De Duitse bondskanselier Merkel en de Franse president Hollande tijdens een bijeenkomst van de Europese Commissie in Brussel op 19 en 20 december 2013. (Foto: ZLV)
Rainer Rupp
Als politici en bankiers de meerderheid van de bevolking bestelen, als de rijken steeds rijker worden, als de middenklasse in steeds grotere onzekerheid dreigt te raken en de oplichters in werkelijkheid steeds minder op zak hebben, en dat zonder consequenties blijft, dan zullen de heersers verder- gaan met stelen en manipuleren zoals zij tot nu toe hebben gedaan.
Toen de regering van Cyprus het afgelopen jaar, onder druk van de Europese Unie, alle bankrekeningen heeft bevroren, maar de grote 'vissen' wel genoeg tijd en mogelijkheden heeft gegeven om hun geld in zekerheid te brengen, bleef alles rustig op het eiland. Ook de maandelijkse stijgingen van de werkloosheid- en armoedestatistieken hadden daarop geen invloed. De bevolking heeft alles geaccepteerd als een door god gezonden storm.
Ook in Polen werd in het afgelopen jaar de in beslagname van de particuliere pensioenen en pensioenreserves door de staat geaccepteerd als ware het een overmacht waartegen men niets kan uitrichten. Daarmee heeft de regering de voor haar kredietleningen noodzakelijke betrouwbaarheid vergroot en tegelijkertijd de door de EU-autocraten vereiste verlaging van de kengetallen van de staatsschuld ten opzichte van het bbp bereikt.
Maar ook in de landen waar de bevolking in de afgelopen jaren massaal de straat op gingen tegen de afgrijselijke werkloosheid en toenemende armoede, zoals in Portugal en Spanje, is niets veranderd in de situatie. Zelfs niet in Griekenland, ondanks een reeks van algemene stakingen.
De oorzaak voor deze historisch gezien unieke weerstand van de nationale politieke en financiële elites tegen de opstand van hun bevolking moet gezocht worden in de nieuwe, zeer nauwe verbinding met hun gelijkgestemden in de Europese Unie. Vroeger waren de toenmalige regeringen onder vergelijkbare omstandigheden allang door hun bevolking verjaagd. Omdat ze van niemand meer voor hun, door eigen toedoen, volledig vervallen landen nieuwe kredieten konden krijgen, konden ze zich niet lang staande houden. Tegenwoordig garandeert echter de EU dat zelfs de meest corrupte regering aan de macht kan blijven, zolang ze in eigen land de bevelen van Brussel uitvoert.
De aanvaarding van de neoliberaal ingestelde Europese Unie en de gemeenschappelijke munteenheid heeft voor de financiële en politieke elite de hoogste prioriteit. Daarom worden ook de in verval geraakte probleemlanden met steeds nieuwe financiële, politieke en paramilitaire hulp uit Brussel in het zadel gehouden. Als tegenprestatie hebben de regeringen van de probleemlanden zich ertoe verplicht om hun bevolking te laten bloeden en hun jeugd van haar toekomst te beroven, zodat daardoor de debetrente aan de grote banken in de grote metropolen afbetaald kan worden.
Zonder deze aanpak dreigt voor hen ineenstorting en kan de crisis overspringen naar het centrum van de EU. Ook al kon dat tot nu toe succesvol voorkomen worden, nemen de voortekenen van een afbrokkelend Kern-Europa toe. Dit wordt in het bijzonder zichtbaar in de alarmerende verslechtering van de economie en binnenlandse politieke situatie in Frankrijk, met name ook in de toenemend scherpe financiële en economische belangentegenstellingen van Frankrijk ten opzichte van Duitsland.
Sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw hebben Duitsland en Frankrijk, ondanks uiteenlopende belangen, in de voorlopers van de Europese Unie altijd weer een weg gevonden om op basis van gelijkheid de kloof tussen Noord en Zuid te overbruggen. Nu dreigt echter de teloorgang van het tot nu toe bestaande Duits-Franse tweemanschap binnen Europa, met nog niet vast te stellen politieke en strategische gevolgen. Want de vanuit Berlijn hoorbare aanspraak op het leiderschap in Europa, hoewel op dit moment nog voorzichtig, zal niet onbetwist blijven.
Niets heeft in de afgelopen jaren de politieke fundamenten van de Duits-Franse betrekkingen zo erg vergiftigd als de geschillen over de Monetaire Unie en de nieuwe macht van Berlijn, die Duitsland de mogelijkheid heeft gegeven om de rest van Europa een deflatoir economisch beleid [nvdr: maatregelen om inflatie te beperken] op te dringen, dat ook voor Frankrijk catastrofale economische en politieke gevolgen heeft.
Ondertussen spreken toonaangevende Franse politieke denkers, zoals François Heisbourg, Hoofd van het Internationale Instituut voor Strategische Studies, van "Einde van de Europese Droom" en dat het "kankergezwel", de Euro, verwijderd moet worden, om datgene dat nog over is van het Europese project te redden. Anderen, zoals Stephane Ohana, roepen op tot "ongehoorzaamheid" ten opzichte van Duitsland, "om Europa te redden". En de in Frankrijk zeer bekende Jacques Attali beledigt in een hele reeks van artikelen Duitsland als de "zieke man van Europa", waar laag opgeleide arbeiders voor 5 euro of minder per uur zich moeten afbeulen. En volgens de laatste berichten uit Parijs zijn het niet Griekenland, Portugal of Spanje die verantwoordelijk zijn voor de destabilisatie van de Eurozone en er daarom zouden moeten worden uitgegooid, maar is dat Duitsland.
Sgb, 3 januari 2014.
vertaling: J. Bernaven