In de (thuis)zorg waait helaas nog steeds een ijzige wind

Sociaaleconomische redactie (*)

In de zorg wordt fors gesneden. Verzet is nodig en met reden. Na de injectie van vele miljoenen in de zorginstellingen om niet alleen de werkdruk te verlichten, maar daarmee onlosmakelijk verbonden ook de kwaliteit van de zorg aanzienlijk te verbeteren, blijkt inmiddels dat er tot nog toe maar weinig van is terechtgekomen.

Dat is natuurlijk niet te wijten aan de vele toegewijde verzorgenden, die echter tot onze grote spijt soms onbedoeld in de vuurlinie van noodzakelijke acties terechtkomen.

Waar de extra miljoenen de kwaliteit van de zgn. intramurale zorg, zorg- en verpleeghuizen, hadden moeten verbeteren voor zorgvrager én verzorgende, maken we nu mee dat de thuiszorg vrijwel lijkt te worden afgebroken.
Het is echter juist die thuiszorg die de druk op de zorg en verpleeghuizen aanzienlijk kan verlagen door de instroom te verminderen. Immers, hoe langer een zorgvrager door inzet van thuiszorg zelfstandig kan blijven wonen, hoe meer tijd en capaciteit er overblijft voor degenen die volledig op intramurale zorg zijn aangewezen.
Volgens het nieuwe regeerakkoord wordt het budget voor de thuiszorg teruggebracht tot zo'n 25 procent van het huidige niveau; ondanks een autonoom stijgende zorgvraag! Een steeds groter deel van degenen die zorg nodig hebben zullen er zelf voor moeten opdraaien. En wie kan dat dan betalen? Wie heeft voldoende financiële draagkracht? Veel zorgvragers behoren tot de groep gepensioneerden waarvan een groot deel weinig inkomen heeft en de rest aanzienlijk moet inleveren. Zij worden ook nog eens door huurmaatregelen, verhoging van eigen bijdragen en andere aanvallen op hun inkomen geplaagd.
Het inkomensniveau van gepensioneerden is verbeterd ten opzichte van vroeger. Daarvoor is harde strijd geleverd. Het doel van de AOW en de aanvullende bedrijfspensioenen was om ouderen een menswaardig bestaan te bieden. Maar er zijn nog altijd veel te veel mensen met slechts een marginaal aanvullend pensioentje of zelfs helemaal niets naast hun AOW. Er wordt gemakshalve vergeten dat bedrijfspensioenregelingen geen wettelijk verplichte arbeidsvoorwaarden zijn, maar eventueel worden overeengekomen in een cao. Ook wordt nog al eens vergeten dat pensioenen uitgesteld loon zijn. Dat voor pensioenen is betaald met premie. Naast de stapeling van maatregelen in de zorg en sociale zekerheid hangen nog de kortingen op de pensioenen als een zwaard van Damocles boven de hoofden van de oudere werknemers. En dan hebben we het nog niet eens over vele medelanders, die na hun 16e naar Nederland zijn geëmigreerd en dus beperkte AOW-aanspraken hebben.
De hele discussie over de zorg draait in feite om de bekostiging ervan en dus principieel om solidariteit. Voor sommigen wellicht een oubollig woord, maar objectief wel een belangrijke graadmeter voor de samenhang en dus de kracht van een samenleving. De zorgvraag is 'autonoom stijgend', omdat je er als mens niets anders voor hoeft te doen dan gewoon ouder of, als je pech hebt, ziek te worden. Als je jong bent word je gewoon ouder en waarschijnlijk ook ooit meer hulpbehoevend.

Er moet dus dringend een discussie worden gevoerd over wat voor samenleving wij wensen! Die discussie werd gestart op maandag 4 februari jl. in Nieuwegein. Maar die discussie is daarna natuurlijk niet voorbij.

(*) Bewerking van email-bericht van Ray de Vries, FNV Lokaal Den Haag.