Ga mee naar Warschau.
Wiebe Eekman
Onze minister-presidenten, Mark Rutte van Nederland en Kris Peeters van Vlaanderen, waren in juli zeer onder de indruk van hun bezoek aan Exxon Mobil in Texas in de VS. Zij bekeerden zich tot de schaliegaslobby. Ze willen gaan boren in de Kempen en in Limburg. De grote tenoren van Electrabel, BASF, Shell, Chevron, en andere pleiten om net zoals in de VS ook in Europa te boren naar 'onconventionele fossiele bronnen' (schaliegas en steenkoolgas) met de fracking-techniek.
Maar Chevron stoot in Polen sinds mei op actief verzet van de lokale boeren, die Chevron beletten van start te gaan. Zij bezetten de boorsite om hun landbouwgronden te beschermen.
In België en Nederland wordt actiegevoerd om gemeenten 'fracking-vrij' te verklaren. In Frankrijk werd de fracking-technologie over heel het grondgebied verboden. Op 5 september jl. verzamelden meer dan 200 antischaliegas- activisten uit heel Europa zich in het Europees Parlement. Daar hoorde ik dat in Duitsland, op 5 mei in Korbach, tientallen organisaties de resolutie ondertekenden die oproept fracking te verbieden en actief over te schakelen naar hernieuwbare energiebronnen.
Steenkoolgas zit gevangen in diepe steenkoollagen. Schaliegas zit gevangen in diepe leisteenlagen. Om het gas vrij te krijgen wordt eerst verticaal naar die lagen geboord en dan horizontaal. Dan wordt daar onder hoge druk een mengsel van water, zand, viskeuze stoffen, antirotmiddelen, corrosiewerende middelen en zuurtegraadcorrecties ingespoten. Een giftige cocktail. Fracking, het breken van de vaste lagen, kan gewoon niet met zuiver water alleen. Het gebruikte water neemt zware metalen en soms ook radioactieve elementen uit de bodem op. Waarheen daarmee? Zuiveren van dat water vergt zoveel infrastructuur en zoveel energie dat het een absurde operatie wordt.
Het breken van de diepe bodem is onherroepelijk, onherstelbaar. Hoe de breuklijnen lopen is min of meer oncontroleerbaar. Het fracken kan aardbeving uitlokken. Het grondwaterverloop wordt verstoord en het bodemwater vergiftigd en onbruikbaar als drinkwater. Bevuild ruw aardgas ontsnapt bij het boren en later via ongecontroleerde lagen en spleten. Ruw aardgas bestaat niet alleen uit de brandbare bestanddelen, CH4 en CO, maar ook uit CO2, SO2, vluchtige organische stoffen, stikstofoxiden, allemaal broeikasgassen. Die worden vrij de atmosfeer ingestuurd. Schaliegas is zo ecologisch even of erger schadelijk dan het verbranden van steenkool. Dan hebben we nog niet gesproken over het vernietigen van landbouwgrond en natuurgebied. Zie de vele getuigenissen hierover uit de VS en Canada.
In de VS wordt heel losjes omgesprongen met de enorme milieuschade en sociale schade. Zo blijft dat onconventioneel gas en die olie uit teerzanden concurrentieel voordelig. De helft maar van de prijs van ingevoerd gas. In Europa zijn de voorraden beperkter, slechts voor enkele jaren gebruik. Zware investeringen zijn nodig in de ontginning. Van dezelfde orde van grootte als de investering voor zuivere productie van hernieuwbare energie. De brandstofprijzen zullen dus niet dalen voor de bevolking.
Als die pompputten eenmaal geboord zijn zal men ze ook gebruiken tot de laatste zucht gas. We worden op die schadelijke weg vastgezet voor 10 á 20 jaar. De overschakeling naar een zuivere energiemix wordt weer een volle generatie uitgesteld.
Waarom willen onze bewindsvoerders dan absoluut verdergaan op dit onzalige pad? Omdat we hier te maken hebben met een vlucht vooruit, een zogenaamde "lock-in", een technologische insluiting in het bestaande systeem van fossiele brandstoffen. Tegenover nu hoeft er niets veranderd te worden, stroomafwaarts van de productie van die brandstoffen. Ieder huis blijft met zijn individuele verwarmingsketel op gas zitten, in plaats van een stedelijk verwarmingsnet uit te bouwen zoals in Denemarken. De petrochemische sector blijft haar basisgrondstoffen waterstof en methanol produceren op basis van kraken van aardgas met massale uitstoot van CO2. In plaats van waterstof te produceren door elektrolyse van water met behulp van overschot van elektriciteit van de windmolens.
De overschakeling naar volledig hernieuwbare energie is technologisch goed mogelijk. Maar het vergt investering in elektrificering van heel wat productie, in een aangepast elektriciteitsnet, in opslag van overtollige energie, ... Het vergt anders denken en anders organiseren van onze urbanisatie en mobiliteit... Allemaal goed mogelijk en elders al volop beschreven. Maar er zal geïnvesteerd moeten worden in veel bijkomende arbeid om dit te verwezenlijken. Kortom, een hele maatschappelijke ommekeer, andere keuzes!
Doe mee aan de mars op Warschau 16 november: voor omschakeling naar hernieuwbare energie, voor een rechtvaardige transitie en waardig werk, voor een rechtvaardig internationaal akkoord, sociaal en ecologisch. Schrijf je in voor de trein naar Warschau www.climatejustice.eu.