Moord op de verworpenen der aarde

Chris Hedges

De radicale islam is het laatste toevluchtsoord van de moslim-armen. De verplichte vijf gebeden per dag geven de enige echte structuur aan de levens van arme gelovigen. De zorgvuldige rituelen van wassen voordat gebeden wordt in de moskee, de strikte morele code, samen met het begrip dat het leven een ultiem doel en betekenis heeft, zorgen ervoor dat honderden miljoenen arme moslims niet in wanhoop vervallen.

De fundamentalistische ideologie die voortkomt uit onderdrukking is onbuigzaam en meedogenloos. Zij verdeelt de wereld radicaal in zwart en wit, goed en kwaad, afvalligen en gelovigen. Zij is bekrompen en wreed voor vrouwen, joden, christenen en seculieren, evenals voor homo's en lesbiennes. Maar tegelijkertijd biedt zij de zwaksten in de samenleving een laatste toevluchtsoord en hoop. De bloedbaden van honderden gelovigen in de straten van Caïro getuigen niet alleen van een aanval op een religieuze ideologie, niet alleen van een terugkeer naar de brutale politiestaat van Hosni Mubarak, maar zijn het begin van een heilige oorlog die Egypte en andere arme regio's van de hele wereld in een heksenketel van bloed en lijden zal veranderen.

De enige manier om de greep van de radicale islam te doorbreken is om zijn volgelingen een groter aandeel te geven in de economie, de mogelijkheid te bieden van een leven waar de toekomst niet wordt gedomineerd door schrijnende armoede, onderdrukking en uitzichtloosheid. Als je in de uitgestrekte sloppenwijken woont van Caïro of de vluchtelingenkampen in Gaza of de betonnen krotten in New Delhi, is iedere uitweg afgesloten. Je kunt geen opleiding volgen. Je kunt geen baan krijgen. Je beschikt niet over de middelen om te trouwen. Je kunt niet op tegen de overheersing van de economie door de oligarchen en de generaals. De enige manier om je te bevestigen is martelaar, of shahid worden. Dan krijg je wat je niet in het leven kunt krijgen - een kort moment van roem en glorie.

Wat plaatsvindt in Egypte zal worden gedefinieerd als een religieuze oorlog, en de gewelddaden van de opstandelingen op de bebloede pleinen van Caïro zullen worden bestempeld als terrorisme. De motor van deze chaos is echter niet de godsdienst, maar de instortende economie van een wereld waarin de verworpenen der aarde moeten worden onderworpen en uitgehongerd of neergeschoten. De strijdlijnen worden getrokken in Egypte en over de rest van de wereld. Adli Mansour, de door de militaire dictator van Egypte, Gen Abdul-Fattah el-Sisi benoemde president, heeft een militair geleide regering ingesteld, een avondklok en de noodtoestand. Ze zullen niet snel worden opgeheven.

De levensader van fundamentalistische bewegingen is martelaarschap. Het Egyptische leger heeft daarvoor een ruim aanbod geproduceerd. De gezichten en de namen van de geheiligde doden zullen door woedende geestelijken worden misbruikt om op te roepen tot heilige wraak. En als het geweld groeit en de lijsten van martelaren langer zullen worden, dreigt een oorlog te worden ontstoken die Egypte uit elkaar zal scheuren. Politie, koptische christenen, seculieren, westerlingen, bedrijven, banken, de toeristische sector en de militairen zullen de doelwitten worden. De fundamentalistische islamisten, die werden overtuigd door de Moslim Broederschap dat hun electorale politiek zou kunnen werken binnen het systeem zullen ondergronds gaan, en velen van de achterban van de Moslim Broederschap zullen zich bij hen voegen. Bermbommen zullen worden gelegd. Willekeurige aanvallen en moorden door gewapende mannen zullen het dagelijks leven in Egypte beschadigen zoals in de jaren 1990 toen ik in Caïro werkte voor The New York Times, hoewel deze keer de aanvallen breder en heftiger zullen zijn, veel moeilijker te controleren en daardoor moeilijker neer te slaan.

Wat er in Egypte gebeurt is een voorloper van een bredere wereldwijde oorlog tussen elites van de wereld en de wereld van de armen, een oorlog veroorzaakt door afnemende middelen, chronische werkloosheid en gebrek aan werkgelegenheid, overbevolking, dalende gewasopbrengsten als gevolg van klimaatverandering en de stijgende voedselprijzen. Drieëndertig procent van de 80 miljoen Egyptenaren is 14 jaar of jonger, en miljoenen leven onder of net boven de armoedegrens die de Wereldbank stelt, met een dagelijks inkomen van 2 dollar. De armen in Egypte besteden meer dan de helft van hun inkomen aan voedsel - vaak voedsel dat weinig voedingswaarde heeft. Naar schatting 13,7 miljoen Egyptenaren, of 17 procent van de bevolking, leden onder voedselonzekerheid in 2011, vergeleken met 14 procent in 2009, volgens een rapport van het World Food Program en het Egyptische Centraal Bureau van de VN voor Openbare Mobilisatie en Statistiek (CAPMAS). Ondervoeding is endemisch (inheems, gewoon, nvdr) onder arme kinderen, met 31 procent onvolgroeidheid onder de 5 jaar. Het analfabetisme is hoger dan 70 procent.

De opvattingen die de onderdrukten omhelzen mogen intolerant zijn, maar zijn een reactie op onrecht, staatsgeweld en wreedheid toegebracht aan hen door de mondiale elites. Onze vijand is niet de fundamentalistische islam. Het is het mondiale kapitalisme. Het is een wereld waarin de verworpenen der aarde worden gedwongen te buigen voor de dictaten van de markt, waar kinderen hongerlijden terwijl wereldwijde heersende klassen de rijkdom van de wereld en de natuurlijke hulpbronnen weghevelen en waar onze troepen en door de VS gesteunde militairen bloedbaden in de straten van de stad veroorzaken.

Het artikel is enigszins ingekort en bewerkt en staat in z'n geheel op http://www.truthdig.com/report/item/murdering_the_wretched_of_the_earth_20130814/

14 augustus 2013