Slottoespraak Giorgos Marinos (*), tijdens de ontmoeting van Europese communisten in Brussel op 1 en 2 oktober jl.

Wij danken de communistische partijen die deelnamen aan deze, door de KKE georganiseerde, ontmoeting en tevens de kameraden die bijdroegen aan de discussie (zie voor Nederlandse bijdrage in het Engels: http://inter.kke.gr onder 'international meetings'). Tijdens de discussie deelden zij hun ervaringen met de ontwikkeling van de klassenstrijd in hun land tegen het offensief van het kapitaal en de politieke krachten die de belangen van het kapitaal verdedigen.

We weten dat de problemen ingewikkeld zijn, dat er verschillende benaderingen zijn voor belangrijke kwesties van strategisch belang en dat de communistische beweging in Europa en meer in het algemeen geconfronteerd wordt met ernstige problemen. Maar, wij zullen volharden. Het ontwikkelen van een revolutionaire strategie en bijbehorende tactieken is een lastige maar onvermijdelijke opgave.

Deze strategie vormt het onmisbare gereedschap waarmee een stevig fundament gelegd zal worden voor de ideologisch-politieke en massastrijd. Tijdens het conflict met het kapitaal, zijn partijen en imperialistische bondgenootschappen zal ze bijdragen aan de mobilisatie en de voorbereiding van de werkende klasse en de krachten uit de bevolking in het conflict met het kapitaal, zodat de kapitalistische barbarij omvergeworpen kan worden.

Dit is het doel van de communisten. Het is het doel van communistische partijen die zich verzetten tegen de opportunistische teloorgang en die de klassenstrijd tot het einde verdedigen; het is het doel van partijen die strijden voor het socialistisch toekomstperspectief. Dit is in het belang van de werkende klasse en de bevolking. Een regime waarbij de ene mens de andere uitbuit veroorzaakt en versterkt de sociale problemen. Onder dit regime kan er niet worden tegemoetgekomen aan de noden van de bevolking.

Het uitwisselen van de ervaringen [tijdens deze twee dagen] van partijen die zowel strijden binnen de EU-lidstaten als in de landen buiten dit roofzuchtige bondgenootschap leidde tot de volgende conclusie: het kapitaal voert een hevig offensief met als doel de verlaging van de prijs van de arbeidskracht, het goedkoper maken van de werkende klasse, het bevorderen van de winsten van de monopolies en het verleggen van de last van de crisis op de schouders van de bevolkingen.

Dit is het doel van de krachten die het kapitalisme en zijn crisis managen, ongeacht de wijze die zij hiervoor hanteren; of ze nu een restrictief beleid voeren dat de recessie in de kapitalistische economie verdiept of een expansief beleid dat de tekorten en de schulden nog verder doet oplopen.

In beide gevallen is het de bevolking die opdraait voor de gevolgen, door de verlaging van de lonen en de pensioenen, de hoge werkloosheidscijfers, de afschaffing van arbeids- en sociale rechten, de vercommercialisering van de maatschappelijke dienstverlening, de privatiseringen en de keiharde belastingmaatregelen.

We horen vaak dat de verslechterende situatie van de werkende klasse, de boeren, de stedelijke middenklasse en de ondermijning van de toekomst van de jeugd te wijten zijn aan het 'ongebreidelde' kapitalisme, het neolibealisme, het casino-kapitalisme. Zo beweren tenminste Europees Links, evenals het Griekse SYRIZA [en in Nederland de SP] en andere krachten die het systeem willen bijstellen.

Dit verdient onze aandacht. Het is een georganiseerde en geplande poging om de bevolking te misleiden. Deze karakteriseringen proberen de aard te verhullen van de oorzaak van de werkloosheid, de armoede, de algemene problemen van de bevolking, de crisis en de imperialistische oorlogen, namelijk de kapitalistische productiewijze op zichzelf en niet de wijze waarop deze bedreven wordt. De oorzaak ligt in het systeem zelf dat leeft van de uitbuiting van de werkende klasse, de vorming van meerwaarde, de zucht naar winsten, de concurrentiestrijd voor nieuwe markten; het systeem dat gebaseerd is op de macht van de monopolies en het kapitalistische eigendom van de productiemiddelen.

De echte oorzaak van de crisis

Hetzelfde geldt voor de crisis. De handlangers van de bourgeoisie en alle opportunistische krachten met Europees Links voorop spreken van een 'financiële crisis' en een 'schuldencrisis'. Zij volharden hierin ondanks het feit dat de realiteit, de diepte en de duur van de kapitalistische crisis hun ongelijk bewijst. Hun bewering wordt weerlegd door de ontwikkelingen in Griekenland, Portugal, Italië, Spanje, in andere landen en in de EU als geheel.

Ze houden voet bij stuk, ook al tonen de feiten aan dat het een crisis van de kapitalistische productiewijze is, een crisis van overaccummulatie van kapitaal die voortkomt uit de aanscherping van de voornaamste tegenstelling van het systeem. Ze houden vol omdat ze willen verhullen dat de ziekte van het kapitalisme ongeneeslijk is. Deze crisis, en crisissen in het algemeen tonen aan dat het systeem afgetakeld is, dat het zijn historische grenzen heeft overschreden.

Ze volharden hierin omdat ze bij de bevolking de illusie willen voeden dat het mogelijk is om een beleid ten gunste van de werkers te voeren waarbij zich de macht, de economische instrumenten en de rijkdom in handen van het kapitaal bevinden. Dit is een zorgvuldig uitgezette val die we moeten blootleggen en bestrijden. We moeten de waarheid op een open en afdoende manier uitleggen aan de bevolkingen.

Zelfs als de kapitalistische motor weer op gang zal komen zal deze groei gepaard gaan met de meest brute uitbuiting. De wederopbouw zal plaatsvinden op de ruïnes van de rechten van de werkers en de bevolking, de kapitalistische concurrentie zal heviger worden, het systeem zal nog agressiever zijn en de bereidwilligheid van het systeem om over te gaan tot concessies zal nog verder verminderd blijken. Onder de omstandigheden van een kapitalistische groei zullen de voorwaarden voor een nieuwe crisis gecreëerd worden.

Daarom is de strijd van communisten van groot en cruciaal belang. Zij hebben de historische taak om de strijd voor de omverwerping van dit verrotte systeem te versterken, zodat de werkende klasse en de bevolking de macht in eigen handen kunnen nemen om een nieuwe samenleving op te bouwen. Nooit kwam het socialisme meer gelegen en nooit hadden we het meer nodig dan nu. De arbeidersmacht en volksmacht zijn in het belang van de massa's.

De productiemiddelen en de rijkdom zullen het eigendom zijn van diegenen die ze produceren, die ze creëren, de economie zal georganiseerd worden om tegemoet te komen aan de benodigdheden van de bevolking. Ze zal zich op een planmatige manier ontwikkelen en in staat zijn om het recht op werk voor allen en gratis sociale dienstverlening te garanderen.

Deze ontwikkelingsweg zal de oorzaken van de kapitalistische crisis tenietdoen. De macht van de werkende bevolking zal zich losmaken van de imperialistische allianties, de NAVO en de EU: de NAVO van oorlogen, interventies en bedreigingen tegen de bevolkingen en de EU van 30 miljoen werklozen en 127 miljoen mensen die beneden de armoedegrens leven; de EU die opgebouwd werd om ten koste van de bevolking de belangen van het kapitaal en de multinationals te dienen en die steeds meer reactionair zal worden.

'Bezetting' en 'koloniën'

De EU is geen bovennationale organisatie maar een imperialistisch verbond tussen landen. Het is een verbond van kapitalistische staten waarin de bourgeoisieklasse en haar partijen de krachten gebundeld hebben tegen de bevolkingen.

De bourgeoisiestaat blijft de basis van de monopolies. Binnen een imperialistisch verbond verdwijnt hij niet als werktuig voor de onderdrukking van de werkende klasse door de bourgeoisie, er vindt slechts een aanpassing van het functioneren plaats. We zien dit iedere dag. De belangenconflicten en de concurrentie om nieuwe markten voor hogere winsten blijven bestaan, de inter-imperialistische tegenstellingen scherpen zich aan.

Tussen verschillende landen binnen de bondgenootschappen manifesteren zich ongelijkwaardige verhoudingen, zoals ook in het imperialistische systeem in zijn algemeenheid. De oorzaak hiervan ligt in de verschillende historische uitgangsposities, hun ontwikkelingspotentieel, hun geografische ligging, hun economische en militair-politieke kracht.

Dit is het basiselement dat de werkelijkheid weergeeft en antwoord biedt op de foute analyses over 'bezetting', 'koloniën', 'centrum-periferie' of 'noord-zuid'. De bourgeosieklasse stelt zich vijandig op ten opzichte van de bevolkingen, ongeacht haar geografische ligging en ongeacht de positie van de kapitalistische staat binnen het imperialistische systeem. Dit geldt zowel in Duitsland, Ierland, Frankrijk en Griekenland om maar een paar landen te noemen.

Het inleveren van soevereiniteit door de bourgeoisieklasse binnen imperialistische organisaties zoals de EU en de NAVO wordt bewust uitgevoerd, met haar gezamenlijke belangen tegen dat van de bevolking, met de bestendiging van het kapitalistische systeem en een effectiever functioneren van de imperialistische bondgenootschappen als uitgangspunt. Dit zijn de kwesties die de strategie van de communistische partijen bepalen en die in het vervolg van onze strijd bediscussieerd moet worden. De volgende kwestie moet eveneens besproken worden:

Imperialisme is niet slechts een agressieve buitenlandse politiek maar ook het laatste, hoogste stadium van het kapitalisme waarin de monopolies in elke sector dominant zijn. Het imperialisme is een systeem waaraan de kapitalistische landen deelnemen, al naargelang van hun economische, militaire en politieke kracht. Griekenland neemt in dit systeem een belangrijke positie in en het speelt zijn eigen rol in de uitvoering van de imperialistische plannen. Zo stelde Griekenland bijvoorbeeld militairen en legerbases ter beschikking voor de imperialistische NAVO-oorlogen tegen Afghanistan, Irak en Libië. Als de Griekse legerbasis Souda op Kreta niet gebruikt had kunnen worden had dit ernstige moeilijkheden veroorzaakt voor de militaire operaties.

De problemen die veroorzaakt worden door de deelname aan de imperialistische organisaties kunnen met wortel en tak uitgeroeid worden wanneer ookhun beweegredenen uit de weg geruimd worden, wanneer de kapitalistische organisatie van de economie en de samenleving omvergeworpen is en wanneer de problemen van de macht en het eigendomschap van de productiemiddelen opgelost zijn.

Het belang van de strijd op nationaal niveau

Het is aangetoond, zowel in theorie als in de praktijk, dat de wet van de ongelijkmatige ontwikkeling in het kapitalisme absoluut is. Een ongelijkmatige economische ontwikkeling schept verschillende voorwaarden voor de klassenstrijd. Deze ongelijkmatigheid zal zich ook voordoen in de ontwikkeling van de voorwaarden voor de socialistische revolutie.

De objectieve ontwikkelingen, een diepe economische en politieke crisis, een imperialistische oorlog kunnen een revolutionaire situatie teweegbrengen en uitnodigen tot de omverwerping van het systeem. Het zou beter zijn als dit niet slechts in een land maar in een reeks landen zou gebeuren, dit zou ons een beter uitgangspunt geven voor de strijd.

Echter, wanneer de geschiedenis aan de deur klopt van het een of andere land kunnen we niet zeggen dat we willen wachten op de omverwerping op het gehele Europese continent. Een dergelijke houding zou de klassenstrijd op nationaal niveau onderschatten en een zeer negatieve invloed hebben op de voorbereiding van de communistische partijen, de werkende klasse en de bevolkingen op de hevige klassenconfrontaties.

Natuurlijk moeten we de inspanningen voor een Europese en internationale coördinatie van de strijd intensiveren maar de essentie is dat communistische partijen en de werkende klasse sterk en goed voorbereid moeten zijn om de strijd aan te gaan en de tegenstelling kapitaal-arbeid op te lossen. We kunnen de internationale gecoördineerde strijd versterken én stappen ondernemen in de opbouw van de arbeidersbeweging op nationaal niveau door het stimuleren van de activiteiten van de WFTU (Wereldfederatie van Vakbonden). Het is een belangrijk doel waartoe we besloten hebben tijdens de internationale bijeenkomsten van de communistische partijen en we moeten hierin vooruitgang boeken [hierover zal nog diep moeten worden gediscussieerd, nvdr].

In verband hiermee verwelkomen we het besluit van de Zuid-Afrikaanse vakbonden van COSATU die tijdens hun congres kortgeleden besloten om zich aan te sluiten bij de WFTU.

De alliantie van communistische partijen

De KKE strijd dagelijks voor de doelen die overeenkomen met de belangen van de bevolking. Ze strijdt voor hogere belastingen voor het kapitaal en tegelijkertijd voor hogere salarissen en pensioenen, voor gratis sociale dienstverlening en voor belastingverlagingen voor de arme gezinnen.

Het combineren van de strijddoelen is noodzakelijk maar centraal staat de richting waarin deze strijd wordt ingepast. De strijd voor het ene of het andere doel moet samengaan met het streven naar een beter georganiseerde werkende klasse, naar een wijziging van machtsverhoudingen. De strijd moet samenvallen met de strijd voor de omverwerping van het systeem, voor de afschaffing van het regime waarbij de ene mens de andere uitbuit.

Het afwijken van deze strijdlijn, het volgen van een strategie van vluchtige initiatieven om het een of andere probleem afzonderlijk aan te pakken zou de communistische partijen op één lijn brengen met de beheerders van het systeem.

Zelfs als het doel van hogere belastingen voor het kapitaal bereikt wordt maakt dit nog geen einde aan het wezen van het kapitaal dat verband houdt met de politieke lijn van de bourgeoisiestaat, de versterking van de zakenactiviteiten, de versterking van de concurrentiekracht van het kapitaal en het financieren van de zakenwereld uit het staatsbudget.

De strijd voor het socialisme kan niet simpelweg een verklaring zijn, een proclamatie. De strijd bepaalt de richting van de dagelijkse activiteiten van communisten op elk terrein. Met deze richting voor ogen kan de klassenstrijd versterkt worden. Communisten zouden de leiding moeten nemen om een sterke basis in de fabrieken en op de werkvloer te vormen, om de klasseneenheid van de werkende klasse te versterken, om de krachten van de klassencollaboratie in de vakbeweging, het opportunisme en elk kapitalistisch beleid te overwinnen.

Het sociale verbond van de werkende klasse met kleine en middelgrote boeren en de burgerlijke stedelijke middenklasse met deelname van de jeugd, de vrouwen en de arme gezinnen moet voortgezet worden om een daadwerkelijke kracht te worden in de omverwerping van het systeem.

Het gezamenlijke beleid van communisten wordt bepaald door het gezamenlijke doel: de omverwerping van het uitbuitende regime, niet de handhaving ervan. Geen enkele politieke beweging wordt beoordeeld op het etiket dat zij zichzelf geeft maar op haar standpunt ten opzichte van de uitbuiting van arbeid door het kapitaal en haar standpunt ten opzichte van de imperialistische verbonden.

De voorbeelden van SYRIZA in Griekenland, het Links Blok in Portugal, Die Linke in Duitsland [en de SP in Nederland, nvdr] en vergelijkbare partijen zijn exemplarisch. Het moet duidelijk worden dat de politieke partijen die het kapitalisme en de Europese Unie in bescherming nemen geen waarachtige verzetsbewegingen vormen ter verdediging van de belangen van de bevolking en geen bondgenoten van de communisten zijn, van welk links etiket zij zich ook voorzien.

'Democratisch Links' in Griekenland kreeg tijdens de verkiezingen een groot aantal stemmen van de bevolking en werkt nu samen met de liberale Neo Dimokratia en de sociaaldemocratische PASOK. De partij neemt deel aan de regering en werkt mee aan het opleggen van de hardvochtige maatregelen tegen de bevolking.

We moeten krachtige revolutionaire partijen opbouwen

We hebben de historische verplichting om onze zwakheden te bestrijden en te overwinnen en om bij te dragen aan de vorming van revolutionaire partijen met een stevig fundament, met sterke banden met de werkende klasse, de jongeren en de bevolking. We zijn hiertoe verplicht in het dagelijks conflict met de kapitalistische barbaarsheid, het kapitaal en zijn partijen; in het conflict met het monsterlijke fascisme dat inspeelt op en misbruik maakt van de angst onder de bevolking, zoals de Gouden Dageraad in Griekenland.

We spreken onze solidariteit uit met de strijd van de werkers en de werklozen in Portugal, Spanje, Italië en Griekenland. We zullen onze krachten nog beter bundelen in de strijd tegen de onderdrukking door de werkgever en de staat die tonen hoe het karakter van de parlementaire bourgeoisdemocratie zich tegen de bevolking keert.

We veroordelen de imperialistische interventie in Syrië en de dreigementen tegen Iran. In elk land moet hieraan uitdrukking worden gegeven.

(*) Aan de bijeenkomst namen vanuit de NCPN deel: Wil van der Klift en Erik Gerritsma. Giorgios Marinos is lid van het Politiek Bureau van het Centraal Comité van de KKE. Vertaling Frans Willems.