Rinze Visser
Is het vijf, zes jaar of langer geleden? Precies weet ik het niet meer. Het was in de wachtkamer in het ziekenhuis, periodieke controle bij de longarts. Toen kon ik nog niet weten dat ik er een paar jaar later veel erger aan toe zou zijn, maar dat terzijde. De wachtkamer dus. Daar lag bij de lectuur een tijdschrift van de landelijke katholieke ouderenbond. Bladerend viel mijn oog op een artikel over toekomstige wetgeving, waardoor wonen en zorg gescheiden zouden worden.
In het artikel werd min of meer de noodklok geluid over wat de gevolgen zullen zijn voor zorgbehoevende ouderen met weinig inkomen. Verzorgingshuizen zouden verdwijnen. Zorgbehoevende ouderen met een hoog inkomen zouden dan in dure appartementen terecht kunnen en zorg kunnen inkopen. Uiteraard is het noodklokgebeier overgegaan in een zachtjes tikkende wekker om ten slotte helemaal te verstommen. Hetzelfde geldt ook, zo is later gebleken, voor de andere landelijke ouderenorganisaties. Want is het niet zo, dat zo gauw men met de regering mag meepraten en meedenken, ijdelheid het wint van de zorg voor de medemens?
In de media toeteren verantwoordelijke bewindslieden, ook Kamerleden en anderen die er in dit land menen er toe te doen, dat het hier een of andere vorm van vooruitgang betreft, alsof er een eind gemaakt gaat worden aan een lang bestaand onrecht. Straks wordt de 'smeekbede' van al die 'oudjes' die zo graag thuis willen blijven en die gruwen van een verzorgingshuis, verhoord... Als zou het om een keuze gaan. De werkelijkheid is dat het hier om een asociale hervorming gaat - van de 'zorgzame samenleving' naar de 'participatiesamenlening' - die ook nog eens miljarden aan bezuinigingen oplevert. Ten gunste van het industrieel-financieël kapitaal en zijn mede-profiteurs, niet eenmalig, maar structureel. Voor de gouddelvers van het laat-kapitalisme een 'win-win', voor de slachtoffers een 'min-min'-situatie. Oude mensen die dementeren en ook nog slecht ter been zijn komen nu al niet meer in aanmerking voor wonen in een verzorgingshuis. Directies van deze instellingen raken hierdoor inkomsten kwijt door leegstand en overwegen de tent te sluiten. Zij moesten immers vanwege de marktwerking bedrijfsmatig werken! Werknemers worden - en dat geldt eveneens voor de thuiszorg - als voorschot op wat nog komen gaat, bij bosjes op straat gezet.
Oude hulpbehoevende mensen worden overgeplaatst naar het volgende tehuis, tot ook daar de ontmanteling aan de orde is. Voorbeelden hiervan hebben we op de televisie kunnen zien. Dat is de werkelijkheid, tot dat al deze instellingen gesloten zijn. Alleen wie over voldoende geld beschikt kan dan nog wonen met zorg aan huis. Dit alles is bewust gepland en is onderdeel van de grote asociale afbraakoperatie die gaande is, met als doel alles wat sociaal en collectief is te vernietigen. In het algemeen berichten de media over dit alles op een wijze waarbij de regering en haar hulptroepen, waaronder wethouders en raadsleden, veel krediet krijgen. Vaak niet geholpen door kennis van de werkelijkheid. Zo las ik kort geleden in een weekblad dat de artikelenschrijver "het altijd onbegrijpelijk heeft gevonden dat mensen hun hele leven hun eigen hulp in de huishouding en hun eigen vervoer betaalden, ineens subsidie kregen voor deze voorzieningen als ze beginnen af te takelen". Hier wordt de met een hoog inkomen gezegende, burgerlijke middenklasse, waar het hebben van hulp in de huishouding kennelijk normaal is, als standaard aangenomen. En, zo gaat de schrijver verder, dat onderzoek heeft uitgewezen dat 65-plussers als rijkste bevolkingsgroep, hun eigen schoonmaakhulp toch wel kunnen betalen. Jazeker. De rijke en de arme ouderen zijn samen de rijkste bevolkingsgroep. De muis en de olifant, die samen bijna door de brug zakken... Alsof er geen eigen bijdragen bestaan, alsof een taxi voor de meeste mensen het dagelijks vervoer is. Alsof Den Haag of de gemeente gratis weggeef-stations zijn! Hoe erg wil je het hebben?
Zijn er in de media dan nooit kritische geluiden te horen of te lezen? Zeker wel. Maar dan vanuit de gedachte dat er zeker bezuinigd moet worden (want de belastingtarieven voor de rijken mogen niet omhoog), en dat de 'hervorming' en de transities naar de gemeenten uiteindelijk toch geen bezuiniging zullen opleveren. Omdat aan de 'uitgang' de kosten weer hoger zullen worden. Bij dat laatste gaat men er totaal aan voorbij dat er geen 'uitgang' zal zijn, dat er geen geld kostende alternatieven meer zullen zijn. Want deze kapitalistische maatschappij ontwikkelt zich tot een keiharde, waarin niets van wat aan sociaals is opgebouwd overeind blijft.
Vergelijkingen met de crisis van de jaren dertig van de twintigste eeuw gaan soms mank. Maar niet altijd. Deze crisis is even erg, zo niet erger. Maar, zegt men, werklozen moesten toen driemaal daags stempelen, werden vernederd en gecriminaliseerd. Nu worden werklozen, als ze een beroep op een werklozenuitkering van de bijstand doen, voor hun schamele uitkering, dus zonder loon, aan het werk gezet. Soms voor werk wat eertijds smalend gevangeniswerk genoemd werd. Nu worden werklozen in het gelid gedwongen met sancties, zoals boetes en korting op de uitkering. Als ware het een echt wetboek van strafrecht, zo staat de ernst van de misdragingen beschreven: vier catagorieën in de gemeentelijke verordeningen. Zo ook de mate van bestraffing.
En de rijke, die grote banken naar de afgrond helpt en waardoor de staat met vele miljarden het financierskapitaal op de been houdt, leeft zelfzuchtig voort. Dat is onze maatschappij, waarvan de regering met in haar kielzog bijna alle media, alle volken ter wereld dit systeem wil opleggen. De een die, moe van al dat 'keiharde werken' voor zijn roofstaat, in één van zijn villa's ergens in de wereld, vier, vijf of meer keer per jaar uitrust; en de ander, de oude hulpbehoevende, die 'heel zelfstandig' op 'z'n eigen' woont, afhankelijk van de liefdadigheid van anderen, zij samen moeten de schouders eronder zetten om de crisis op te lossen. In deze laatste zin zit alle schande van de wereld, die kapitalisme heet, besloten.
Het kapitalisme dat van de ondergang gered moet worden door onder andere de zorg voor ouderen en de meest kwetsbaren. Nogmaals schande. Maar ook dat zal niet helpen. Want wat de redding lijkt zal mede de ondergang inluiden. Wanneer? Dat hangt van mij, van u en van vele anderen af!
In het artikel van Rinze Visser in Manifest 2 is een storende fout geslopen. In de vierde kolom/laatste zin van de tweede alinea moet staan 'levert' i.p.v. 'verlangt'.