Ideologische schijntegenstellingen

Redactie Manifest

De ideologische aanvallen op de arbeidersklasse nemen in hevigheid toe. Plassen onder de douche, 10 procent loon inleveren, zorg alleen voor vermogenden... De vakbonden zijn terecht woest over loonsverlaging bij Capgemini. In een ander artikel gaat Maarten Muis in op de noodzakelijke ideologische strijd.

De vakbonden verzetten zich terecht tegen het besluit van ict-bedrijf Capgemini om te dure werknemers te vragen tot 10 procent loon in te leveren. FNV Bondgenoten vraagt het bestuur van het bedrijf zelf over de brug te komen en salaris in te leveren. De rekening voor de problemen wordt bovendien veel te makkelijk bij de oudere werknemer gelegd. Het voorstel past naadloos in de frontale aanval op de oudere werknemer, ingezet met het korten van de WW, het aanpakken van de ontslagvergoeding en het snijden in de zogenaamde seniorendagen. Het wordt begeleid door zware ketelmuziek om de bevolking te hersenspoelen.

De vierhonderd werknemers die volgens Capgemini te duur zijn, hebben vanzelfsprekend niet ineens een achterstand wat betreft kennis en ervaring. Het bedrijf heeft kennelijk te weinig geïnvesteerd in personeelsbeleid en bijscholing. Het gaat om de mensen die het bedrijf hebben grootgemaakt, niet zoals ceo Versteeg, die sinds vorig jaar aantrad en de laatste negentien jaar viermaal van baan verwisselde. Werknemers die jarenlang 'goud geld' hebben verdiend voor Capgemini. Sommigen na overnames, anderen weggekocht bij andere bedrijven.

De 'te dure' werknemers kregen er de afgelopen jaren al niets meer bij en hebben al aanzienlijk koopkrachtverlies geleden. Alsof loonkosten verlagen leidt tot duurzame en structurele oplossingen. Vrijwillig loon inleveren leidt bovendien tot een gevaarlijke situatie bij ontslag. Want hoelang kan de betrokken werknemer nog bij dit bedrijf blijven werken? Is er een baangarantie, of staat de werknemer over een paar maanden alsnog op straat? FNV Bondgenoten vindt dat Capgemini veel meer zou moeten inzetten op scholing en het vergroten van de inzetbaarheid van werknemers. Dat is volgens de bond wel een antwoord op de veranderende marktvraag, waardoor Capgemini beweert zich genoodzaakt te zien de loonkosten terug te brengen.

Voor ondernemers is dit een eenvoudig en eindeloos te spelen spel. De aanval op oudere werknemers is al jaren gaande. Het invoeren van maatregelen om oudere werknemers loon te ontnemen wordt steeds krachtiger bepleit. De demotie-pogingen steken steeds weer opnieuw de kop op, met wisselend resultaat en met steeds andere verhalen. Vergelijkingen met andere landen vliegen over de tafel. Appels en peren worden met elkaar vergeleken. Maar wat overblijft zijn steeds weer nieuwe pogingen om de winsten te verhogen of veilig te stellen door de arbeidskosten links- of rechtsom te verlagen.

Er zijn ook steeds wel een paar ceo's of politici te vinden die de gewenste ondernemersverhalen naar buiten willen brengen. Een snelle jongen als de heer Versteeg draait er zijn hand niet voor om. Hij kan rekenen op een nieuwe baan en weer een nieuwe stap omhoog op de loonladder. Een ander bedrijf is voor zulke ritselaars snel gevonden.

Het is van groot belang voor de werknemers werk en inkomen veilig te stellen. Zeker nu de aanvallen op de werkgelegenheid, het voorzieningenpeil en het inkomen harder worden. Het kapitaal in crisis maakt rare sprongen en probeert allerlei ideologische schijntegenstellingen te creëren tussen groepen werknemers. Sommige groepen zijn daar gevoelig voor, zeker in de IT-sector, waar veel solisten werkzaam zijn die nog niet hebben begrepen dat ze gewoon ook werknemers zijn die zo als vuilniszakken aan de kant kunnen worden gezet als de winsten in gevaar zijn. En dat is nu precies wat er gebeurt, na jaren van relatieve groei en dito winsten en redelijke lonen stort de economie in. Dan rest alleen nog het gezamenlijke en solidaire verzet van alle werknemers. Dan moeten jongeren en ouderen samen aan de bak, moeten alle loonschalen, hand- en hoofdarbeiders, administratief- en productiepersoneel zich gezamenlijk verzetten tegen de eigenaren en hun zetbazen. Dat zal dan moeten gebeuren zonder de steun van de PvdA-leiding. Die partij is het er eigenlijk wel mee eens dat er een frisse neoliberale wind moet blijven waaien. Het verzet zal vanaf de basis moeten worden opgebouwd. Eerst de mensen niet de winst.