De werkelijkheid achter het 'Democratie Pakket'. (Tekenaar: Ercan Akyol)
Eda Yenil
De regeringspartij AKP heeft kortgeleden een zogenoemd 'Democratie Pakket' gepubliceerd. Dit pakket is maanden geleden aangekondigd door de regeringspartij. Premier Tayyip Erdogan sprak eerst een uur over allerlei zaken die nu spelen in Turkije. Na deze lange introductie kondigde hij binnen een half uur de inhoud van het pakket aan. Het bleek een grote teleurstelling te zijn voor mensen die nog wel verwachtingen hadden.
Het pakket werd voorgesteld alsof er grote veranderingen in Turkije tot stand gebracht zullen worden. Het heeft allemaal niets met democratie te maken.
In Turkije kan nu volgens de wet- en regelgeving niemand worden aangehouden zonder dat er een verzoek hiervoor gedaan is door rechter of officier van justitie. Maar volgens het nieuwe pakket krijgt de politie bevoegdheden waarbij zelfs mensen kunnen worden aangehouden die alleen in potentie zouden kunnen gaan deelnemen aan demonstraties of een demonstratie zouden kunnen organiseren.
De meeste juristen maar ook de Turkse 'Unie van Advocaten Balies' verklaarden dat dit soort maatregelen alleen in politiestaten mogelijk is en dat dit zeker een schending van de mensenrechten binnen de democratie zal veroorzaken. Volgens Metin Feyzioglu, voorzitter van de 'Unie van de Advocaten Balies' is deze regeling ook in strijd met de grondwet.
Een van de belangrijkste kwesties in het vredesproces met de Koerden was het recht op onderwijs in de eigen moedertaal. Het 'Democratie Pakket' bevat over dit onderwerp alleen maar een regeling die het gebruik van de letters q, w en x, nu verboden volgens de Turkse Strafwet, zal toestaan.
Tevens is het verzoek tot het recht op onderwijs in de eigen moedertaal alleen maar ingewilligd voor Koerdische privé-scholen en niet voor staatsscholen, zoals de Koerdische politieke beweging dit namelijk als eis had gesteld. Onderwijs in de Koerdische taal is dus alleen maar mogelijk voor de rijken die hun kinderen naar een privéschool kunnen sturen.
De islamisering in Turkije neemt steeds meer toe. In openbare functies gold in Turkije een verbod voor vrouwen op het dragen van een hoofddoek, ook op de universiteiten werden geen hoofddoeken toegelaten. De afgelopen jaren werd al bekend dat op universiteiten sommige vrouwelijke studenten wel met een hoofddoek de lessen bijwoonden. Het verbod werd in de praktijk al niet meer nagekomen.
Met het 'Democratie Pakket' van Erdogan mogen vrouwen met hoofddoek voortaan wel naar de universiteiten en mogen zij met hoofddoek publieke functies waarin geen uniform wordt gedragen vervullen. Dit wordt als een grotere vrijheid voor vrouwen voorgesteld, maar diezelfde vrouwen mogen geen korte rok en kleding zonder mouwen dragen. Decolleté's zijn streng verboden. Zo kon zelfs een tv-presentatrice door een minister worden aangesproken op haar decolleté, waarna zij werd ontslagen. Het gaat in Turkije dus helemaal niet om nieuwe vrijheden, maar om het verbreiden van islamitische waarden en normen.
Hoewel er steeds over democratie en over het recht op deelname aan verkiezingen wordt gesproken, is dat in de praktijk met een kiesdrempel van 10 procent niet mogelijk. Erdogan riep de mensen tijdens de Gezi-protesten op hun mening te geven tijdens de verkiezingen en dat dit de beste manier is om oppositie te voeren. Maar met zo'n kiesdrempel is dit niet mogelijk. Erdogan stelde slechts voor daarover de discussie te openen maar dit is alleen een truc om mensen bezig te houden. Geen democratische verbeteringen, alleen maar schijnbewegingen.