"Wij veroordelen geweld, uit welke richting het ook komt"

Protest van PAME op 30 januari jl. Klassengeoriënteerde vakbonden demonstreren bij het ministerie van Arbeid, waar ze protesteren tegen de onaanvaardbare uitspraken van de minister van Arbeid, G. Vroutsis, dat het sociale zekerheidsstelsel "is gebouwd op basis van cliëntelisme" (het verlenen van diensten aan (potentiële) kiezers door een politicus). In Griekenland gebruikelijk, maar hier gebruikt als bezuinigingswapen. De regering neemt steeds meer autoritaire en repressieve maatregelen tegen de werkenden. De uitspraken van de minister betekenen een nieuwe aanval op de sociale zekerheid. (Foto: KKE)

De oproerpolitie greep met veel geweld in bij deze demonstratie. Twaalf demonstranten werden gewond, 35 opgesloten. Het geweld in Griekenland neemt snel toe. (Foto: KKE)

Anna Ioannatou

Deze kreet wordt veel gebruikt in de media, in debatten, panels, gespreksgroepjes op tv, nieuwsbulletins enz. enz. vergezeld van streng veroordelende uitspraken over hoe slecht extremen wel zijn. Een bekend en de laatste jaren veelgebruikt motief, waarbij herhaaldelijk de Weimar Republiek van stal gehaald wordt.

Het thema 'geweld' heeft een centrale plaats ingenomen in Griekenland. Kortgeleden werd er met een Kalaznikof geschoten op het kantoor van de Nea Dimokratia (één van de drie regeringspartijen) en niet lang daarna ontplofte er een bom in het moderne winkelcentrum 'The Mall'. In de burgerlijke pers werd gesproken van goed professioneel werk door mensen met het soort kennis, dat alleen het staatsapparaat kan bezitten, waarmee voor een goed verstaander gesuggereerd werd door wie de aanslagen in scène gezet zijn.

Dezelfde pers legt meteen het gewenste verband naar 'links'. Zo stond in de krant 'Ta Nea' van 21 januari: "... op politiek en terroristisch geweld wordt een beroep gedaan als motief voor een betere wereld. De voorbeelden van die wereld in Oost-Europa zijn roemloos ingestort, na eerst duidelijk de aard van autoritaire, onvrije en onrechtvaardige regimes aangetoond te hebben (...) Voorop staat dat de constitutionele partijen hun vijandig taalgebruik tegen de tegenstander vervangen met meegaandheid en gespreksgeest. Laat ze politiek geweld in al zijn vormen afwijzen".

En ook: "Het is een oud recept van extreem-links". De Nea Dimokratia vroeg na de aanslag op haar partijkantoor om een veroordeling van "de extremen en de extremiteiten, waar ze dan ook vandaan komen, of het nu extreem-rechts of extreem-links is".

Daden van individueel terrorisme worden dus geassocieerd met de strijd voor het socialisme. Laten we niet vergeten, dat sinds een aantal jaren in teksten van de Raad van Europa, om een voorbeeld te noemen, klassenstrijd als te veroordelen geweld werd gekenschetst en dat dit idee voortdurend gecultiveerd wordt, o.a. verpakt in de 'afkeer' van extremen in het algemeen.

Bij extreem hoort dan staken, de straat opgaan om te betogen enz. Het volksbewustzijn moet negatief geladen worden met angst voor alles wat (klassen)strijd is; juist nu de levensstandaard vooral in Griekenland zo erbarmelijk achteruitgaat. Het propaganda-apparaat schrijft aan individueel terrorisme een radicale, linkse, eventueel zelfs marxistische ideologie toe.

Marx had toch gezegd dat geweld de vroedvrouw van de historische ontwikkeling is? Voor het gemak wordt even achterwege gelaten, dat de Griekse wijsgeer Heraclitus in de 7de eeuw voor onze jaartelling oorlog beschreef als de vader van alle dingen. En dat de 18de eeuwer Jean-Jacques Rousseau over de despoten zegt, dat geweld hen aan de macht houdt en geweld hen omverwerpt en dat dat de natuurlijke gang van zaken is. En dit alles werd zeker niet gezegd uit liefde voor geweld, moord en doodslag, maar als nuchtere constatering van feiten, omdat geweld nu eenmaal antigeweld veroorzaakt.

Maar goed, dergelijke handelingen worden behoorlijk ingekleurd, verbonden met de strijd tegen het kapitalisme om de bevolking te intimideren. De sociale schokbrekers staan al klaar, het bewustzijn moet verlamd worden in een voor het systeem pijnloos gematigd denken en handelen. Al eerder hebbenwe er de aandacht op gevestigd, dat het burgerlijke grootkapitaal alleen met revolutie aan de macht is gekomen, waarvan de Franse de allerbloedigste! En na eeuwen kolonialisme, oorlogen en bloedige onderdrukking en uitbuiting over de hele wereld als vredesapostel optreedt. Zo vies van (klassen)geweld? Natuurlijk is Griekenland pas laat gaan meedoen aan dit alles, maar niets kan tippen aan de ijver van de pas bekeerde.

Het echte geweld

Voorzover in de wereldgeschiedenis bevolkingen in opstand zijn gekomen, was dit altijd een democratisch tegengeweld, tegen onderdrukking van bovenaf als laatste middel. Dialoog, gesprekken, smeekbeden: niets mocht baten en de enige weg die nog overbleef was opstand, al dan niet gewapend. 'Geweld' losgerukt uit dit verband en weergegeven als een absoluut kwaad is een dogmatische feitenverdraaiing.

Geweld is:

• als ze je van je salaris beroven en je kinderen vallen flauw van de honger,
• als ze je van je pensioen beroven en je wordt gedwongen naar een voedselbank te gaan,
• 500 euro per maand verdienen en gedwongen worden belasting te betalen,
• als je het koud hebt, omdat je geen geld hebt voor verwarming,
• als je stikt in het roet, omdat men massaal houtvuur stookt en je krijgt van de regering standjes over je lage milieubewustzijn,
• elke dag meer dan 1200 gezinnen geen elektriciteit meer krijgen, omdat ze de rekening niet meer kunnen betalen en het elektriciteitsbedrijf toch de tarieven weer verhoogt,
• een derde van je inkomen te verliezen en tegelijkertijd de prijzen voor stroom, brandstof, voedsel te zien verdubbelen via de indirecte belasting,
• 3,4 miljoen (officiële gegevens) van de in Griekenland wonende mensen (bevolking bijna 11 miljoen) te laten leven onder de armoedegrens, met 5.900 euro per jaar als maatstaf voor de armoedegrens.

Eind januari werden de werkers van de metro te Athene na acht dagen staken met overheidsgeweld, bewaakt door een politiemacht, aan het werk gezet. Een golf van solidariteitsstakingen in diverse sectoren trok door het land en Athene bleef dagen zonder stadsvervoer. Steeds meer worden door werkers termen gebruikt als 'staatsterreur' en 'verkrachting van de democratie'. Het begrip 'consensus' klinkt in Griekenland alleen nog maar belachelijk...

Maar nee, geweld is volgens de media en regering als je de straat op gaat of staakt om voor je rechten op te komen. Uiterst cynisch alsof er niets ernstigers aan de hand is, ging het wekenlang over de 'verdwenen' 'Lijst Lagarde' (lijst van politici e.a. die onbelast miljarden hebben vergaard en die naar het buitenland hebben gestuurd) en over usb-sticks met die lijst.

Naarmate in de beerput wordt geroerd, groeit de stank van het reeds lang verloederde politieke leven in Griekenland.

Een "absolute dictatuur"

Dit seizoen wordt door vier toneelgezelschappen een uiterst actuele Brecht opgevoerd. De KKE (Communistische Partij) zal op 27 en 28 april een conferentie houden over Bertolt Brecht's leven en werk. Hieraan is in december jl. een filmcyclus voorafgegaan, waar oude verfilmingen van werken van Brecht gedraaid werden in een centraal gelegen bioscoop. In februari gaat de tweede cyclus van start met concerten, musicale bewerkingen en toneelopvoeringen van stukken en liederen van Brecht/Kurt Weill. De genoemde toneelgroepen hebben verder niets met de KKE te maken. Het meest actuele stukis ongetwijfeld 'De Heilige Johanna van de Slachthuizen', geschreven in de jaren van de beurskrach 1929-1930. Volgens de (niet communistische) regisseur in een interview "beleven we nu de absolute dictatuur van het kapitalisme in alle fasen van ons leven"...

En een tot inzicht gekomen Johanna zegt aan het eind van het stuk: "Alleen geweld baat waar geweld overheerst". Eenieder die het stuk kent zal meteen duidelijk worden waarom: Brecht toont aan dat kapitalisten zich bewust zijn dat de wereld alleen veranderen kan wanneer de door hen uitgebuitenen hen omverwerpen. Vandaar hun tactieken (van bruut tot sluw) om de macht in handen te houden, de mensen te knevelen en/of te belazeren. Aan Brecht gingen denkers vooraf als Heraclitus, Rousseau en Marx, allemaal 'producten' van klassenmaatschappijen. Conclusie: de mensheid moet van dit soort maatschappijen af wil zij een eind aan deze toestand maken.

Erratum:

In Manifest 1 is een foutje geslopen. Tweede kolom bovenaan, vlak boven het tussenkopje 'Belasten...': ... voor het al evenredig groeiende cynisme... Dit moet zijn: ... voor het al even evenredig groeiende.... enz.