Anton Latzo
Onder het mom van de 'integratie van Europa' streefde het Duitse imperialisme er vanaf 1990 naar om binnen de EEG de hegemonie te veroveren. Tegelijkertijd met de annexatie van de DDR werd begonnen met de voorbereiding van de EU-verdragen. Maar het bleek toen al dat met de integratie de tegenstellingen niet werden opgeheven, maar meestal werden aangescherpt en er op hoger niveau nieuwe bijkwamen. Het parool van de 'eenheid van Europa' staat synoniem voor het expansieve en hegemoniale beleid van het Duitse monopoliekapitaal.
Dit wordt al duidelijk in een verklaring van het hoofdbestuur van de Christendemocratische Unie (CDU) over de buitenlandse belangen van Duitsland op 28 april 2003 [1], waarin wordt geconstateerd: "Voor ons land ontstaan nieuwe handelingsspeelruimtes, maar ook nieuwe uitdagingen die het dringend noodzakelijk maken om ons weer bewust te worden van de buitenlandse politieke belangen van Duitsland en daaruit de wezenlijke hoofdlijnen van ons buitenlands en veiligheidsbeleid af te leiden". Tot deze fundamenten behoort ook de taak die voor het beleid als volgt wordt uitgedrukt: "Het Europese integratieproces moet verder worden verdiept".
De CDU komt echter tot de gevolgtrekking dat gezien de huidige omstandigheden, die ze ziet in "landen met een uit elkaar vallende orde en door internationaal optredende terreurorganisaties die mogelijk over massavernietigingswapens beschikken" daar "de grondvesten van de staatkundige soevereiniteit, de territoriale onschendbaarheid en het volkenrechtelijke verbod op interventies als enige orde-parameters toenemend problematisch" zouden blijken [1a]. Toenemend problematisch betekent in duidelijke bewoordingen dat de bestaande grondvesten meer en meer als twijfelachtig worden beschouwd. Het doel van de schrijvers wordt zichtbaar, waar het geldige volkenrecht (de grondvesten van dit volkenrecht) op z'n minst wordt gerelativeerd en zo dus in twijfel wordt getrokken. En waarvoor dient dat? Om politieke doeleinden ongestoord te kunnen doorzetten.
Een belangrijke etappe in het op langere termijn gerichte proces zijn de activiteiten in samenhang met de oplossing van de 'schuldcrisis'. In samenhang met de toestemming van de Bondsdag voor de uitbreiding van het euroreddingsscherm EFSF, kwamen leidende vertegenwoordigers van het Duitse zakenleven en de Duitse bondskanselier met de eis op de proppen dat de schuldlanden in Zuid-Europa afstand zouden doen van centrale soevereiniteitsrechten [2]. In de toekomst zou men zich volgens de president van de Duitse werkgeversverbonden (BDA), Dieter Hundt, moeten instellen op het prijsgeven van democratische soevereine rechten. "Een gemeenschappelijke munt vereist ook dat nationale soevereiniteit wordt overgedragen ten gunste van gemeenschappelijk handelen" [3].
Ook bondskanselier Merkel vertegenwoordigt het standpunt dat het noodzakelijk zou zijn om de soevereiniteit van voorlopig de Zuid-Europese landen op te heffen. Volgens haar zou de EU de mogelijkheid tot vergaand ingrijpen in het begrotingsbeleid moeten krijgen van landen die de stabiliteitseisen van de euro niet nakomen. Ze verlangde "Durchgriffsrechte" (rechten om in te grijpen), waarmee de begrotingen van de getroffen landen 'van nul en generlei waarde' zouden kunnen worden verklaard [4].
Hoe dat ingrijpen eruit gaat zien, wordt in Griekenland getoond. Toen de voormalige Griekse premier in Berlijn op bezoek was kwam men overeen dat Duitsland 'hulp' gaat bieden in de "energiesector bij privatiseringen, en de administratieve hervorming" en bij de "oprichting van een kadastrale dienst". Daarbij moeten Duitse deskundigen uit overheid en zakenleven ingezet worden [5]. Dergelijke 'deskundigen' hebben hun werk al genoeg gedaan in de DDR en in de voormalige socialistische landen in Europa. Uitgaande van deze ervaringen heeft de fractievoorzitter van de SPD in de Duitse Bondsdag, Frank-Walter Steinmeier, een "institutionele hulp van de EU" voorgesteld, waardoor de Griekse schatkist - zoals reeds in de DDR werd gepraktiseerd - wordt overgedragen aan een EU-ontwikkelingsmaatschappij (Treuhandanstalt), die het dan van de hand doet [6].
Het gaat dus niet alleen om de crisis. Het gaat erom dat de omstandigheden die door de crisis worden teweeggebracht door de Duitse regering en het Duitse grootkapitaal worden benut om de heerschappij en controle van de EU en de grootmachten en vooral van Duitsland door te drukken. Het gaat erom dat de positie van Duitsland als leidende macht in de EU tot criterium van het handelen wordt gemaakt en de EU voor de belangen van Duitsland in stelling wordt gebracht.
Natuurlijk worden hierdoor ook nieuwe tegenstrijdigheden geproduceerd. "Een handelingsbekwaam Europa wordt tot concurrent van Amerika" [7]. Op de dominante Duitse positie in Europa wordt intussen in de VS heel duidelijk kritiek geuit. In het najaar van 2011 beschuldigde president Obama de 'Europeanen' ervan verantwoordelijk te zijn voor een hernieuwde financiële crisis, die "de wereld angst aanjaagt" [8].
Voortdurende spanningen zijn er echter ook tussen Parijs en Berlijn. Frankrijk lukt het steeds minder het Duitse optreden te dwarsbomen. De Franse regering (Sarkozy, nvdr) zou niet bereid zijn om de 'eigen begrotingssoevereiniteit - ook niet tijdelijk - te beperken'. " Het behaagt de politieke klasse in Parijs niet om zich budgettaire beslissingen 'door Berlijn' te laten dicteren' [9].
Het verzet van Groot-Brittannië tegen de transformatie van de EU op basis van de Duitse belangen werd door de fractiechef van de CDU/CSU in de Duitse Bondsdag, Volker Kauder, als volgt veroordeeld: "Slechts op eigen voordeel uit zijn en niet bereid om ook iets in te brengen - dat kan niet de boodschap zijn die we bij de Britten door de vingers zullen zien." Op de al bereikte dominantie van de Bondsrepubliek Duitsland in de EU wees hij met de veelzeggende uitspraak: "Nu wordt in Europa Duits gesproken" [10].
De positie, waarvan Duitsland ondanks dergelijk verzet ook in de toekomst wil uitgaan, karakteriseerde de fractievoorzitter op het congres van de CDU in november 2011 met de qua toonzetting en inhoud veelzeggende woorden: "We bevinden ons in Europa in een zeker tijdsgewricht. (...) We voelen dat we dit Europa naar een nieuw tijdperk moeten leiden" [11].
Dat dit niet alleen belastingambtenaren en Treuhandanstalt betekent maar ook militaire onderwerping, heeft de oorlog in Joegoslavië bewezen. Ook Afghanistan is een voorbeeld, Irak en Libië moesten hetzelfde lot ondergaan.
Al in 2003 had de CDU dat zo op het oog. Als een algemeen te aanvaarden taak werd ter sprake gebracht om "het volkenrecht behoedzaam verder te ontwikkelen" [1b]. Verder ontwikkelen betekent de grondslagen van het volkenrecht in twijfel trekken om ze onbeduidend te laten worden. Reden: omdat het "soevereiniteitsbegrip zijn ordeningskracht verliest!"
Volgens deze lieden heeft 'Europa', omdat "Duitse belangen het beste zijn gewaarborgd in een sterk, politiek verenigd en handelingsbekwaam Europa", niet alleen de "politieke en militaire handelingsopties [nodig] die beantwoorden aan zijn grootte, zijn potentieel, zijn verantwoordelijkheid en zijn belangen" - aldus de CDU in 2003 - maar ook het nieuwe volkenrechtelijke kader, dat de realisering van deze optie als democratisch wettigt en agressie er laat uitzien als humanitaire actie!
Doel is een nieuwe versie van de politiek van open inmenging van de imperialistische grootmachten in de interne zaken van de landen door middel van militaire interventies, in het veroveren van grondstofbronnen, het bezetten van gebieden en de oprichting van economische en politieke controle van de grootmachten over deze landen.
[1] CDU-besluit, www.cdu.de/doc/pdfc/beschluss
[1a] zie Noot 1
[2] 'Souveräne Rechte: Null und nichtig', www.german-foreign-policy.
com, 4-10-2011
[3] 'Der Stabilitäts-Tiger bekommt endlich Zähne', www.ftd.de, 27-9-2011
[4] www.welt.de, 27-9-2011
[5] 'Merkel lotet Wirtschaftshilfe für die Griechen aus', www.welt.de, 27-9-2011
[6] 'EU-Treuhand soll griechisches Vermögen verwalten' www.welt.de, 1-10-2011
[7] Egon Bahr, 'Deutsche Interessen. Streitschrift zu Macht, Sicherheit und Aussenpolitik', Karl Blessing Verlag, München 1998, p. 35
[8] www.faz.net, 27-9-2011
[9] Michaela Wiegel, 'Prävention? Ohne Paris', FAZ 29-9-2011
[10] 'Kauders Euro-Schelte: Jetzt wird in Europa Deutsch gesprochen', www.spiegel.de, 14-11-2011
[11] 'Kauder-Rede beim CDU-Parteitag: Auf einmal wird Deutsch gesprochen', www.welt.de, 14-11-2011
[1b] zie Noot 1
Bron: Anton Lazlo in 'Theorie und Praxis' nr. 28 (25 april 2012), vertaald door Marcel de Jong.