Truke.
Rinze Visser
Het was 7 februari van dit jaar. We zaten in de trein van Heerenveen naar Leeuwarden. Daar lag de SP!TS, de gratis krant met de spitsvondige naam, de krant met het uitroepteken. Ook spitsvondig zal de redactie zichzelf gevonden hebben bij het maken van de voorpagina. Een grote foto met heel veel grijpgrage handen. Alleen de handen in beeld. De rest van de lichamen was niet te zien. De kop: 'Griekse graaiers', in grote letters. Spitsvondig, want in ons land was het graaien van nogal wat hooggeplaatsten een publiek ongenoegen. De begeleidende tekst liet echter zien dat het niet over Griekse bankiers of andere grootverdieners ging, maar over gewone mensen: "Duizenden Grieken verdrongen zich gisteren bij het ministerie van Landbouw in Athene. Daar deelden boeren gratis fruit en groente uit, omdat ze naar eigen zeggen geen winst meer kunnen maken op landbouwproducten".
'Griekse graaiers'. Mensen die al een aantal jaren zwaar van hun armoedje aan het inleveren zijn, geen geld meer hebben om fatsoenlijk te kunnen eten. Moeten lijden om het stelsel - het kapitalisme - dat hen in deze situatie gebracht heeft, overeind te kunnen houden. 'Graaiers'. Deze slachtoffers van de kapitalistische beulen op één lijn gesteld met de Nederlandse en andere Europese nooitgenoeghebbers. 'Griekse graaiers', in deze twee woorden zit alle minachting voor het volk en ook alle grootheidswaan van de grootbezitters, de rijke elites, opgesloten.
In mijn agenda zit een klein krantenartikeltje, een ANP-berichtje. Al heel veel jaren zit het daar. Met elke nieuwe agenda verhuist het mee; ik draag het dus al jaren met me mee. Belangrijk? Voor mij wel. Daarom wil ik de lezers de tekst niet onthouden. Onder het kopje 'Mayonaise' het volgende: "De Britse kroonprins Charles heeft tijdens zijn bezoek aan Praag speciaal uit Groot-Brittannië mayonaise laten overvliegen. In de Tsjechische hoofdstad was zijn favoriete merk niet te vinden, aldus de Britse krant Daily Express. Er heerste volgens de krant grote paniek in het kamp van de prins. Charles is erg gehecht aan zijn sandwiches met ei en mayonaise en eiste dat er een pot werd ingevlogen.
Ook in dit bericht is de minachting voor het volk en de vanzelfsprekende hooghartigheid van de bezittende klassen verwoord. Twee soorten paniek: honger en armoede bij het volk en die van de aanslag op de bourgeois-verhevenheid. De Griekse graaiers van een gratis krant, de mayonaise van een Engelse prins, de wereld verklaard. Veel moeilijker hoeft het niet. Je kunt er sociaaldemocraat of anarchist van worden. Ook communist trouwens, maar daarvoor is verontwaardiging niet genoeg. De wereld moet veranderen.
Het is de koninklijke mayonaise-mentaliteit, aangeboren of qua opvoeding, waarmee de bezitters van de wereldportemonnee naar beneden kijken en waarmee hele legers van hovelingen het de regenten naar de zin maken, hen adviseren en hun orders uitvoeren. Ze zitten overal, in stad en dorp, in de buurten, op het platteland. De brave burgers die in hun ijdelheid denken mee te mogen regeren. Die bij elk overheidsplan tot sociale afbraak eerst tegensputteren, maar dan al gauw willen meedoen en de asociale hervormingen als iets sociaals onder het volk brengen. Die heel wijs en rechts-politiek correct de regeringszorgen over de rijksfinanciën zeggen te delen. En als het om zich links noemende figuren gaat hun definitie van links mee laten bewegen met de rechtse conjunctuur.
Er is de laatste jaren meer veranderd dan menigeen denkt. Ook als het om interpretatie van regels gaat. De uitvoerende hovelingen zijn streng geworden voor het volk. Vooral mensen die het financieel moeilijk hebben moeten de laars van de hoveling voelen. De meest kwetsbaren krijgen de hardste klappen. Soms lijkt het erop dat ze niet op nog strengere regeringsregels willen wachten. Ter illustratie twee voorvallen welke schrijver dezes van nabij meemaakte.
Een gezin is al jarenlang bezig een groot bedrag aan de sociale dienst terug te betalen. Al sinds jaren wordt dit 'negatieve inkomen' bij de belastingaangifte in mindering gebracht, zodat meestal belasting wordt terugontvangen. Eind december 2012 een brief met acceptgirokaart: drie jaar later de definitieve aanslag. Het toen ontvangen bedrag terugbetalen. Dus bezwaarschrift met bewijs van negatief inkomen opgestuurd, want de aftrek was niet geaccepteerd. Twee maanden later: u hebt wel het bewijs aangetoond, maar..., het is uw echtgenote die aan de sociale dienst moet terugbetalen. Zo ben ik dus voornemens uw bezwaarschrift ongegrond te verklaren...
Nee, beste lezers, ik ben er nog niet. In de brief stond ook dat er binnen twee dagen gebeld moest worden of men alsnog op een hoorzitting het bezwaarschrift wilde toelichten. De echtgenote telefoneert, maar wordt niet te woord gestaan: het is het bezwaarschrift van uw man en die moet zelf bellen. Na drie pogingen van de belastingdienst om de zaak telefonisch af te handelen, moest schrijver dezes ingrijpen en zal er een uitnodiging voor een hoorzitting volgen. Om vooral niet te vergeten: het gezinsinkomen bestaat deels uit een wao-uitkering die, zo stond in een brief van het UWV, ingevolge artikel zus en zo, met 50.- euro per maand zal worden gekort. Hoe erg wil je het hebben?
Ander geval. Alleenstaande vrouw, na jarenlange financiële ellende - deels door sociale dienst-hovelingen veroorzaakt - zit in de schuldsanering. Eerst houdt de kredietbank de brutohuur (zonder aftrek van huurtoeslag) in. Nog meer geldzorgen. Dan is de kredietbank vergeten de gewijzigde betaaldatum aan het waterleidingbedrijf door te geven. Resultaat: 60.- euro boete. Ja, ze zitten overal. Maar wel: meer dan een week geen geld voor eten. Hoe erg wil je het hebben?
Hoe lang duurt het nog voor dat mensen die bij de voedselbank lopen graaiers genoemd worden? Maar Charles weet zich van de prins geen kwaad, net als de hovelingen-uitvoerders van de bezittende klassen hun plicht denken te doen. Het begint er echt op te lijken dat de burgerij vooral nu zijn kans schoon ziet wraak te nemen voor de tijd waarin het gewone volk in de kapitalistische maatschappij nog kon profiteren van zijn sociale verworvenheden. Eerst het zuur, dan het zoet, zei nog maar een paar jaar geleden de toenmalige regeringsleider. We hebben dan nu het zoet, het zoet van de wraak. Vakbonden, zichzelf links of progressief noemende politieke partijen, cliëntenorganisaties en alle aanhangers van sociale rechtvaardigheid, hoe erg wil je het hebben?! De huidige Griekse werkelijkheid staat voor de Nederlandse deur. (zie ook pagina 12)