Rinze Visser
Al wordt er al heel lang geprobeerd het weg te poetsen: we leven in een klassenmaatschappij. Er is niet een heersende klasse; er is niet zoiets als een arbeidersklasse; de termen links en rechts zeggen niets meer, dat is in medialand zo'n beetje de trend. Maar dat neemt niet weg ondanks dat wegpoetsen dat een groot deel van de werkende mensen als minderwaardig wordt weggezet. Het gebeurt overal. Vooral in de politiek, maar ook in het voortgezet onderwijs. Het zich meer voelen dan de ander wordt langs allerlei wegen onder de bevolking gestimuleerd.
Het gaat hier echt om meer dan een mentaliteitskwestie. Zo zijn er nogal wat mensen die een goed inkomen hebben, journalisten en lui met zogenoemde creatieve beroepen vooral, die op het minder verdienende deel van de werkende bevolking neerkijken. Het gevoel dat steeds terugkeert, dat mensen - ondanks hun werkzame leven - niet meetellen. Dat de eerste de beste zich middenklasser wanende van je bestaan niet wil weten, behalve dan als-ie er last van heeft en uitstraalt dat de lager opgeleide en minder verdienende werknemer er slechts is om zijn leven zo aangenaam mogelijk te maken en probleemloos te doen zijn. Zoals de superrijke op zijn middenklasse-bewonderaar neerkijkt, ziet de laatste de 'gewone arbeider' als zijn mindere.
Zo kreeg ik dat gevoel weer eens te nadrukkelijk bij het lezen van een column in een tijdschrift. Er zijn van die columns waarin de schrijver zijn ergernis op zo literair en grappig mogelijke wijze naar voren brengt. Zíjn volk, zijn doelgroep, moet vermaakt worden, toch! Zo was daar de vervanging van het hoofdriool in zijn straat, die voor de tere beschaafde ziel nogal wat last met zich meebracht.
Omdat schrijver dezes ook wel eens bij dergelijke werkzaamheden betrokken was, kan hij zo'n situatie behoorlijk goed inschatten. Wat voor de meesten van zijn type mensen als noodzakelijke en nuttige werkzaamheden wordt gezien, die enige tijd voor ongemak kunnen zorgen, was voor de boven ons gestelde ziel een grove aantasting van het woongenot en privacy. En het regende bovendien ook nog... Extra voeten vegen voor het naar binnen treden. Zand en aarde gedeeltelijk op het trottoir. Onze columnist ontdekte zelfs sigarettenpeuken. Het moet niet erger worden, zeg! Wat een bende!
Columnist en gade besloten om de bende te ontvluchten en een lang weekend naar een naburig buitenland te gaan. Naar een hotel van betere kwaliteit, minibar en zo. Een aantal dagen uit de zijn creativiteit dodende rotzooi. Weg van modder, weg van de graafmachines, weg van de peuken. Weg van de mistroostige aanblik van werkzaamheden verricht door de lagere mensensoort.
Om bij terugkeer uit het nabije buitenland te ontdekken dat het nog steeds dezelfde puinhoop was. Jawel, het was immers weekend. De ernstige verstoring van het woongenot door het 'proletariaat' ging gewoon door en bleef aanslagen plegen op de verfijnde aristocratenziel. Is dit slechts een incident? Maakt de schrijver van dit stuk zich onterecht boos? Ziet hij spoken?
Nee, zeker niet. Het constateren van een toegenomen minachting voor de werkende bevolking, voor vooral de handarbeider en zij die er qua inkomen mee te vergelijken zijn, is alom. Deze conclusie is te trekken uit het jarenlang lezen van kranten en vooral tijdschriften, en de ogen en oren goed open te hebben. De minachting voor 'de arbeider' is zelfs zo ingekankerd, dat velen van de geminachten denken dat het niet over hen gaat, maar over de buurman of buurvrouw. Zo werkt het ook nog positief voor de berovers van de sociale rechten, want negatief voor het bereiken van eenheid tegen de berovers.
Overdreven? Je hoeft maar over een weinig klassenbewustzijn te beschikken om je elke dag wel een paar keer beledigd te voelen door gelezen of gehoorde opmerkingen van de kant van de zogenaamd beschaafden. Je bent dom, omdat je geen hoge opleiding hebt gevolgd, je bent onwetend, ongeletterd, onbeschaafd en een potentieel fraudeur. Gewoon omdat je een bescheiden inkomen hebt. Je woont in een rijtjeshuis in een achterstandswijk, vroeger gewoon 'volksbuurt' geheten. Je bent ouderwets, conservatief en een milieubarbaar omdat je voor je boodschappen de reclames afloopt bij de goedkopere winkels. Er is op de televisie nooit eens iemand die het voor je opneemt. Als ze in beeld komen, dan bij voorkeur met zwaar accent. Dat is toch lachen geblazen...!
Het zijn de klusjesmannen van de hoger opgeleiden, die een trap na krijgen voor bewezen diensten. Te traag, te lui, te luidruchtig. Het zijn voor hen de van alcohol en drugs vergeven dwazen op de vaderlandse voetbaltribunes; de ongezond-voer-eters, die de gezondheidsdiensten frequenteren van de door de zich elite wanende 'zuur verdiende centen'. Ze zijn te duur, hun uurloon is altijd te hoog. Zij hebben niets te klagen, want zij hoeven niet 'keihard' te werken. Zij, de gearriveerden vragen zich nooit af wie de wegen en straten hebben aangelegd, wie huizen en gebouwen hebben neergezet en wie hun 'klassewagen' in elkaar gezet hebben, waar hun maaltijd vandaan komt, enzovoort. De eerbied voor hun hoogste bazen verbiedt hen waardering voor al die zwoegers op te brengen. Het wordt de hoogste tijd dat dat deel van de bevolking dat steeds als het laagst en onbelangrijkst wordt neergezet zijn eigenwaarde terug vindt.