Voetbalfans van Fenerbahce protesteren.
September komt eraan, nooit opgeven, sta klaar voor de strijd! (Foto's www.sol.org.tr)
Eda Yenil
Ook tijdens de zomerperiode bleef het onrustig in Turkije. De protesten tegen de plannen met het Gezi Park namen weliswaar af, maar de externe betrekkingen en conflicten bleven voor de nodige hitte zorgen. Een overzicht.
De Turkse premier Erdogan haalde dinsdag 20 augustus jl. fors uit over de rol van Israël in het Egyptische conflict. Hij beschuldigde Israël ervan, tijdens een partijbijeenkomst van de AKP, achter de afzetting van de Egyptische president Morsi te zitten. "Wat zeggen ze in Egypte? Democratie vertoont zich niet via verkiezingen. Wie zit er wel achter? Israël. We hebben daarvan documenten", beweerde Erdogan.
De AKP-aanhangers, onder wie de zoon van Tayyip Erdogan, demonstreerden tegen het afzetten van president Morsi door het Egyptische leger en de daaropvolgende politieacties tegen de Moslim Broederschap. Een van hun slogan was "Dit is het einde van de democratie". De AKP verwijt andere landen dat zij de machtsovername door het leger niet hard genoeg veroordelen.
Weer vielen in een Turkse grensstad burgerslachtoffers door de gevechten in Syrië aan de overkant van de grens. In de maanden juli en augustus werden vijf mensen gedood door kogels die vanaf de andere kant van de grens werden afgevuurd. De oorlog in Syrië, die door de steun van de AKP aan de extremisten van het Syrische Vrije Leger iedere dag erger wordt, kostte (en zal nog meer slachtoffers eisen) het leven van meerdere Turkse burgers.
De AKP is druk bezig om verkiezingsmaatregelen te nemen die niet tot verliezen zullen leiden. Zo maakte de partij eerder kenbaar de Syrische vluchtelingen de Turkse nationaliteit te geven, opdat zij met de plaatselijke verkiezingen kunnen meedoen en dan uiteraard op de AKP zullen stemmen. Er worden ook pogingen gedaan om Koerdische stemmen te werven en politici over te halen om plaatselijk lijstverbindingen te vormen.
Tijdens elke speech vertelt Erdogan dat vrouwen minimaal drie kinderen moeten krijgen om de Turkse economie te versterken. Dit aantal verandert soms zelfs in vijf. Andere AKP-leden deden ook verschillende uitspraken over vrouwen. Zo heeft een professor op de staatstelevisie gezegd dat zwangere vrouwen niet op straat mogen lopen omdat dat geassocieerd kan worden met seks. Vooral zwangere vrouwen hebben hiertegen geprotesteerd. Want de AKP komt met steeds meer nieuwe regelingen voor vrouwen, zoals een abortusverbod en regels over de kleding van vrouwen. Mishandeling van vrouwen en verkrachtingen worden ook niet gestraft door justitie, waardoor veel onrust is ontstaan. De daders worden niet aangepakt of vrij snel weer vrijgelaten.
De Gezi-protesten hebben de AKP wel ongerust gemaakt waarna de politieaanvallen zeer ernstig werden. Tayyip Erdogan probeert mensen te chanteren met rechtszaken en te dreigen met ernstige gevolgen als de protesten zullen worden voortgezet. De demonstranten zijn echter niet van plan om door de chantage van de AKP met hun protesten te stoppen.
Na een relatief rustige zomermaand zijn de eerste protesten al begonnen tijdens de voetbalwedstrijden. De voetbalfans hebben op sociale media kenbaar gemaakt dat zij tijdens de wedstrijden ook protesten zullen organiseren waarna de belangrijkste wedstrijd van de Champions League van Istanbul werd verplaatst naar een kleine Turkse stad. De voetbalfans werden gecontroleerd op alcohol voordat ze het voetbalstadion in mochten. De minister van Sport maakte bekend dat politieke slogans verboden zijn tijdens de wedstrijden, waar omgeroepen werd dat mensen die zich hieraan niet zouden houden bekendgemaakt zouden worden. Maar alles wat de regeringspartij deed kon de protesten niet stoppen. Tijdens de afgelopen wedstrijden van Galatasaray, Fenerbahye en Besiktas riepen alle voetbalfans op de 34e minuut: "Het is overal Taksim, er is overal strijd".
De AKP verandert met de dag de definitie van wat een onrechtmatige daad is. Tijdens de protesten zijn veel mensen aangehouden alleen omdat zij een helm, gasmasker of middelen tegen traangas bij zich hadden. Sommigen van hen zijn door de rechtbank vrijgelaten, maar anderen werden gevangengezet. De politie hield bijvoorbeeld een vlagverkoper aan omdat hij tijdens de protesten Turkse vlaggen verkocht.
Ook de protesten van burgers met potten en pannen zijn volgens Erdogan een zaak voor de rechtbank. Tayyip Erdogan heeft al meerdere keren opgeroepen om buren die daaraan meedoen aan te geven bij een rechtbank. De politie ontwikkelde eveneens een project waarbij brievenbussen in bepaalde straten worden geplaatst, waarin burgers anoniem hun klachten over elkaar kunnen doorgeven aan de politie.
De AKP kan zelf de protesten niet tegenhouden, maar wil nu dat mensen elkaar gaan verraden opdat er een klimaat van angst zal ontstaan. Dat de demonstranten niet bang zijn, is te zien aan het toenemen van de protesten... Binnenkort wordt weer overal geroepen: "De AKP moet weg", "De regering moet weg" en "Schouder aan schouder tegen fascisme".