Verkiezingen in Frankrijk: ook hier verloren sociaaldemocraten enorm. (Foto: ZLV)
Wil van der Klift
Net als in Nederland hebben de Franse sociaaldemocraten flink verloren bij de gemeenteraadsverkiezingen. Zij behielden bij de gemeenteraadsverkiezingen, in tegenstelling tot de PvdA, hun meerderheid in de gemeenteraad van de hoofdstad. In de rest van het land verloor de partij flink. Ook in Frankrijk werd de uitslag bepaald door het fiasco van de landelijke politiek van de Franse regerende sociaaldemocraten (PS). Wat in Frankrijk en Nederland gebeurt zien we overigens ook in een aantal andere Europese landen. Het georganiseerd verzet neemt evenredig toe.
De oppermacht op lokaal niveau van de sociaaldemocraten in Frankrijk en Nederland is ten einde. De centrumrechtse UMP heroverde tientallen gemeenten op de Parti Socialiste, waaronder een serie rode bastions, zoals in Nederland D66 de PvdA dwarszat. Het FN van Le Pen is lokaal de derde partij geworden. In minstens negen gemeenten wordt het bestuur gevormd door de partij van Le Pen. Sinds 1995 was het niet voorgekomen dat de FN bestuurlijke verantwoordelijkheid droeg.
Evenals in ons land wijst een groot deel van de sociaaldemocratische kiezers de nieuwe pro-ondernemerskoers af. Maar een alternatief voor 'lastenverlichting voor bedrijven en bezuinigingen op de collectieve uitgaven' is parlementair en lokaal niet te bereiken. Zo'n alternatief zal alleen mogelijk zijn als de werkende klasse massaler in verzet komt, meer eenheid weet te bereiken en de rechtse meerderheden in de meeste Europese parlementen naar huis weet te sturen. Maar vooral als de twijfel en woede wordt omgezet in massale strijd. Dat staat echter op korte termijn niet te gebeuren. De Europese verkiezingen zullen naar verwachting de verhoudingen in de EU nog verder verrechtsen. En in Nederland is de vakbeweging nog maar net bezig aan een mars terug naar strijdbaarheid en eenheid.
Zolang de machtsverhoudingen zijn zoals ze nu zijn krijgt elke nieuwe regering die links van het midden wil opereren de rekening gepresenteerd voor gebroken beloften en een gebrek aan resultaten. Dat zal in Nederland ook lokaal het geval zijn nu de gemeenten steeds meer het vuile rijksbezuinigingswerk moeten gaan verrichten. Het blijft daarom bij hopen en illusies dat de crisis zal verdwijnen, dat de economie weer gaat aantrekken. Het resultaat is kortetermijnpolitiek. Maar de kapitalistische crisis zal zich alleen maar verder verdiepen. Dat proces gaat stapsgewijs, met kleine perioden van opgang en langere perioden van neergang, onvermijdelijk. Het antwoord van de bevolking is dan navenant, politiek zwalken of de politieke spelletjes de rug toekeren, zolang er geloof wordt gehecht aan het fabeltje dat politiek in het parlement of de gemeenteraad wordt gemaakt. Pas als het inzicht groeit dat de 'hervormingen' elders door sterke lobbygroepen van het grootkapitaal worden gedicteerd en er begrip komt voor de noodzaak van een ander - socialistisch - maatschappijsysteem, zullen er daadwerkelijk verbeteringen kunnen worden afgedwongen: door strijd.
Dat werd op vrijdag 4 april jl. in Brussel getoond in de aanloop naar de komende Europese verkiezingen. Daar demonstreerden 50.000 demonstranten uit 28 Europese landen, waaronder 2.000 uit Nederland tegen verdergaande afbraakplannen van de EU. De Nederlandse vakbonden gingen 'voor Koopkracht en Echte Banen' (zie ook pamflet van de NCPN - inleg in krant - waarmee werd gewerkt). Struikelblok blijft de positie van de sociaaldemocratie binnen de (toppen van) de vakbeweging. De sociaaldemocratie comformeerde zich de laatste jaren volledig met de neoliberale afbraakmaatregelen, trachten marginale verbeteringen te behalen binnen het kapitalistische systeem, creëren de illusie van de haalbaarheid van een sociaal Europa en temperen de groeiende strijdwil. Jammer genoeg zien we dit terug in de droom van het 'sociaal-partnerschap' en het streven naar klassenvrede, waarvan de FNV maar geen afstand wil nemen. Maar door alle belemmeringen heen groeit het georganiseerde verzet.