De economische, commerciële en financiële blokkade door de VS tegen Cuba

'Nee tegen de blokkade' (Foto: Yohandry.worldpress.com).

De schaarste door de blokkade op Cuba is met name zichtbaar in het transport. Bron: kairos/Flickr

De Amerikaanse organisatie 'Pastors for peace' doorbreekt de blokkade al decennialang met het organiseren van een jaarlijkse Vriendschapskaravaan die hulpgoederen naar Cuba brengt. Elk jaar vindt daarover een 'gevecht' aan de grens tussen de VS en Mexico plaats. Een van de bussen vindt op Cuba een tweede leven. Initiatiefnemer dominee Lucius Walker overleed in 2010 (Foto: alexmontjohn/Flickr/cc/by-nc-nd).

Ook op Cuba is de mondiale crisis goed te merken. Het land moet grote economische problemen het hoofd bieden. Het eiland wordt bovendien al ruim een halve eeuw door een Amerikaanse blokkade gewurgd. Manifest schenkt aandacht aan dit feit. Het succes van de Cubaanse Revolutie is dat zij stand weet te houden ondanks mondiale crisissen en een onmenselijke blokkade. Op basis van vragen van de Manifest-redactie stuurde mw. Zelmys M. Dominiguez Cortina, ambassadeur van de Republiek Cuba in Nederland, ons schriftelijk de volgende antwoorden.

Hoe en wanneer ontstond de blokkade?

Op 1 januari 1959 eindigde de revolutionaire strijd tegen het dictatoriale regime van Batista in een overwinning. De revolutionaire beweging onder leiding van Fidel Castro kwam daarmee aan de macht. De maatregelen van de nieuwe regering om de welvaart op Cuba te herstellen ten behoeve van de bevolking, vormden de doodsteek voor de belangen van de grootste Noord-Amerikaanse monopolies die meer dan een halve eeuw de grondstoffen van Cuba hadden geplunderd en het land domineerden.

De resolute wil van de nieuwe autoriteiten om in totale onafhankelijkheid te handelen en beslissende sociaaleconomische veranderingen door te voeren in het belang van de meerderheid, was de aanleiding voor de reactivering van de historische verschillen die tussen de twee landen bestonden.

De reactie van de VS was vanaf het begin snel en doortastend. De sancties gericht tegen de revolutionaire ontwikkelingen volgden elkaar snel op. Het werd een totale blokkade, een economische oorlog die de VS al tientallen jaren tegen Cuba voert. Maar ondanks deze inspanningen zijn de Amerikanen er niet in geslaagd hun verloren hegemonie over dit voor hen zo belangrijke gebied op het westelijk halfrond te herstellen.

Cubaanse resolutie tegen de blokade bij de VN

Op 24 november 1992, tijdens de 47ste plenaire zitting van de Verenigde Naties, vond een stemming plaats over de eerste resolutie tegen de blokkade: 59 stemmen voor, 3 tegen en 71 onthoudingen.

Sindsdien werd deze resolutie, getiteld 'de noodzaak het economisch, commercieel en financieel embargo, door de Verenigde Staten opgelegd aan Cuba, te beëindigen' elk jaar opnieuw voorgelegd.

Tijdens de twintigste gelegenheid, op 25 oktober 2011, werd de resolutie wederom aangenomen, nu stemden 186 staten voor, 2 tegen (VS en Israël) en drie onthoudingen (Micronesië, de Marshal-eilanden en Palau). Libië en Zweden, die een jaar eerder voor stemden, waren bij deze zitting niet aanwezig... Het resultaat van al deze jaren is het onweerlegbaar bewijs dat de strijd voor het opheffen van de blokkade de steun en erkening heeft van een overgrote meerderheid van de internationale gemeenschap.

Maar ondanks de herhaalde en bijna unanieme roep van de internationale gemeenschap, vooral tijdens zittingen van de algemene vergadering van de

Verenigde Naties, om opheffing blijft de economische, commerciële en financiële blokkade tegen Cuba van kracht en werd zelfs nog verscherpt.

Wat zijn de gevolgen van de blokkade voor de Cubaanse bevolking?

Meer dan 40 jaar wordt de Cubaanse bevolking nu al geconfronteerd met de gevolgen van deze blokkade. Éen van de wreedste, onmenselijke en langdurige vijandelijke politieke maatregelen aan een bevolking opgelegd in de geschiedenis van de menselijke beschaving.

Gedurende deze 44 jaar hebben tien verschillende regeringen van de VS deze maatregelen verder uitgebreid en versterkt, met als resultaat een complex systeem van wet- en regelgeving met betrekking tot de blokkade door de Amerikaanse regering tegen de Cubaanse bevolking.

Dit beleid heeft veel schade toegebracht en brengt nog steeds veel en ernstige schade toe aan het materieel, psychologisch en geestelijk welzijn van de Cubaanse bevolking, terwijl het haar economische, culturele en sociale ontwikkeling ernstig hindert.

Wat is de betekenis van de versoepeling door president Obama?

De maatregelen tot versoepeling, door president Obama genomen, voor het reizen en verzenden van goederen door Cubaanse migranten veranderen het complexe netwerk van wetten, regels en voorzieningen van de blokkadepolitiek tegen Cuba niet en bovendien is het Amerikaanse burgers nog steeds verboden om naar Cuba te reizen op een enkele uitzondering onder zeer strenge voorwaarden na. Het resultaat van de strikte en onbuigzame uitvoering van deze wetten en andere normatieve maatregelen is, dat het voor Cuba onmogelijk is om vrij te importeren of te exporteren naar de Verenigde Staten, de dollar te gebruiken bij zijn financiële activiteiten of bankrekeningen in dollars te onderhouden in derde landen.

De extraterritoriale implementatie van de blokkade is buitengewoon krachtig. Het bewijs hiervoor vormen de sancties tegen en vervolging van burgers, instituties en bedrijven in derde landen, die een relatie op economisch, commercieel, financieel of wetenschappelijk vlak onderhouden of willen onderhouden met Cuba. Waarmee de VS-regering het recht van soevereine staten om over deze zaken zelf te beslissen feitelijk afschaft.

Waar knelt de blokkade het meest?

De effecten van de extraterritoriale aard van de blokkade zijn vooral merkbaar op monetair en financieel vlak. Met name de toenemende vervolging van Cuba's financiële activiteiten, inclusief die tussen Cuba en multilaterale organisaties voor samenwerking met het eiland, is een van de kenmerken van de uitvoering van de blokkade onder de huidige regering van de VS.

Ook is het voor Cuba onmogelijk toegang te krijgen tot bankkredieten van Amerikaanse banken of aan hun gelieerde banken in andere landen en internationale instituten zoals de Wereldbank, het Internationaal Monetair Fonds en de Bank voor Inter-Amerikaanse Ontwikkeling.

Geen blokkade is ooit zo verstrekkend en wreed tegen een bevolking gericht geweest als deze, die nu al bijna een halve eeuw door de Verenigde Staten aan de bevolking van Cuba wordt opgelegd. Vanwege de gevolgen van dit beleid kan het worden gedefinieerd als een daad van genocide (volkenmoord) volgens artikel II lid C van de Geneefse Conventie uit 1948 voor de preventie tegen en bestraffing van de misdaad genocide.

Wat zijn de huidige kenmerken van de blokkade?

Ondanks de officiële retoriek van de VS die de internationale gemeenschap wil doen geloven dat de huidige regering haar politiek in positieve zin heeft veranderd, kan Cuba nog steeds geen zaken doen met bedrijven uit de Verenigde Staten in derde landen. Eveneens worden ondernemers die geïnte-resseerd zijn in investeringen op Cuba vanuit andere landen systematisch bedreigd en op zwarte lijsten gezet.

Van maart 2010 tot april 2011 werden er zware boetes van meerdere miljoenen dollars uitgevaardigd tegen Amerikaanse en buitenlandse banken voor deelname aan projecten die op de een of andere wijze aan ons land gelinkt waren. Dergelijke sancties hebben een preventieve werking en, vooral bij banken, het gevolg dat relaties met Cuba werden verbroken of werden gedwongen tot het uitvoeren van transacties onder onzekere voorwaarden.

De leiders van de meest radicale anti-Cuba groepen, die de Commissie voor Buitenlandse Zaken van het parlement onder controle hebben, proberen de iets flexibeler regels voor reizen en geld en goederen van Cubaanse migranten naar Cuba, die onder Obama zijn ingevoerd, weer terug te draaien. Dit zou neerkomen op herinvoering van de strenge regels die door de vorige president Bush werden ingevoerd.

Hoe kijkt Cuba aan tegen de blokkade?

De blokkade is een schending van het internationaal recht en richt zich tegen de doelen en uitgangspunten van het Verdrag van de Verenigde Naties. Het is een overtreding van het recht van een soevereine staat op vrede, ontwikkeling en veiligheid, en in haar essentie en doelstelling een daad van unilaterale agressie en een voortdurende bedreiging van de stabiliteit van een land.

De blokkade is een massieve, flagrante en systematische schending van de mensenrechten van een hele bevolking. Het beperkt ook de grondwettelijke rechten van de bevolking van de Verenigde Staten op de vrijheid om te reizen en schendt ook, door zijn extraterritoriaal karakter, de soevereiniteit van andere staten.

De directe economische schade die aan het Cubaanse volk werd toegebracht door deze economische, commerciële en financiële blokkade komt, gebaseerd op de huidige prijzen en terughoudend berekend tot december 2010, neer op meer dan honderdvierduizend miljoen (104.000.000.000) dollar.

Als we de daling van de dollar ten opzichte van goud op de internationale financiële markt meewegen dan loopt de schade op tot meer dan negenhonderdvijfenzeventigduizend miljoen dollar (975.000.000.000).

Sommigen beweren dat de blokkade Cuba politiek goed uitkomt. Wat is daar van waar?

De blokkade is een absurde, illegale en moreel verwerpelijke politiek die er niet in is geslaagd en er ook nooit in zal slagen het doel te bereiken de politieke wil van de Cubaanse bevolking te breken om haar soevereiniteit, onafhankelijkheid en recht op zelfbeschikking op te geven. Ondanks het feit dat zij onnodig lijdt door de tekorten en de beperkingen en grenzen die de blokkade stelt aan de verdere ontwikkeling en de grote schade die zij aanbrengt aan de Cubaanse economie. Zij vormt de belangrijkste hindernis voor de economische en sociale ontwikkeling van Cuba.

De Amerikaanse president heeft voldoende macht om ook zonder tussenkomst van het Congres de blokkade doorslaggevend te wijzigen, omdat deze een immorele unilaterale politiek teweegbrengt die zowel binnen de VS als door de internationale gemeenschap afgewezen wordt.