TRUKE
Rinze Visser
Duitsland doet het goed. Duitsland: voorbeeld voor Europa. Duitsland, Duitsland en nog eens Duitsland. Nogal wat Nederlandse politici kijken met zowel verlekkerde als jaloerse blik naar het 'nabije' Oosten. En vooral ook de vaderlandse ondernemerstop. Maar de laatste tijd is er - zij het schoorvoetend - een boekje geopend over de asociale 'bij'verschijnselen van de Duitse jaloersmakende economische groei. Een boekje, waarvan de inhoud al veel eerder duidelijk kon zijn. Eerder al werden de ernstige gevolgen voor de werkende bevolking bij onze Oosterburen zichtbaar en voelbaar.
Doch in Nederland was dit geen 'sexy' nieuws. Hervormingen, waarvan de noodzaak bij politiek Nederland breed gedragen wordt en op de agenda's van verreweg de meeste politieke partijen staan, zijn in Duitsland al veel eerder doorgevoerd. En het einde ervan is zelfs daar nog niet in zicht. Let wel: het gaat hier om het vernietigen van door de arbeidersbeweging en andere vooruitstrevende krachten afgedwongen sociale hervormingen, het terugdraaien van tegen de ergste uitbuiting beschermende wetten en regelingen.
Schrijnende armoede, werken voor een habbekrats, brute uitbuiting van arbeidskracht valt een groeiend aantal mensen ten deel. En in Nederland maar roepen en schrijven dat Nederland en de andere EU-landen een voorbeeld aan Duitsland moeten nemen en niet langer moeten aarzelen met het doorvoeren van sociale afbraak, die men 'hervormingen' noemt. Verscherping van ontslagrecht - arbeiders als wegwerpartikelen - lage lonen, aantasting van het recht op uitkering en verlaging daarvan, het minimaliseren van recht op zorg en gezondheid en noem maar op. Allemaal maatregelen om de zogenaamde vrije markt - de alleenheerschappij van de kapitaalbezitters - meer lucht te geven. Zo wordt Duitsland in de zee van crisis als een welvarend eiland gezien. Het zijn niet de gewone mensen die altijd met hun handen en hoofd de maatschappij draaiend hebben gehouden die er wel bij varen. Integendeel. Een steeds groter deel van hen vervalt in armoede. En dat niet alleen. De kapitalistenklasse holt ook de waardigheid van de mensen uit. Want op de werkplek is van die zo geroemde westerse vrijheid van meningsuiting niet veel meer over. De grote bazen hebben de tijd van hun leven en kunnen naar believen met de mensen handelen.
Hoe is de situatie in ons land? Ondanks het feit dat de echte 'hervormingen', zoals die naar Duits voorbeeld gewenst worden, nog niet zijn doorgevoerd, zijn de omstandigheden voor het werkvolk - ook de werklozen onder hen en de zorgbehoevenden - al veel slechter geworden. Dat belooft wat als rechts - en dat is de grote politieke meerderheid - zijn zin krijgt. Lonen worden nu al verlaagd, onder druk van beëindiging van bedrijven. Cao's worden steeds vaker niet nageleefd. De 'zweep erover'. Dat wordt steeds meer de situatie. En dan hebben we het nog niet over de behandeling en betaling van buitenlandse arbeiders. Dit terwijl politici bijna over elkaar heen vallen als het om mensenrechten in andere - liefst verre - landen gaat, stuurt men in eigen land bewust op schending van mensenrechten aan.
Duitsland. Het voorbeeld. De voorhoede. Want de concurrentiepositie van Duitsland staat er het beste voor. Dankzij de 'hervormingen', dankzij de extra uitbuiting van het werkvolk, van werklozen, van zieken, gehandicapten en gepensioneerden. Alle EU-landen zouden dat voorbeeld moeten volgen. (Moet het in Griekenland, Spanje en Portugal nog erger?). Dus concurreren op kostenverlaging, dus op uitbuiting. Tot andere EU-landen Duitsland ingehaald hebben, waardoor de concurrentie weer opnieuw begint. Waar men de armoede het grootst maakt en mensen als slaven behandelt, daar wint men de prijs van de economie...
De verliezers zijn zij die generaties lang met hun arbeidskracht de landen opgebouwd hebben. En de toekomstige generaties werkenden die onder erbarmelijke omstandigheden moeten leven. Dat zou de prijs zijn van de verraderlijke politiek van een aantal politieke partijen en van een zichzelf machteloos gemaakt hebbende vakbeweging. Komt het echt zover? Dat zal afhangen van de tegenkrachten, voor zover die zich hergroeperen en zich zullen ontdoen van de ijdeltuiten en praatjesmakers van leiders. De strijd tegen de kapitaalbezitters zal krachteloos zijn als niet wordt afgerekend met hen die de valse pseudo-sociale maskers dragen.
Waar gaat het naartoe? Bij gebrek aan of onvoldoende tegenkracht ligt het gevaar van fascisme op de loer. Denk hier niet zozeer aan Duitsland, maar denk hier Europees. Waren het ook niet de sociaaldemocratische partijen die, samen met rechts, aan de wieg stonden van het ter discussie brengen van versobering van sociale wetten en regelingen en de uitvoering daarvan? Zijn zij het niet die - bevrijd van ideologische socialistische veren - mee vooraan staan bij het uitvoeren van asociale hervormingen? Nota bene het afbreken van sociale verworvenheden die de sociaaldemocratie zich altijd als haar kroonjuwelen had toegeëigend. In haar afkeer van communisten en een socialistische maatschappij zijn zij bereid 'hun eigen' winst in te leveren voor wat schouderklopjes van de kapitalistische magnaten en in het vooruitzicht gestelde baantjes.
De geschiedenis leert ons waar dat naartoe kan gaan. Het krediet onder de massa van werkende mensen, gepensioneerden en zorgbehoevenden bij de sociaaldemocraten in welke gedaante ook, houdt een keer op. Waar de achterban - veel illusies armer - het hazenpad kiest, ligt de fascistische leeuw op de loer. Wordt het zo langzamerhand geen tijd dat de aanhang van PvdA en SP van hun leidingen eisen om, juist in deze tijd, zelfs niet meer over regeringsdeelname te praten? Want de keus is: meedoen met de rovers of met de vakbeweging, met maatschappelijke organisaties een buitenparlementaire oppositie van de grond proberen te krijgen. Een oppositie, waar de rovers écht bang voor zijn en die fascistische invloed de wind uit de zeilen neemt.