Van redactie buitenland (*)
In Oekraïne woedt een agressieve burgeroorlog die wordt gesteund door de 'democratische' westerse landen in Noord-Amerika en West-Europa. Pogroms en massamoorden worden door de machthebbers uit Kiev uitgevoerd in Odessa, Mariupol, Slavyansk en vanuit het Westen geen enkele veroordeling noch commentaar.
De betrokkenheid van de NAVO, de EU en de CIA bij de staatsgreep in Kiev is overduidelijk en de valse propaganda van de 'democratische omwenteling' die zich op het Maidanplein zou hebben voltrokken is slechts een grove leugen. De bewoners van het in het oosten van Oekraïne gelegen Donbas-gebied en de milities van vrijwilligers die zich verzetten tegen de aanvallen op hun huizen worden aangeduid als terroristen, separatisten en Russische agenten. Hun misdaad is de weigering om de legitimiteit van de staatsgreep van 20-22 februari te erkennen.
De na de staatsgreep aangetreden machthebbers handelen alleen in het belang van oligarchen als Achmetov, Firtasj, Timosjenko, Porosjenko en Kolomoysky. Daarnaast is Oekraïne de frontlinie geworden van een nieuwe Koude Oorlog, die wel eens flink uit de hand zou kunnen lopen als Washington, Berlijn en Brussel doorgaan met hun huidige politieke koers van herhaalde provocaties aan het adres van Rusland. In dit dodelijke schaakspel zijn figuren als Porosjenko en Yatsenjuk slechts pionnen, maar zij vormen wel een regime van oligarchen, neoliberalen en fascisten en zijn de eerste internationaal erkende regering met neonazi's sinds de Tweede Wereldoorlog.
Het verhaal dat dit regime de nationale integriteit en de onafhankelijkheid van Oekraïne verdedigt is precies het tegenovergestelde van de waarheid. In korte tijd hebben zij meer van de Oekraïense onafhankelijkheid opgegeven dan alle vorige regeringen sinds 1991 samen. Ze hebben een breuk veroorzaakt tussen het Oekraïense en Russische deel van de bevolking. Ze zijn in het oosten een oorlog begonnen tegen de eigen bevolking met duizenden doden als gevolg. Zo zijn zij de ware erfgenamen van hun held Stepan Bandera en de SS-divisie Galicië, met de symbolen en leuzen waarmee ze openlijk pronken.
Ook vrijwilligers die de Russische grens zijn overgestoken vechten mee met de zogenaamde 'rebellen' in het oosten van het land. Een aantal van hen is aanhanger van Russische nationalistische en panslavische ideeën en zij voeren dan vooral een in wezen reactionaire strijd vanuit de mening dat Oekraïne als onafhankelijk land eigenlijk niet zou moeten bestaan.
In een verklaring over de strijd in het oosten van het land laten de mijnwerkers van Donetsk weten: "We hebben de wapens opgenomen uit zelfverdediging en ter verdediging van ons werk en levensonderhoud, voor uw en onze vrijheid. Wij zijn geen separatisten. Alles wat we willen is ons te beschermen tegen de terreur van de fascisten die optreden in het uniform van de Oekraïense staat.
We willen alle gewone Oekraïners verenigen, te beginnen met degenen die met hun arbeid in generaties het land hebben opgebouwd. Als ze ons onderdrukken, en vandaag onze mijnen, fabrieken en kantoren, onze ziekenhuizen, kinderdagverblijven en scholen sluiten, zullen ze morgen de jouwe sluiten. En als de arbeiders van het oosten en het zuiden ten onder zijn gegaan onder de fascistische laars, waar kan je dan nog terecht voor ondersteuning?"
Tijdens de hele ontwikkeling van de pseudo-revolutie die de naam Euromaidan heeft gekregen, de staatsgreep en de daaropvolgende burgeroorlog, hebben de Verenigde Staten steeds het voortouw genomen bij het bevorderen van wandaden en reactie. Hun drijfveer is de dominantie over Oekraïne, het ondermijnen van de Russische invloed en de ontwikkeling van economische banden met Duitsland en de EU te dwarsbomen en de omsingeling van Rusland met NAVO-troepen compleet te maken.
De uitbreiding van de NAVO richting Russische grens is het Amerikaanse beleid sinds de ineenstorting van de Sovjet-Unie. Nog in 1990 werd aan Sovjet-president Michail Gorbatsjov de belofte gedaan dat de NAVO "geen centimeter naar het Oosten" zou bewegen, maar in werkelijkheid volgde er een feitelijke militaire bezetting van Oost-Europa. Een NAVO-actieplan is nu Washington's geschenk aan Kiev. In augustus 2015 zal operatie 'Rapid Trident' de Amerikaanse en Britse troepen aan de Russische grens in Oekraïne brengen en operatie 'Sea Breeze' zal de Amerikaanse oorlogsschepen in het zicht van de Russische havens brengen [artikel van begin augustus, nvdr]. Stel je eens voor wat er kan gebeuren als deze provocaties door het Russische leger en marine aan de grenzen van Amerika of aan de kusten van de Atlantische en Stille Oceaan zouden worden uitgevoerd!
De imperialistische grootmachten met de Verenigde Staten in de voorste gelederen hebben doelbewust de burgeroorlog in Oekraïne aangewakkerd om aan de recessie en stagnatie die Europa, Amerika en Rusland nog beheersen te ontsnappen, door Eurazië onder controle te krijgen, terwijl op hetzelfde moment hetzelfde streven van hun rivalen onmogelijk moet worden gemaakt.
Het is in dit kader onbegrijpelijk dat veel democraten, socialisten en zelfs 'revolutionairen' in het Westen begrip kunnen opbrengen voor de tegen Rusland te nemen maatregelen, of deze maatregelen en de oorlogshetze zelfs steunen. Het getuigt van de ernst van de politieke crisis die wordt veroorzaakt door een nieuwe periode van de inter-imperialistische rivaliteit en de enorme geopolitieke veranderingen op wereldschaal. Ook de wijze waarop de media een groot aandeel hebben in de desinformatie en manipulatie van de publieke opinie is een verontrustende ontwikkeling, temeer daar grote bevolkingsgroepen, waaronder de intelligentsia en de middenklasse de kant van 'hun eigen' democratisch imperialisme kiezen, waarbij ze vaak iedere vorm van zelfstandig kritisch denken verloren hebben. Rusland en China zijn vanwege 'hun autoritaire en dictatoriale regimes' als de belangrijkste vijand naar voren geschoven en valse sentimenten die herinneringen oproepen aan de Koude Oorlog komen massaal bovendrijven.
Intussen staat Oekraïne nog altijd aan de rand van de financiële en economische afgrond. De wereldwijde recessie die in 2008 begon zorgde ervoor dat de Oekraïense economie in een diepe crisis belandde. Leeggeroofd door Oekraïense oligarchen, die hun rijkdom het land uit sluisden, overleefde Oekraïne de eerste jaren van de crisis alleen met financiële steun van Rusland en in mindere mate van het IMF en de Wereldbank.
Maar dergelijke 'steun' had een hoge prijs. De staatsschuld is enorm toegenomen en daarnaast kwam het permanente probleem van het voldoen aan de voorwaarden van het IMF. Alleen al in 2009 daalde de economische productie met 18 procent, een groot deel van de industrie is ingestort en de nationale munt, de hryvna, werd flink gedevalueerd. Veel werknemers in zowel de particuliere als in overheidssectoren kregen maandenlang hun lonen niet uitbetaald.
Een groot deel van de bevolking van het land leeft dan ook in erbarmelijke omstandigheden. In het westen van het land bieden de boerenbedrijven weinig meer dan voorzien in het eigen levensonderhoud. In de westelijke Oekraïne is de armoede nog hoger en het gemiddeld inkomen veel lager dan in het geïndustrialiseerde oosten. Na een kort herstel in 2013 viel de Oekraïense economie weer terug in een recessie. Dit, en de externe druk van de rivaliserende imperialisten, de VS en de EU en Rusland, heeft geleid tot scherpe verdeeldheid tussen de Oekraïense oligarchen. Wiens 'reddingsplan' moeten ze accepteren; dat van de EU-IMF of van Rusland?
Net als in Rusland valt Oekraïne onder de heerschappij van een paar grote kapitalisten, de zogenaamde 'oligarchen'. Ze eigenden zich de voormalige staatsbedrijven toe, bouwden enorme economische rijken op en stelden hun belangen veilig door middel van de belangrijkste politieke partijen, het 'westerse' blok met de Vaderlandspartij en UDAR en een "oosters' blok van de "Partij van de Regio's". Wijdverbreide corruptie in het staatsbestuur en de bureaucratie is het gevolg.
De politici van het 'westerse' blok propageren de illusie dat steeds nauwere integratie in "het Westen" welvaart voor Oekraïne zal brengen, en een leefniveau vergelijkbaar met Polen en de Baltische staten. Zij beweren ook dat het in zo'n situatie voor jongeren met talent mogelijk zal worden om werkgelegenheid in het Westen te vinden. Het 'oosterse' blok komt daarentegen met de alternatieve illusie dat een verdere integratie van de industrieën in het oosten van Oekraïne met Rusland en de toetreding tot de door Moskou gepropageerde Douane-unie, met het vooruitzicht van de ontwikkeling van economische banden met China, de werkgelegenheid zal bevorderen en kan worden voorkomen dat Oekraïne een lot wacht als dat van Griekenland of Roemenië.
Overheersing door de EU-VS-IMF, of door Rusland, een van deze beide 'illusies' zou slechts een semikoloniale status voor Oekraïne opleveren. Echte onafhankelijkheid kan alleen komen door het onteigenen van de oligarchen en het breken van de banden die zij hebben opgebouwd met zowel de EU en de VS als met Rusland.
De huidige situatie is dat men in het oosten van het land is vervreemd van de Oekraïense staat door het geweld van de extreemrechtse paramilitaire organisatie Pravy Sektor en de nationalistische regering, maar ook dat velen in het westen van Oekraïne zijn vervreemd van 'hun' regering wegens de zinloze verspilling van levens door het sturen van dienstplichtigen om tegen hun broeders en zusters te vechten in het Oosten. De protesten van de moeders van dienstplichtigen, en de weigering om te dienen of te schieten op burgers, tonen aan dat grote aantallen inwoners van het westen van het land deze burgeroorlog sterk afkeuren. De uiteindelijke hoop voor een oplossing van de problemen die het huidige Oekraïne kenmerken ligt bij de eigen bevolking.
De illusies in de Europese Unie, die in 2013 nog op grote steun konden rekenen, zullen snel verdwijnen zodra uit de voorwaarden van de associatieovereenkomst zal blijken dat de EU noch haar grenzen noch haar portemonnee zal openen. Als duidelijk wordt dat zowel Brussel en Moskou veel meer geïnteresseerd zijn in de exploitatie van de Oekraïense bevolking dan in de verdediging van de democratie of van hun levensstandaard, dan ontstaan de objectieve voorwaarden voor gezamenlijke actie, van oost en west, ter verdediging en verbetering van de werkgelegenheid, het levenspeil en sociale programma's.
BRON: http://www.czarina.nl/petersburg/insudok/ned/oekraine/Burgeroorlog.html
Bas van der Plas/INSUDOK
Narva (Estland), 7 augustus 2014