Truke.
Rinze Visser
Je hebt soms van die onderwerpen waarover je wilt schrijven, nee, móet schrijven, maar dat je niet weet hoe je het moet aanpakken. In zekere zin is er dan een blokkade. Maar de oorzaak ervan lag deze keer niet bij mij, maar bij een paar sociaaldemocratische bewindslieden van het VVD-PvdA-kabinet. Duidelijker uitgedrukt: bij hun brutaliteit, hun zelfingenomenheid en valse voorstelling van zaken. Eigenlijk gaat het over het valse ideologische kleed waar de antisociale lading - hun medeplichtigheid - mee wordt gedekt.
Hoe nu hierover schrijven zonder te vervallen in ordinair schelden? Het is niet zo dat een regeringscoalitie met de VVD een verrassing was, ook al zal dat voor een deel van de mensen wel zo zijn ervaren, gezien de linkse uitstraling die de PvdA zich in de verkiezingscampagne aanmat. Zo zag ik afgelopen december een tv-optreden van Asscher en Klijnsma als volleerde illusionisten een act opvoeren. Regeringsvoornemens op het gebied van sociale rechten en voorzieningen, die grote negatieve gevolgen voor heel veel mensen zullen hebben, werden door hen uitgelegd als zijnde goed voor de mensen. Wat vóór de verkiezingen slecht genoemd werd was nu opeens goed.
Waarom die blokkade? Omdat door dit alles de angst ontstaat om het gevoel dat het teweegbrengt, niet goed onder woorden te kunnen brengen. Teveel surrogaat-socialisme. Nee, erger: teveel bedrog. Hoe moet je uitleggen dat zulke sympathiek ogende en sprekende mensen gewoon bedriegers zijn? Pijnlijke ingrepen zijn - anders dan door de VVD - beter te verdragen als zij het doen...
Dit stuk gaat niet alleen over de sociaaldemocratie of wat daar nog van over is. Het gaat hier over een algehele campagne die al jaren aan de gang is en waar de PvdA, met een paar restricties, ook aan meedeed en nog doet. De geesten rijp maken voor de onontkoombaarheid van antisociale ingrepen; dat dit moet omdat Nederland veranderd is, dat het niet meer het Nederland van vroeger is. Dat het sociale stelsel nog wel paste bij Nederland van zo'n twintig, dertig jaar geleden en niet meer bij het moderne Nederland van nu.
Ze willen Nederland teruggeven aan de Nederlanders. Dat klinkt nogal wat mensen sympathiek in de oren. Maar het betekent de door het sociale stelsel ingeleverde macht aan de heersende elites teruggeven. Je kunt geen krant of weekblad lezen, je kunt geen radio- of tv-uitzending volgen of je krijgt in feite deze boodschap mee. In bedekte of onbedekte termen. Zo roeren zich ook de zogenaamde trendvoorspellers, waarvan ik een mening van één van hen weergeef, omdat deze onverbloemd aangeeft waar het naartoe zal gaan, waar men naartoe wil.
"Een land dat weer moet terugschieten in zijn eigenheid, moet proberen de enorme controle en vangnetten van zich af te gooien, zo benauwend in een land waar vroeger alles mocht en werd uitgegaan van het gezond verstand van de Nederlanders om alles zelf te regelen". Dat is de gewilde toekomst met zijn ideologische verpakking! Dat is liberalisme van de negentiende, begin twintigste eeuw; dat is VVD en meer! Onder dat vaandel schaart zich ook de PvdA. Alleen de woordkeus is wat anders. Lodewijk Asscher: "We ontkomen er niet aan om onze verzorgingsstaat grondig te verbouwen. De voorvaderen hebben die ontworpen met het oog op de toekomst zoals zij die zagen, maarde samenleving is sindsdien ingrijpend veranderd".
Dus de verzorgingsstaat is ontworpen. Aan de tekentafel? Dus niet het resultaat van buitenparlementaire en parlementaire politieke strijd? De samenleving veranderd? Nee, PvdA-wonderkind, de samenleving is, mede door mensen als u, ingrijpend veranderd. Door het bevorderen van individualisme, mede bevorderd door antisociale ingrepen, waardoor mensen steeds meer op zichzelf teruggeworpen worden. Waardoor een ander soort Nederlanders zich nog machtiger zijn gaan voelen en hun bazenmentaliteit steeds brutaler kunnen botvieren. Gebruik niet uw eigen medeverantwoordelijkheid om te helpen het sociale gebouw nog verder te gaan slopen!
Nee, meneer Asscher, de verzorgingsstaat is niet, zoals u denkt, ontstaan vanuit de gedachte dat mensen in de familie en kennissenkring vanuit betrokkenheid elkaar bijstonden. U wilt de verzorgingsstaat afschaffen en de mensen terugbrengen naar miljoenen kleine verzorgingsstaatjes, waarin de mensen teruggeworpen worden op eigen verantwoordelijkheid in de beperkte kring van familie en buren. Naar vroeger. Maar daar wilden de mensen toen vanaf. Uw verhaal is ook de essentie van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), waarvoor al ver voor de invoering proeven werden uitgevoerd en waarvoor professionals en bestuurders toen psychologisch en politiek werden klaargestoomd.
Het is de methode van de ver in ontwikkeling achtergebleven gemeenschappen, waar de problemen onder leiding van een stam- of dorpsoudste in een kring werden opgelost. Zeker, deze mensen hadden nog nooit van een verzorgingsstaat gehoord, omdat deze nog in een verre toekomst verborgen lag. Nog veel later in nog slechts een deel van de wereld het resultaat van een langdurige beschavingsontwikkeling zou worden. De moderne maatschappij. Daarin past niet de methode van de beperkte familiecultuur, familie-eer en afhankelijkheid, de tot zeer kleine kring beperkte solidariteit uit bittere noodzaak. Dit toegepast op de maatschappij zonder sociaal, op wetgeving gebaseerd gebouw, betekent voor de kapitaalbezitters niet meer de lasten voor de hele samenleving op te hoeven brengen, hun meerwaardeopbrengsten geheel te kunnen benutten voor eigen verrijking en nog meer machtsuitoefening. Want hoe armer hoe afhankelijker en maatschappelijk zwakker. Des te lager de lonen waarvoor mensen zich gaan aanbieden.
Nu mensen in onderontwikkelde kapitalistische landen - ontwikkelingslanden, zeiden we vroeger - proberen uit die onderdrukkende, halfslaventoestand weg te komen, willen de machthebbers het volk in de hoogst ontwikkelde kapitalistische landen in die richting terugduwen. De machthebbers zijn goed op weg. Hun maatregelen zullen in tempo toenemen. Omdat er nog veel te weinig wegversperringen worden aangebracht. En, daar is het woord weer, te weinig blokkades worden opgeworpen. Individualisme is slechts goed voor de machthebbende elites, die nu de tijd van hun leven beleven. Voor de overgrote rest geldt: hoe meer individu, hoe meer slaaf. En in de polder komt men weinig wegversperringen tegen. Lodewijk Asscher vindt dat de verzorgingsstaat grondig verbouwd moet worden. Om over na te denken: verbouwing is in het Russisch 'perestrojka'...