'Om het tij te keren moeten we breken met de dogma's'

Hollande zal Franse politiek niet veranderen

Interview door l'Humanité met Catherine Mills (*)

Het Franse bureau voor statistiek (INSEE) heeft zojuist bekendgemaakt dat de werkloosheid in het derde kwartaal gestegen is. Verwacht u dat president Francois Hollande het tij kan keren voor het einde van dit jaar? Dat was immers zijn doel.

Catherine Mills

Nee. De massawerkloosheid is direct verbonden met de soort bedrijfsvoering die in de tachtiger jaren doorgevoerd werd. Het doel hiervan was om het aandeel van lonen in de toegevoegde waarde te verlagen en het aandeel van de winst te vergroten. Men klampt zich vast aan een liberale visie die uitgaat van het principe dat de winsten van vandaag de investeringen van morgen zijn en de banen van overmorgen. Welnu, momenteel gebeurt precies het tegenovergestelde. Deze nieuwe fase in de systeemcrisis is een duidelijke demonstratie van de verantwoordelijkheid van de dominante en financiersgroepen voor de nieuwe explosie van werkloosheid. Daarnaast zijn er de doorgevoerde hervormingen, zoals de zogenaamde 'werkgarantiewet' die de sluisdeuren voor een golf aan ontslagen openzet. Het is een wet voor meer flexibilisering die de arbeidspositie en het ontslagrecht ondermijnt.

We worden nu geconfronteerd met de economische crisis, de grenzen aan de groei en tegelijkertijd met het gevoerde beleid. Het beleid van Francois Hollande wordt net als elders in Europa gekenmerkt door bezuinigingsdrift en een vermindering van de loonkosten.

Toch hamert de regering erop dat een belastingverlaging voor de bedrijven 30.000 nieuwe banen zal scheppen.

Catherine Mills

Dat klopt niet. Deze verlaging van de vennootschapsbelasting ter hoogte van 20 miljard euro vanaf 2014 komt ten goede aan bedrijven die aan geen enkel criterium voldoen als het gaat om daadwerkelijke ontwikkeling van onderzoek, scholing en werkgelegenheid. Alles is gebaseerd op het idee dat de loonkosten te hoog zijn. Frankrijk is echter geen hogelonenland. Er is weliswaar sprake van een concurrentieprobleem maar dit ligt op het gebied van onderzoek en opleiding. Onze werkers moeten beter gekwalificeerd zijn. Deze lastenverlichtingen bieden geen stimulans voor meer research en zetten ook niet aan tot meer investeringen. Daarentegen zal de verlaging van de loonkosten wel leiden tot een terugval van de vraag omdat de belastingdruk verlegd zal worden naar de huishoudens, met een nieuwe depressiespiraal tot gevolg. Dat is zeer ernstig.

Welke maatregelen kunnen er onmiddellijk genomen worden om een begin te maken met het keren van het tij?

Catherine Mills

Dit vereist een breuk met de huidige economische dogma's. Er zijn maatregelen die direct genomen moeten worden zoals een verlenging en een verhoging van de werkloosheidsuitkeringen. Ook moeten we de beroepsopleidingen compleet hervormen waarbij we ons niet op de eerste plaats richten op de best opgeleide werkers maar op de laagst opgeleiden, op hen die meer scholing het meest nodig hebben. Dit moet gepaard gaan met een hervorming van de arbeidsbureaus zodat zij in staat zijn om werkzoekenden op individuele basis te begeleiden. Tegelijkertijd moeten we de strijd aanbinden met de bestaansonzekerheid door het bestraffen van bedrijven die zich niet aan de spelregels houden en door het verlagen van werkgeversbijdragen voor bedrijven die banen zonder toekomstperspectief omzetten in vaste banen. Dit zijn de dringend noodzakelijke maatregelen.

U pleit ook voor een sociale wet voor de verzekering van werk en opleiding. Waarop komt die neer?

Catherine Mills

Dit is een systematische maatregel waardoor er vanaf het einde van een leerplichtige periode uitzicht geboden wordt op een ononderbroken loopbaantraject. Niet alleen voor actieve werkers maar ook voor werkzoekenden. Binnen dit systeem zou elke man of vrouw verzekerd zijn van een baan of van een opleiding om een betere baan te vinden. Werk en opleiding wisselen elkaar af, of men stapt over van het ene naar het andere werk. Dit alles met behoud van de sociale rechten en een gegarandeerd inkomen. Deze nieuwe en uitgebreide sociale zekerheid vereist een nieuwe vorm van financiering die niet alleen afkomstig is uit hogere werkgeversbijdragen maar ook door het invoeren van een premie die gebaseerd is op de financiële inkomsten van de bedrijven. Dit is een ideologische strijd die samen met de sociale strijd gestreden moet worden. Frankrijk is niet het enige land in Europa waar de werkloosheid explodeert. Het roer moet radicaal om in het Europese werkgelegenheidsbeleid. Dit blijft echter onmogelijk zolang we niet werken aan een ander Europa.

(*) Catherine Mills, economisch specialist van de Franse Communistische Partij wijst op de gevolgen van het bezuinigingsbeleid en pleit voor meer sociale zekerheid door werk en scholing.

'Humanité', 6 december 2013, vertaling Frans Willems.