De manifestatie van 'Sing For The Climate' in Brussel op 23 september jongstleden (Foto: Jan Slangen/Flickr/cc/by-nc-sa).
Zullen we met zingen het klimaat veranderen? Nee of Ja?
Een antwoord op de vraag hoe zinvol zijn bravere actievormen...
Wiebe Eekman
De Belgische Klimaatcoalitie samen met de Belgische Noord-Zuid bewegingen organiseerden 'Sing for the Climate' in het weekend van 22-23 september. Op meer dan 200 plaatsen verspreid over heel het land zongen meer dan 80.000 mensen uit volle borst het klimaatprotestlied 'Do it Now!' op de tonen van Bella Ciao. Toch wel een indrukwekkende prestatie. Zie de website www.singfortheclimate.com. Op 20 november zal de samengestelde clip aan de pers voorgesteld worden. Met de bedoeling hem ook internationaal te verspreiden en de komende klimaatonderhandelingen te beïnvloeden.
Toch hoorden we van nogal wat linkse activisten de kritiek "met zingen ga je het niet veranderen" of "denk je dat de regering van dat zingen wakker ligt en haar standpunt zal veranderen?" Vermoedelijk niet, nee. Al is dat ten onrechte. Echt democratisch gezinde beleidsmensen zouden dat natuurlijk wel doen. De vraagstelling is geoorloofd, maar het antwoord is wel wat complexer.
De Klimaatcoalitie verdedigt zich terecht: "De voorbije twee jaar leefde het klimaatthema niet zo sterk meer, zeker niet in de media. Hoe de mensen op de been brengen? Op onze jaarlijkse betogingen raakten we niet meer voorbij de 3000 manifestanten. Deze actievorm slaagde erin om grote drommen mensen over heel het land te mobiliseren." Ze hebben gelijk. Bovendien brengt dit 'brave' lied toch een belangrijk aspect onder de aandacht: neem maatregelen hier in ons eigen land en nu! Dit maakt het mogelijk om inhoudelijk verder te werken met die tienduizenden mensen, wat een noodzakelijke stap is om latere acties te kunnen organiseren die meer impact hebben.
Want het is waar, we hebben veel meer slagkracht nodig om daadwerkelijk iets te kunnen veranderen. Wij hebben altijd duidelijk gesteld dat het klimaatprobleem een complex probleem is van maatschappijkeuze. Weet je wel: "Verander het systeem, niet het klimaat!" Het maatschappelijke systeem veranderen, dat is een immense taak. Vergelijk maar met de sociale strijd.
Je kunt al die duizenden 'brave' mensen die meegezongen hebben misschien verwijten dat ze 'naïef' zijn en de kapitalistische bronnen van het klimaatprobleem niet zien, maar niet dat ze niet bereid zijn om te protesteren tegen de klimaatontaarding. Omgekeerd, onze linkse activisten zien wel de kapitalistische wortels van het klimaatprobleem, maar wat hebben we aan hun als zij aan de kant blijven staan en zelf niet in staat zijn om iets in beweging te brengen? We hebben de versmelting van die twee nodig.
Overal in het land geduldig informatie verstrekken, gecombineerd met activiteiten en protestacties die de mensen zien zitten en zelfvertrouwen geven. Zo stelselmatig krachten verzamelen en dat laten uitgroeien tot een beweging die wel slagkracht heeft. En ja, dat is een opdracht voor heel veel jaren...
Gelijktijdig vond op dat weekend van 22-23 september de internationale afvalopruimactie 'Let's do it!' plaats (ook in Nederland). Zie de website www.letsdoitworld.org. Ook hier kun je vragen stellen bij het 'brave' karakter van de actie. Maar het slaat wel aan. Het geeft ons de gelegenheid dieper in te gaan op het ontstaan van dit afval. Nee, wij gaan het niet gewoon hebben over het vuile gedrag van mensen, maar wel over de maatschappelijke aanpak.
Deze opruimbeweging is ontstaan in de voormalige socialistische landen aan de Oostzee. Juist daar. Samen met het binnenbrengen van het kapitalistisch systeem kregen zij ook de hele wegwerp- en afvalproducerende cultuur opgedrongen die zij daarvoor niet kenden. Het werd te gortig en de mensen reageerden. En daar waar mensen in beweging komen, daar is ook onze plaats. Om mee te organiseren, om samen meer diepgang te geven.
Deze foto kwam in de lokale kranten met onderschrift "Wiebe en vrienden ruimen afval op in de bosjes rond de waterzuivering".