Klimaatverandering veroorzaakt extreme stormen, droogte, verwoestijning en overstromingen. (Foto: Shutterstock)
Sociaaleconomische redactie
In het Belastingplan 2014 van het kabinet komt een stijging van de loonkosten voor. De ondernemers zijn furieus. Zij herhalen hun versleten en onjuiste argumenten. Het zou slecht zijn voor de concurrentiepositie van Nederland en dus voor de export. Alsof het alleen gaat om de grote exportbedrijven. Alsof er geen MKB bestaat. Hun standpunten zijn slecht voor de consumptieve bestedingen.
Het belastingplan voor 2014 zou de economische groei vertragen, stellen VNO-NCW en MKB-Nederland in een gezamenlijke reactie op het belastingplan voor 2014. Nu Biesheuvel weg is loopt het MKB kennelijk weer aan de hand van de multinationals. Ze maken zich vooral zorgen over de stijgende loonkosten, de accijnsverhogingen, de crisisheffing van 16 procent op lonen hoger dan 150.000 euro en het wegvallen van de toegezegde lastenverlichting van 640 miljoen euro voor werkgevers. Ook voor de crisisheffing geldt vooral het eigenbelang: Omdat niet de werknemers, maar de werkgevers deze heffing moeten betalen, worden ze "opgezadeld met een forse en onverwachte lastenverzwaring." Maar centraal in hun weerzin staan toch de hogere loonkosten.
Om in 2017 een werknemer met een jaarinkomen van 70.000 euro, per maand 100 euro netto extra te laten verdienen, is de werkgever 300 euro extra kwijt aan werknemersverzekeringen en premies voor pensioenen en zorgverzekering. Per maand 50 euro meer dan dit jaar, en dat doet kennelijk pijn. Dat die 100 euro per maand hard nodig is vinden de grootverdieners niet boeiend. Zij zijn alleen in hun eigen belangen geïnteresseerd. Stel je voor: ze komen aan de toegezegde 640 miljoen euro voor de werkgevers. In veel sectoren vliegen de winsten de pan uit. Daar kun je met een enkele druk op de knop dat geld zo ophalen.
Volgens Klaas Knot, in de NRC, 15-10-2013, is loonmatiging nu echter helemaal 'niet nodig'. Het bedrijfsleven is 'concurrerend' genoeg, vindt de president van De Nederlandsche Bank (DNB). Knot: er is "nu geen noodzaak voor loonmatiging, zoals met het akkoord van Wassenaar" in 1982. Eerder toonde DNB zich altijd voorstander van loonmatiging. Loonmatiging was volgens DNB en de werkgevers goed voor de groei in goede tijden en goed voor herstel in crisistijd. Volgens recent onderzoek van DNB stijgt de koopkracht van huishoudens al 15 jaar niet meer, terwijl de Nederlandse economie de afgelopen 15 jaar enorm is gegroeid. De langdurige loonmatiging heeft de concurrentiepositie van het Nederlandse bedrijfsleven versterkt, waardoor zijn deel van het bnp gestaag kon stijgen. Dit toegenomen inkomen is onvoldoende besteed aan innovatie. Op dit moment worden investeringen in innovatie door het kunstmatige loonmatigingsbeleid steeds vaker uitgesteld.
Onder druk van het ledenparlement verhoogde FNV-voorzitter Heerts vorige maand nog net op tijd voor de komende cao-onderhandelingen een lagere looneis naar 3 procent. Voor het behoud van de koopkracht. VNO-NCW-voorzitter Wientjes noemde dat "onverantwoord" en "buiten proporties". Hij moet nu publiekelijk bakzeil halen.
Volgens Knot heeft het zwakke economische herstel ook - en kennelijk in hoge mate - te maken met consumenten die "niet genoeg geld in de knip hebben". Het vrij besteedbare inkomen daalde tussen 2009 en 2013 sterker dan elders in Europa: 7 procent tegenover 3 procent. Volgens Knot komt dit door "loonstijgingen die al drie jaar onder de inflatie liggen" en doordat veel "bedrijven besparen op promoties en bonussen". De FNV-leiding heeft al die jaren dus zitten slapen. Knot ziet ruimte voor hogere lonen: "Het bedrijfsleven is concurrerend." Loonmatiging moet volgens DNB "verantwoord" zijn. Ofwel: waar ruimte is, mogen bedrijven best een steentje bijdragen.
Zou de FNV het ook begrepen hebben?
Het is nu tijd voor een loonsverhoging. Nederland moet dringend af van het eeuwige beleid van loonmatiging. Loonmatiging leidt er toe dat de binnenlandse bestedingen achterblijven en dat innovatie onvoldoende van de grond komt. Het Nederlandse handelsoverschot in de eurozone wordt er bovendien door uit balans gebracht. Loonsverhogingen leiden tot hogere uitgaven en afbetaling van schulden, waardoor de economie weer kan aantrekken en belastinginkomsten stijgen. Alleen door de voortdurende druk en het lobbywerk van het grootkapitaal zijn deze vanzelfsprekendheden opzijgeschoven.
De huidige ontwikkelingen laten niet langer toe dat het MKB ten onder gaat aan de multinationale spelers. De tegenstellingen groeien met de dag en worden manifest. Maar het is mogelijk om de tendens van dalend vertrouwen, afnemende uitgaven en bezuinigingen te doorbreken. Alleen maar bezuinigen is een heilloze en doodlopende weg. Ook de arbeidsproductiviteit neemt toe als de lonen stijgen, meldt de econoom Kleinknecht al geruime tijd. In plaats van door te gaan met haar defensieve en volgzame beleid zou de FNV zich moeten losmaken van het 'sociale partnerschap' met de multinationale bedrijven en opkomen voor de belangen van de Nederlandse bevolking. Daar hoort nu het stellen van substantiële looneisen bij. Drie procent is een lachertje!