De 'heilige' verontwaardiging van een 'heilige' familie (*)

'Gouden Dageraad'-supporters verzamelden zich op 2 oktober 2013 bij het gerechtsgebouw in Athene, in verband met de gevangenneming van Nikolaos Michaloliakos, de eerste man van die partij, wegens mogelijke betrokkenheid bij de moord op Pavlos Fyssas op 17 september in Keratsini. (Foto: ZLV-EPA/Simela PANTZARTZI)

Ultrarechtse parlementariër van de 'Gouden Dageraad'-partij, Christos Pappas, volgens de Griekse autoriteiten de tweede man in de organisatie, schreeuwt tegen journalisten toen hij werd wegggeleid door politieagenten op 29 september 2013. (Foto ZLV-EPA/ALKIS KONSTANTINIDIS)

Onder: De protesten van PAME gaan door, zoals hier op 7 november jl. (Foto: KKE)

Anna Ioannatou

De afgelopen maand was het onderwerp 'Gouden Dageraad' en fascisme aan de orde van de dag in Griekenland. Er werd over bijna niets anders meer gesproken en geschreven. Daarom komen wij in deze Manifest weer terug op dit onderwerp. Economische crisis en trojka kwamen op de achtergrond te staan (toeval?). Wat zich afspeelde was onthullend voor de ideologische manipulatie van de bevolking en tevens een kernvraagstuk, dat als zodanig lang niet altijd erkend en herkend wordt. Doel: de ware oorzaak van fascisme verhullen.

Na de juichkreten dat de democratie het fascisme had overwonnen, n.a.v. de arrestatie van een reeks leden van 'Gouden Dageraad' (waaronder ook de voorzitter), kwam begin oktober de koude douche: drie leden werden vrijwel onmiddellijk vrijgelaten. Het medialandschap was 'buiten zichzelf van woede' en 'danig geschokt' door het besluit van justitie tot vrijlating. Immers, het publiek moet ervan overtuigd worden dat de criminele activiteiten van de 'Gouden Dageraad' niets met fascisme te maken hebben. Verhuld dient te worden dat zij in wezen een knokploeg in dienst van het grootkapitaal is, want hoe is het in vredesnaam mogelijk dat een democratie zo'n partij gedoogt?

De kwestie loshaken van oorzaak en gevolg is dus opnieuw actueel. En vooral: extremen zijn slecht. Dus geen fascisme of communisme. En als je fascisten in je land hebt, dan noem je ze niet zo. Daarom kunnen misdaden eenvoudig niet gepleegd worden door een ultrarechtse parlementaire partij. Dit moet wel een misdadigersorganisatie zijn en niets meer dan dat. Een communistische partij daarentegen vertegenwoordigt een misdadig systeem, aldus de redenering. Een oud immoreel spelletje wordt gespeeld met de emoties van de mensen.

Kranten, tv en radio in koor

Een greep uit wat gezegd werd door gezaghebbende kranten en personen is kenmerkend voor de meningsvorming. De 'Gouden Dageraad' (GD) zou alleen maar een misdadigersorganisatie zijn in een politiek jasje ('Ta Nea', centrum), moord en erop losslaan en het bestaan van een partij als de 'Gouden Dageraad' zijn twee verschillende dingen ('Kathimerini', centrum rechts). Trouwens, deze krant en meningsmanipulator 'Sky' (tv en radio) klimmen op de kast, als ze horen dat de GD een nazistische partij genoemd wordt. Dit zou laster zijn. Het is immers toch niet erg, dat er een 'nationaal-socialistische' partij is, als die maar serieus is en zou willen meedoen aan een regering... In elk geval zijn de misdadige activiteiten van de GD nauw verbonden met haar actie tegen de georganiseerde antikapitalistische arbeiders- en volksbeweging.

Spontaan en partijloos...

Ruim twee jaar geleden woedde de zogenaamde 'pleinbeweging', het protest van de verontwaardigden over de economische toestand en niet alleen in Griekenland. Soms met wekenlange kampementen op centraal gelegen stadspleinen. Onder het petje 'antimemorandum' huisde van alles. Boze burgers dus, die hun verontwaardiging spontaan luchtten. Op deze pleinen werd ook het "eitje van de slang" uitgebroed (veelgebruikte uitdrukking ontleend aan een film van Ingmar Bergman over de opkomst van het fascisme in Duitsland in de jaren 30). Een deel van het publiek werd klaargemaakt voor een politieke partij als de GD. Leuzen als "steek het parlement in brand" en "de kogel voor de 300" (parlementsleden, A.I.) waren in en leuzen als "weg met de politieke partijen", "weg met de vakbonden" gaven aanleiding tot agressie bij het spontaan agerende publiek tegen vooral het PAME (klassengeoriënteerde groepering in de bonden) en de KKE (Communistische Partij). Dit soort acties werden door pers en politici over de bol geaaid, terwijl georganiseerde vakbondsstrijd en stakingen door het slijk werden gehaald.

De tendens was: werknemer en werkgever, allemaal samen, bijvoorbeeld tegen de 'diefstal' van Angela Merkel, de nieuwe Duitse bezetting en de 300 van het parlement. De antimemorandum-retoriek bracht een reactionaire stroming teweeg, een antisysteem- stroming, die de GD ten goede kwam. Dus: vijandigheid tegen alles wat georganiseerde strijd en actie is en verheerlijking van het spontane, het partijloze, dat overigens wel op georganiseerde wijze geleid werd.

Voorbeeld: het waardevolle van de verontwaardigden is voornamelijk, dat "ze bewezen hebben, dat sociale actie in Griekenland, zelfs protest en twijfel, geuit kunnen worden zonder de troepen van het PAME".

Een toenmalig regeringsvertegenwoordiger: "We hebben duidelijk niets te vrezen van deze bewegingen, zolang ze spontaan en echt zijn en niet misbruikt worden door partijen en partij- of andere ideologieën, groeperingen of belangen... de mensen hebben er recht op hun wil te uiten en wel via dit soort bewegingen, die vreedzaam het hele politieke systeem in twijfel trekken"!

Antonis Samarás, premier: "Hun beweging is vreedzaam, partijloos, streeft naar eenheid en betreft de hele natie. Ze houden Griekse vlaggen omhoog. Zoals altijd schaart het volk zich in moeilijke tijden om zijn vlag, die een uitdrukking is van eenheid en strijd".

Alexis Tsipras, voorzitter van SYRIZA: "Deze beweging valt niet onder te brengen onder een spandoek van partijen, organisaties of vakbonden en draagt ook de kenmerken van een algehele volksbeweging... Het is een hoopvolle beweging, een uiting van volksverontwaardiging, een keerpunt in de jaren na de val van de junta". Hij had niets dan goeds te zeggen over de 'pleinbeweging', maar kenschetste de stakingen van o.a. de scheepswerkers als "buitenzinnig", want ontwikkeling krijg je alleen maar met "sociale vrede"... (immers: het is toch jammer loon in te boeten door te staken, nieuwe vormen van actie zijn nodig).

En Fotis Kouvelis, Democratisch Links (DIMAR, afsplitsing van Syriza, en tot voor enkele maanden regeringspartner): "De burgers eisen de verdediging van het openbaar belang en niet van een partijbelang".

...maar vooral niet bewust

Zo is er voor elk wat wils in het bonte assortiment van 'systeem'partijen. Zelfs de 'niet-systemische' GD is hier van nut om extreme verontwaardiging een gezicht te geven. Er zijn stappen teruggezet na een 20ste eeuw vol van bewuste actie met daardoor talloze sociale verworvenheden en rechten voor de (werkende) mens. Lenin's 'Wat te doen' (1902) is actueler dan ooit. Juist het politiek bewustmaken van het spontane is zo belangrijk en dat kan o.a. via de 'school' die vakbeweging heet. Misschien is staken niet altijd effectief, ook omdat het niet massaal en consequent gebeurt, maar praten met mensen over gerechtvaardigde eisen en daarvoor op te komen kan de kiem van de bewustwording zijn, dat het spontane omgezet moet worden in georganiseerde en klassengeoriënteerde bewuste actie voor politieke macht. Uit de geschiedenis mag blijken, dat elk establishment daarvoor wél bang is.

(*) Die Heilige Familie oder Kritik der kritischen Kritik, (1845), eerste boek dat Marx en Engels samen schreven en waarin o.a. gezegd wordt, dat de werkelijke ontwikkeling niets anders is dan de bewezen, d.w.z. tot bewustzijn gebrachte waarheid.