Nigel Farage moet onder politiebegeleiding Edinburgh ontvluchten als gevolg van de anti-UKIP demonstratie. (Foto: telegraph.co.uk).
Ron Verhoef
Op 2 mei vonden in Engeland de regionale verkiezingen plaats voor 35 counties (provincies). Dat de Conservatieven het daar moeilijk zouden krijgen werd wel verwacht (uiteindelijk verlies van 335 zetels). Dat ook de Liberal Democrats op verlies konden rekenen (-124 zetels) kwam ook niet als een verrassing. Wat echter opviel was dat Labour daar maar heel minimaal van profiteerde (+291). Ook de Groenen, die al jaren hopen op een doorbraak en daar steeds volgens sommige peilingen ook op mogen rekenen, wisten weinig winst te halen (+5).
Het was met name de United Kingdom Independence Party (UKIP) die winst wist te halen. Ze ging van 8 naar 147 zetels en is daarmee in één klap de vierde partij van Engeland, ruim voor de Groenen. Helemaal onverwacht kwam de uitslag voor UKIP niet. Tijdens de campagne deed Cameron er al alles aan om juist UKIP te bestrijden. Hij verwachtte terecht stemmenverlies door deze partij. Labour bleek voor hem minder interessant. Cameron kwalificeerde UKIP als een stel racistische idioten en met die kwalificatie kunnen we het wel eens zijn.
De leider van UKIP, Nigel Farage, is een Geert Wilders in extreme vorm. Hoewel de partij al sinds 1993 bestaat, was het tot nu toe een partij in de marge. Aanvankelijk was de partij met name gericht tegen de Britse deelname aan de EU (met of zonder euro). De enige resultaten in het begin van het bestaan van de partij werden dan ook gehaald tijdens de Europese verkiezingen.
De partij was altijd een partij van rijke Britten, die bovendien regelmatig werden ontmaskerd als belastingontduikers. Dat de partij de Tories rechts passeerde zal dan ook iedereen begrijpen. Het hoge elitaire gehalte voorkwam een doorbraak van de partij. Dat veranderde met het aantreden van Nigel Farage als partijleider in 2010. Hoewel Farage een van de oprichters van de partij is en ook tot de rijke elite behoort, wist de nieuwe leider toch voor een doorbraak te zorgen.
Dat had twee achtergronden. Allereerst ging Farage zich steeds meer richten op het uitwerken van het anti-immigrantenbeleid. Hij bleef wel anti-Europa maar dat speerpunt verdween meer naar achteren. Het immigrantenstandpunt gaat zelfs zover dat de partij immigranten actief wil uitzetten. De rellen in 2011 waren dan ook een grote opsteker waarvan Farage gebruik wist te maken. Hij ging sindsdien flink te keer tegen de buitenlanders die volgens hem de schuldigen waren van de rellen. De crisis wordt, volgens hem, veroorzaakt door immigranten uit het voormalige Britse rijk. Natuurlijk speelde hij ook de antimoslimkaart uit.
Een tweede oorzaak van zijn succes is dat Farage charismatisch is en de taal van het volk weet te spreken. Hoewel hij tot de rijke elite hoort, spreekt hij niet elitair. Hij laat zich bovendien zien in normale kroegen waar de gewone arbeiders ook komen. Een plek waar je de vorige UKIP-leiders nooit zou aantreffen.
Dat het kapitalistische systeem de werkelijke oorzaak is van de crisis die Engeland hard treft hoor je Farage natuurlijk niet zeggen. Zijn oplossing is hard optreden tegen criminelen (die volgens hem uiteraard allemaal buitenlanders zijn) en Groot-Brittannië voor de Britten. Helaas trappen veel kiezers in deze onzin. Het gevaar van UKIP mag daarom ook niet onderschat worden.
Om positief te eindigen: Helemaal vlekkeloos verloopt de opmars van Farage niet. Tijdens een persconferentie in Edinburgh op 16 mei, bedoeld als startschot voor de Schotse campagne van UKIP, werd het spreken hem onmogelijk gemaakt. Ondanks pogingen van de politie om Farage te laten spreken, kon hij de persconferentie niet voltooien en moest hij zelfs Edinburgh ontvluchten onder politiebegeleiding. Tegen de BBC vertelde hij later dat de demonstranten in Schotland "fascistisch uitschot" waren. Die uitspraak heeft hem geen goed gedaan in Schotland. UKIP heeft al geen zetels in Schotland en ook volgens peilingen konden ze niet rekenen op een zetel, maar na zijn uitspraak daalde de steun voor de UKIP in Schotland tot een minimum.
De demonstranten droegen spandoeken met de tekst: 'Geen fascisten in Schotland'. Daar lijken ze in geslaagd te zijn. Protesteren helpt dus wel degelijk, ook om fascisten tegen te houden.