Op 7 oktober jongstleden demonstreerden het vakbondsfront PAME onder de leus: "Geen angst, geen illusies". (Foto: KKE/PAME)
Anna Ioannatou
In de dagen waarin dit artikel geschreven werd waren drie nauw met elkaar verweven onderwerpen het gesprek van de dag in Griekenland: het steeds onverbloemdere gedrag van de nazistische partij 'Gouden Dageraad' als knokploeg (daarmee haar ware gezicht tonend), de theorie van de beide extremen (communisme en fascisme) en de rol van geweld.
De recente aanleidingen in september waren de overval op 12 september van 'Gouden Dageraders' op een team kaderleden van de KKE (Communistische Partij) en KNE (Communistische Jeugd), die posters aan het plakken waren voor het jaarlijkse jeugdfestival van de KNE (19-21 september j.l.). Het tweede was de moord op een 34-jarige antifascistische 'rapper' op 19 september jl. ook door de 'Gouden Dageraad'.
Beide gevallen vonden plaats in Pérama, een scheepswervengebied vlak bij Piraeus. Daar zijn de 'Gouden Dageraders' heel actief. Zo hadden ze in juni 2012 ook een aanval gepleegd op Egyptische arbeiders, waarbij gewonden vielen. Het PAME (Panhelleens Actie Front van Arbeiders) heeft een sterke invloed op de metaalwerkers daar. Zo was bv de voorzitter van de Bond van Staal Piraeus - de klassengeoriënteerde bond van staalwerkers - één van de gewonden bij de aanval op het team posterplakkers. De vermoorde jongeman, maar ook zijn vader werkten in de 'staalzone'. De neonazisten doen hard hun best invloed onder het werkvolk te winnen. Een paar weken tevoren hadden ze al dreigementen geuit tegen de klassengeoriënteerde vakbeweging en kaders van het PAME.
In hoeverre is de neonazistische partij een antisystemische partij? Dit was één van de kernvraagstukken in de talloze debatten en ruzies in het medialandschap en daarbuiten. Zeker, er wordt kritiek uitgeoefend door de andere partijen, maar dan altijd een kritiek vanuit het oogpunt van parlementaire legaliteit. Druk worden de termen 'parlementaire', 'democratische' en/of 'constitutionele' boog gehanteerd en welke partij daar al of niet bij hoort. Daar zou de 'Gouden Dageraad' niet bijhoren met haar 'extreme' gedragspatronen. Pogingen genoeg om de 'Gouden Dageraad' van deze definitie te redden. We halen er een paar voorbeelden uit:
Volgens een andere 'systemische' journalist is het o zo jammer dat zowel politiek 'links' als 'rechts' de haatkeuze maken, hiermee duidend op het geliefde stokpaardje van het op één lijn stellen van fascisme en communisme: de theorie van de beide extremen van stal gehaald, die de afgelopen jaren op het hoogste institutionele Europese niveau is uitgewerkt en vastgelegd in besluiten, resoluties, memoranda enz., waarover al eerder in Manifest werd gepubliceerd. Een ander kwam naar aanleiding van de aanval op de posters plakkende communisten met het volgende: wetten verbieden dat je een ander slaat, wetten verbieden ook het poster plakken in openbare ruimtes. Natuurlijk is erop losslaan en posters plakken niet hetzelfde, maar justitie moet maar uitmaken wat zwaarder weegt. En allemaal samen proberen ze zich te verstoppen achter een 'geweld is slecht, waar het ook vandaan komt', uit den treure herhaald door de premier. Waarbij massaal ontslaan, roof op het inkomen via belastingwillekeur, afbraak van alles wat een mensenleven menselijk maakt niet als gewelddaden genoemd worden. Hierop haken de Gouden Dageraders in: zij stellen voedselbanken in vooral in arbeidersbuurten waar het PAME invloed heeft, zoals in bovengenoemde gevallen, maar ... alleen voor Grieken. Uit het hiervan profiterende proletariaat recruteren ze aanhangers, zoals o.a. de moordenaar van de 34-jarige antisysteem rapper. Een klassiek patroon herhaalt zich.
In de wijk Pérama met haar op scheepswerven en schepen werkende bevolking zijn botsingen met het rederskapitaal aan de orde van de dag. Waar de schoen wringt en wat de rol is van de 'Gouden Dageraad' mag uit het volgende blijken: in Pérama heeft de 'Gouden Dageraad' de zogeheten 'Nationalistische Beweging van Griekse Werknemers opgericht', waar Griekse arbeiders geronseld worden om voor 18 euro en zonder rechten te werken voor de reders. De reders hebben de Gouden Dageraad geld gegeven om dit nationalistische 'arbeidsbureau' op te richten en worden uiteraard door het PAME in de wielen gereden. Op 8 augustus jl. gingen drie leden van 'Gouden Dageraad' in het Parlement (bij de verkiezingen van vorig jaar juni kregen ze 18 van de 300 zetels, na de moord en een reeks andere knokploegacties zijn ze in de opiniepeilingen flink gezakt) begeleid door een met helmen uitgeruste knokploeg naar een kantine in de scheepswerfzone van Pérama om daar te praten met een groepje fascistoïden uit die streek. Ze verklaarden hardop dat ze aan de zijde staan "van onze reders, want van hen zijn wij afhankelijk". Vervolgens verklaarde één van de parlementsleden: "... We zijn hier, als jullie problemen zouden krijgen met het PAME, dan zouden we jullie komen helpen. ... De lakeien van het PAME en de KKE ... moeten hier het veld ruimen". En parlementslid nummer 2 had het over "het grote probleem dat PAME heet". Nummer 3 deed een duit in het zakje: "Dat abces, dat jullie hier hebben ... het PAME ... daar is het spoedig mee afgelopen". Ook werd door één van de parlementsleden gezegd: "Voor de achteruitgang hier in deze streek zijn de beroepsvakbondsleden van het PAME verantwoordelijk, die de laatste 10-15 jaar alles ontbonden hebben. Die lui hebben vreselijke stakingen georganiseerd voor vreselijk onbeduidende dingen en zijn er in geslaagd de hele infrastructuur hier kapot te maken". Op diezelfde bijeenkomst werd er door aanwezigen nog gezegd: "We moeten naar de Metaal Bond in Piraeus... Op naar het koekoeksnest, dat moeten we uitroeien... We moeten onze mensen oproepen om daarheen te gaan". Waarop hun parlementsleden hen verzekerden dat ze van de partij zouden zijn...
Zeker, hun kritiek op de regering is hevig, omdat die het grote ondernemersdom niet genoeg zou steunen, terwijl toch "de scheepvaart de Griekse economie in het verleden gesteund heeft, maar jullie (tegen de regering, A.I.) leveren een beslissende bijdrage aan haar ondergang". Ook de stakers worden gesteund, want die zijn het slachtoffer van de bondspatronen en een zwakke staat, die de 'arme' reders teveel belasting laat betalen.
Maart 2013 diende de 'Gouden Dageraad' een parlementaire Vraag in getiteld "Voor een oplossing van de financiering van scheepvaartmaatschappijen", waarin geklaagd wordt over de kwellingen die reders ondergaan. Op 12 maart 2013 verklaarde het parlementslid van 'Gouden Dageraad G. Lagós: "De scheepswerven sluiten, want de Griekse regering heeft noch de wil noch de interesse om ze te ontwikkelen. Maar ook omdat de linkse arbeidersbonden al die jaren ervoor hebben gezorgd, dat de Griekse werknemer al zijn rechten verloor..."
Aan de kant van het grootkapitaal dus. Dat sommige politieke partijen het niet eens zijn met deze vorm van systeembehoud duidt op een verschil van benadering, die weer te maken heeft met verschillende intrakapitalistische belangenverstrengelingen. Dat een reeks 'Gouden Dageraders' werd gearresteerd enkele dagen na genoemde gebeurtenissen, aangeklaagd vanwege misdadige handelingen en dat bij versturen van dit artikel er sprake is van een verbod van die partij - als misdaadorganisatie - wijst erop dat de burgerlijke democratie in deze fase niet alles toestaat, zoals soms in het verleden.
Maar dat fascisme een systeemverschijnsel is en niet alleen uit het communistische verzet voortkomende organisaties de neiging hebben dat te denken moge uit bovenstaande feiten duidelijk zijn.