Van de redactie

Op 18 december jongstleden kreeg een groep schoonmakers het certificaat Nederlands uitgereikt. Een van de eisen van hun strijd in de voorgaande jaren was om onder werktijd te kunnen leren, om meer kansen op de arbeidsmarkt te hebben. (Foto: FNV Bondgenoten/Flickr/cc/by)

Stop Sociale Dumping. De Europese Bouwbonden sporen de EU aan de grote nalevingsproblemen van lonen, arbeidsomstandigheden en sociale zekerheid, aan te pakken. Fatsoenlijke preventie, goede controle en effectieve sancties. (EFBWW)

De kloof tussen arm en rijk, tussen bezitters van productiemiddelen en de meerderheid van de mensen die alleen maar aangewezen zijn op hun arbeidskracht neemt gestaag toe. Onder kapitalistische verhoudingen onvermijdelijk. Natuurlijk kunnen de multinationals, want die maken de dienst uit, wat kleine ondernemertjes er ook van vinden, nog flink verdienen aan het milieu, of aan Afrika of door technologische vernieuwing. Maar daarmee kan de stagnatie, de crisis niet worden gestopt. De rijken kunnen alleen nog rijk blijven, de heersenden alleen nog de macht uitoefenen door de werkende mensen voortdurend meer te ontnemen. En dat loopt een keer spaak.

De Nederlandse belastingbetaler moet opdraaien voor de steun aan vier banken met miljarden euro's. Bij elkaar was het voor de recente steun aan de SNS zo'n 44 miljard euro, waarvan een kleine 11 miljard euro was terugbetaald. De resterende 33 miljard euro steun aan de banken door de belastingbetaler wordt nu weer met zo'n 4 miljard verhoogd. Het (bank)kapitaal slaagt er steeds weer in om het werkende en uitkeringsafhankelijke deel van de bevolking te laten opdraaien voor de gevolgen van zijn crisis. Daarbij wordt bovendien via belastingmaatregelen gezorgd dat het rijkste deel van de bevolking wordt ontzien. Daarnaast blijven de veroorzakers buiten schot en wordt er ook nog stevig aan de steunverlening verdiend door speculanten. Het kapitaal laat zich onder de huidige economische verhoudingen weer in zijn naakte, onvervalste gedaante zien. De rijken kunnen hun feest alleen nog voortzetten over de ruggen van de werkende bevolking. Maar landen zijn geen gokhallen. In landen wonen mensen die zekerheden willen voor hun naasten.

Behoeften en werkelijkheid gaan steeds meer botsen

Steeds meer Nederlanders zullen de komende jaren persoonlijk door de crisis worden geraakt. Tot en met 2017 staan er nu voor zo'n 46 miljard euro aan bezuinigingen en vooral lastenverzwaringen voor de boeg. De staatsschuld steeg sinds 2007 met 60 procent tot ruim 415 miljard euro. Dat was voordat SNS het loodje legde. Nu komt er weer 3,7 miljard bij. Per inwoner stonden de Nederlanders al voor zo'n 25.000 euro in het rood, vanwege de oplopende staatsschuld. Dat bedrag stijgt dus alleen maar. Voor een gezin met vier personen met een kleine 1000 euro.

De schuld neemt dus toe, de koopkracht daalt, de huren gaan met sprongen omhoog, eigen bijdragen stijgen aanzienlijk en het voorzieningenniveau wordt uitgehold, onderwijs voor kinderen en de gezondheidszorg worden onbetaalbaar en ontoegankelijker. Medische kosten komen eerder voor eigen rekening, het openbaar vervoer lijkt steeds vaker op veevervoer. Stijgende inflatie, snel toenemende werkloosheid, versobering van pensioenen, verhoging van eigen bijdragen, afbraak van sociale-, arbeids- en democratische rechten... Je kunt moeilijk nog van mening zijn dat communisten doemdenkers zijn. In werkelijkheid is de snelheid van de afbraak nauwelijks nog bij te benen.

Financiële zorgen leiden tot lagere economische groei...

Het aantal huisuitzettingen groeit aanzienlijk. In 2011 werden al zo'n 6000 huurwoningen ontruimd. Meer dan in de jaren daarvoor. Vooral het aantal gezinnen dat met kinderen in de opvang is terechtgekomen is vorig jaar gestegen. Voor 2013 wordt een stijging verwacht. Steeds meer mensen raken door de crisis hun baan kwijt en kunnen rekeningen niet meer betalen. Verzekeringen worden opgezegd of massaal uitgekleed en overgesloten. Twee op elke vijf huishoudens heeft amper nog een financiële buffer. Als er dan iets misgaat, komt de crisis hard aan. De koopkracht staat dus fors onderdruk. Het Centraal Planbureau (CPB) verwacht dat dit jaar 1,5 procent minder zal worden besteed. Omdat de consumptie ook al in 2011 en 2012 terugliep, komen de particuliere aankopen dit jaar uit op het niveau van twaalf jaar terug. Die teruglopende binnenlandse bestedingen leiden ertoe dat economische groei ook in 2013 uitblijft.

Record aantal faillissementen in 2012

Het aantal faillissementen is vorig jaar al tot recordhoogte gestegen. Vooral in de handel en bouw gingen veel bedrijven kopje-onder, meldt het CBS. In 2012 zijn 11.235 faillissementen uitgesproken, 18 procent meer dan in 2011. Het vorige record dateert uit 2009. Toen telde het CBS 10.559 faillissementen. In 2012 gingen er 7373 bedrijven (excl. eenmanszaken) failliet, 19 procent meer dan een jaar eerder. Daarnaast werden er 1243 faillissementen uitgesproken bij eenmanszaken (+29%). Ook steeg het aantal natuurlijke personen dat vorig jaar failliet ging met 10 procent tot 2619. In de handel werden de meeste faillissementen uitgesproken: 1532. Ook de bouw werd hard getroffen. Daar gingen 1213 bedrijven failliet, ruim 35 procent meer dan in het jaar ervoor. Alleen in de horeca nam het aantal faillissementen licht af na een eerdere, forse stijging in 2011. (fd, 18-1-2013)

Slachtoffers vallen in alle lagen van de bevolking

Het zijn bovendien allang niet meer de laagste inkomens die geconfronteerd worden met de kapitalistische geldhonger. De laatste tijd blijken steeds meer mensen uit de middengroepen in verval geraakt door ontslag of andere crisisverschijnselen. Fors meer mensen werden gedwongen hun huis te verkopen met verlies. In 2012 ging 15 procent van de woningen met verlies van de hand. Gemiddeld was een huis bij de verkoop 25.000 euro minder waard. Het gaat om een verdubbeling van het aantal woningen. Waarschijnlijk zal de markt in het eerste kwartaal van 2013 verslechteren. Een nieuw dieptepunt ligt in het verschiet. De huizenprijzen zullen verder dalen, waarmee het aantal verkopen met verlies ook zal toenemen.

Schandalige toestanden in één van de rijkste landen van de wereld met een rijke heersende klasse die steeds rijker wordt.

Werkloosheid ligt op de loer...

De kans om werkloos te worden stijgt met de dag. In 2013 zullen dat 525.000 mensen zijn. De werkloosheid in Den Haag stijgt tot schrikbarende hoogte. In Rotterdam nog meer. Vorig jaar verloren bijna 5000 Hagenaars hun baan. De stad kent nu ruim 25.000 werklozen die op zoek zijn naar werk (11%:). En ook de vooruitzichten zijn ongunstig voor de ambtenarenstad. Rijksoverheid, telecommunicatie en verzekeraars ontslaan mensen massaal. De laatste jaren verslechtert de lokale arbeidsmarkt in snel tempo. Sinds het begin van de crisis in 2008 is het aantal banen in de stad tot begin 2012 afgenomen met 10.000. In 2012 was er sprake van een verdere krimp van de werkgelegenheid. Wie vanaf 1 juli werkloos raakt, valt bovendien waarschijnlijk onder de versoberde WW-regeling en dreigt na één jaar op bijstandsniveau te zitten.

Eens komt de afrekening...

Volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) is nu een derde van de Nederlanders bang dat de crisis hem komend jaar persoonlijk gaat raken. Op het dieptepunt van de crisis kromp de economie met 3,5 procent en steeg de koopkracht met 2 procent.

Alleen wie werk behoudt, in loondienst of als zelfstandige ondernemer, geen huis in de verkoop hoeft te zetten en niet afhankelijk is van een pensioenfonds dat wordt gekort, kan in 2013 nog even uit de voeten. De kans dat hijin de jaren erna aan de beurt komt is groot. Er gloort helemaal geen licht aan het einde van de tunnel. Integendeel, veel pijnlijke maatregelen volgen pas na 2013.

Nu veel mensen nog hopen dat de crisis binnenkort over haar hoogtepunt is, reageren mensen meerendeels gelaten en is er nog weinig strijdbaarheid zichtbaar. Iedereen zoekt een persoonlijke oplossing voor de problemen. Maar als de hoop vervliegt gaan de verhoudingen schuiven.

Inmiddels ploetert de vakbeweging verder

Aanval na aanval vindt plaats op de vakbeweging. De ene rel na de andere wordt in de media breed uitgemeten. De kern is echter simpel. Het kapitaal heeft een meegaande vakbeweging nodig. Dus wel een democratische schaamlap, maar die mag niet echt sterk zijn. Sinds lang koersen sociaaldemocratische leiders in de mondiale vakbeweging op een koers van samen sterk. Door samen de koek te vergroten, ontstaat een win-win-situatie, houden zij de werkenden voor. Deze denkwijze ligt ten grondslag aan polderen, sociaal partnerschap en klassenvrede. Langzaam maar zeker komt echter het conflictmodel weer bovendrijven. Geen klassenvrede, maar klassenstrijd. Ook de mythe dat steun voor de ondernemers goed zou zijn voor iedereen begint af te brokkelen. Welke ondernemers zijn eigenlijk georiënteerd op de Nederlandse markt? Welke bedrijven leveren eigenlijk werkgelegenheid in Nederland? Hooguit het MKB, maar dat wordt ook door de multinationals klemgezet. Door de steeds toenemende daling van de koopkracht daalt de omzet in die sectoren aanzienlijk.

Het toenemende verzet in de vakbeweging doet regering en ondernemend Nederland pijn, zoals ze in de burgerlijke media laten merken. Een deel van de bevolking en een deel van de vakbondsbestuurders laat zich door ondernemerspraatjes om de tuin leiden. Er wordt kritiek geuit op de zogenaamde radicalisering van de vakbeweging. Op dit moment met name op de Abvakabo FNV, eerder lag FNV Bondgenoten meer in de vuurlinie. Het bestuur van die bond blijft voorlopig nog aan en de onderlinge verschillen van mening die regelmatig worden gelekt in de krant van wakker Nederland vormen een bron van verhalen voor de media.

Natuurlijk kleven aan werkmethoden als organizing, overgewaaid uit de VS, bezwaren. Veel en luidruchtig tromgeroffel heeft meestal maar een tijdelijk effect. Van, voor en met de mensen aan de basis werken is een langdurig proces dat veel overtuigingsarbeid en doorzettingsvermogen vraagt. En uiteraard vooral blijvende steun van meerderheden aan die basis. Inhoud geven aan een activerende vakbeweging doe je niet op een achternamiddag. Dat vraagt om een langdurige relatie, om vertrouwen en inzicht. Dat moet groeien. Met een parlementaristische houding van dat doen we wel even kom je er niet. Ook niet met even snel een succesje boeken. Maar bovenal moet de vakbeweging op dit moment worden verdedigd tegen de krachten die op haar ondergang uit zijn. Daarvoor is hoe dan ook eenheid nodig. Eenheid ondanks verschillen over tal van zaken. Maar mogen die verschillen er zijn na dertig jaar polderen? Mag het even tijd kosten om een nieuwe leidraad, strategie en daarbij behorende tactiek te ontwikkelen?

Wat te doen?

De duizenden kiezers die hun hoop nog steeds vestigen op de PvdA-leiding zullen bedrogen uitkomen. Voor ons land zou centraal moeten staan de opbouw van een brede democratische linkse beweging. We moeten het Europa van het kapitaal bestrijden. Maar dat zal op dit moment vooral betekenen: de klassenstrijd in eigen land versterken, zoeken naar eenheid en linkse samenwerking. De discussie moet gaan over de noodzaak van de versterking van eenstrijdbare en brede vakbeweging. Over de noodzaak van solidariteit en collectiviteit in plaats van de individualistische jungle die het kapitaal voor ons in petto heeft. Uiteindelijk zullen de belangrijkste veranderingen in het denken van de mensen plaatsvinden op basis van hun eigen ervaringen en waarnemingen. Er zullen door de ontwikkelingen en vooral in de strijd tegen de verslechteringen nieuwe fundamentele vragen worden gesteld. Vragen waarop communistische partijen antwoorden moeten kunnen formuleren. Een prachtige uitdagende en nuttige taak!

Voor een revolutie is steun van de bevolking nodig

Met enige regelmaat staan er sinds de bomaanslag van de DHKP-c op de ambassade van de VS en de dreiging met gewapende acties tegen de Patriot-raketten in Turkije, artikelen in met name de NRC waarin de politieke organisatie DHKP-c marxistisch-leninistisch wordt genoemd. Deze groepering noemt zich weliswaar zo, maar staat veraf van de opvattingen van Marx en Lenin. Op papier delen we een aantal van hun doelstellingen, maar de methoden om de doelen te bereiken verschilt hemelsbreed. De NCPN steunt de politiek van de TKP, net als wij anti-NAVO en tegenstander van de plaatsing van de Patriot-raketten (zie conferentie in Istanboel 2 en 3 februari jl.), maar veroordeelt de gewelddadige acties waarvoor niet of nauwelijks steun onder de Turkse bevolking bestaat en de strijd die geduld, tactiek en strategisch inzicht vereist eerder in de weg staat. Geen enkele revolutie is mogelijk zonder steun van de bevolking, merkte Fidel Castro zondag 3 februari jl. op, nadat hij zijn stem had uitgebracht voor de Nationale Verkiezingen in het stembureau aan het Plein van de Revolutie. En dat is de kern van de zaak.

Alleen een verenigd volk kan een oorlog winnen

Op 2 februari 1943, 70 jaar geleden, versloeg het Rode Leger de nazi's in Stalingrad. Dat moment was het keerpunt in de strijd. Vanaf dat moment keerden de kansen en kwam de vrede weer in beeld. Op dat moment werd het fascisme verslagen door de moed en de vasthoudendheid van het Rode Sovjet-leger. De verdediging van Stalingrad veranderde in een omsingeling van de Duitse troepen en hun uiteindelijke vernederende overgave.

Tot op dit moment in het begin van 1943 leek de nazi-blitzkrieg vrijwel onoverwinnelijk en zagen de geallieerden geen duidelijk einde aan de oorlog. Stalingrad veranderde dat allemaal, beslissend. Stalingrad zullen we daarom nooit vergeten. Stalingrad blijft iedereen inspireren die zich inzet tegen het fascisme.

Manifest zal ook dit jaar weer zaken verhelderen en een basis leggen voor de praktische strijd in buurten en bedrijven en een bijdrage leveren aan het omzetten van de opkomende spontane elementaire beweging (als gevolg van het brutale optreden van het kapitaal) in georganiseerde maatschappelijke strijd, met name in de vakbeweging.

Manifest houdt u op de hoogte van de werkelijke ontwikkelingen in de wereld. Lees de waarheid in Manifest.

We plaatsen deze keer weer een aantal artikelen alleen op de website. Wie niet over internet beschikt kan ons verzoeken die artikelen uitgeprint te laten opsturen. Graag melden aan de redactie. Lees de Waarheid niet alleen in de papieren Manifest, maar ook digitaal op de website.(zie www.ncpn.nl).

Op de website staat sinds kort een rubriek 'Marxistische analyses'. Daarop plaatsen we deze keer: