De omslag van het boek. (Foto: Manifest)
Jan Ilsink
Marx schrijft in 1867 in het Kapitaal dat arbeid in de eerste plaats een proces is tussen mens en natuur; een proces, waarbij de mens zijn stofwisseling met de natuur door middel van zijn eigen activiteit tot stand brengt, regelt en controleert. Met arbeid realiseert de mens zich als mens! Afgezien van de eerste primitieve maatschappijen, is echter arbeid bron van uitbuiting van de ene mens door de ander: slaven en slavenhouder, lijfeigenen, horigen en de heer tot arbeider en de kapitalist.
In het socialisme, schrijft Engels in 1894 in de Anti-Dühring, komt er een organisatie van de productie, waarin enerzijds geen enkele persoon zijn aandeel aan de productieve arbeid - deze natuurlijke voorwaarde voor het menselijke bestaan - op een ander kan afwentelen; waarin anderzijds de productieve arbeid, in plaats van een middel tot knechting, een middel tot bevrijding van de mensen wordt, doordat zij aan eenieder de gelegenheid biedt om al zijn vermogens, zowel lichamelijke als geestelijke, in alle richtingen te ontwikkelen en in praktijk te brengen, en waarbij zij daardoor van een last een lust wordt.(...)
Het boek 'De 360º werknemer' gaat nog veel uitgebreider in op de huidige werkelijkheid waarin productieve arbeid nog steeds een middel tot knechting is. Verplichte kost dus voor iedereen die meent dat door de gigantische productiviteit, die moderne technologie mogelijk maakt, en de groeiende inzichten, die menswetenschappen opleveren, productieve arbeid juist een middel tot bevrijding van de mensen kan en moet worden! Productieve arbeid kan en zou aan eenieder de gelegenheid moeten bieden om al zijn of haar vermogens, zowel lichamelijke als geestelijke, in alle richtingen te ontwikkelen en in praktijk te brengen. Zij kan van een last een lust worden mits de werkende bevolking het mechanisme van winstmaximalisatie onschadelijk maakt!!
Dit is een deel van de boekbespreking. De hele bespreking staat op de website www.ncpn.nl.
'De 360º werknemer', Jan Blommaert, Paul Mutsaers en Hans Siebers, EPO, Isbn. 978 94 91297 29 8.