke rol. Zo kun je van een keiharde vertegenwoordiger van het grootkapitaal een lief oud dametje proberen te maken. Maar niet film, vorm of verbeelding zullen uiteindelijk doorslaggevend zijn, maar de werkelijkheid zelf.
Weinig na-oorlogse politici zijn terecht zoveel gehaat door de werkende mensen als Margaret Thatcher en haar makker Ronald Reagan. Uiteraard had zij ook aanhangers onder de heersende klasse. Zij voerde immers namens hen klassenstrijd tegen de werkende bevolking. De positie van links en de vakbeweging werd aazienlijk aangetast onder haar leiding.
Femke kan zich nog herinneren waarom ze indertijd zo kwaad was. Thatcher stond voor "een reeks van privatiseringen, de deregulering van de financiele markten, het uitkleden van de publieke sector en het ondermijnen van de vakbonden en het zelfbewustzijn van de arbeidersklassen en verdeelde de Engelse samenleving diep. Er loopt ook een rechte lijn van het neoliberalisme dat Thatcher en haar compagnon Reagan introduceerden naar de huidige financiële en economische crisis." Daarnaast "haar hardvochtige opvattingen over armoede als de schuld van de armen, haar beruchte uitspraak in 1987 dat 'there is no such thing as society' en haar openlijke geflirt met het apartheidsregime in Zuid-Afrika. Talrijk waren haar filippica's (hevige aanvallen) tegen het socialisme, waarbij ze gemakshalve het totalitaire socialisme in het voormalige oostblok en de gematigde West-Europese sociaaldemocratie op een hoop gooide." Uit deze laatste zin blijkt dat Femke's stap naar het sociaal-liberalisme niet erg groot was en dat we voor een evenwichtige beoordeling van het reëel bestaand socialisme niet bij haar moeten zijn.
Maar wat er vooral uit blijkt zegt ze zelf aan het slot van haar salto mortale: "Maar onvermijdelijk heeft de tijd ook zijn werk gedaan in het beeld dat ik van Margaret Thatcher heb. Nu kan ik erkennen dat ze een belangrijke rol heeft gespeeld in de beëindiging van de Koude Oorlog, zoals het bewonderenswaardig is dat zij de moed had om de hypotheekrente-aftrek in Engeland af te schaffen."
Voor GroenRechts hoeft de heersende klasse in Nederland niet bang te zijn.