Wil van der Klift
De hoop op een progressiever beleid in de VS onder Obama is nu ook bij dromend links verdwenen. Democratische rechten worden dagelijks uitgehold, het democratische proces is bijna verdwenen, als dit al niet is gebeurd. Protesten, petities, brieven, en demonstraties worden volkomen genegeerd. De rechtse politici van Republikeinse en Democratische huize, die het land regeren, lachen de bevolking in haar gezicht uit. Ze geloven dat ze alles kunnen doen en dat de bevolking van de VS niet het lef heeft om in opstand te komen, maar alleen een 'oorlog met woorden kan voeren'. Maar mondiaal gist het, ondanks de schijn van onaantastbaarheid van het kapitaal en zijn politieke marionetten.
Tientallen miljoenen Amerikanen willen niet weer worden meegesleept in een oorlog, toont een recente peiling, maar hun protesten worden genegeerd en overruled. Zolang links geen echte bedreiging vormt voor de machthebbers zal dat zo blijven. De belangen van het grootkapitaal zijn te groot voor de elite om rekening te houden met 'het volk', versnipperd als het is, vol van valse illusies en hoop.
De 'dictatuur van het kapitaal' kan voorlopig nog onbelemmerd worden voortgezet. Klachten en verwijten zullen zoveel mogelijk worden genegeerd. Zolang links geen georganiseerde en gebundelde tegenkracht weet te ontwikkelen om de antidemocratische, totalitaire regering - en niet alleen in de VS - te bestrijden, zal er geen effectief resultaat mogelijk zijn.
Na het wegvallen van de Sovjet-Unie en andere socialistische landen zijn de mondiale krachtsverhoudingen drastisch en voorlopig fundamenteel veranderd. De arbeidersklasse werd gedwongen zonder 'mondiale' steun per land zelf haar boontjes te gaan doppen. Dit proces is nog in volle hevigheid gaande. De zoektocht naar nieuwe vormen van onderlinge steun en samenwerking van de 'mondiale, maar versnipperde' arbeidersbeweging is nog in volle gang. Van een heldere gezamenlijke politiek en ideologie is nog geen sprake. De curve van de geschiedenis ontwikkelt zich voor links voorlopig nog in negatieve richting, ondanks plaatselijk verzet en ondanks krachtige nationale ontwikkelingen. Maar het karakter van een curve is dat ze beweegt. Soms opwaarts dan weer neerwaarts. Niets staat voor eeuwig stil, alles beweegt.
De huidige situatie werd weer eens duidelijk onder woorden gebracht op vrijdag 5 september jl. in Portugal aan de vooravond van het Avante!-festival. Daar vond een internationale bijeenkomst plaats, waaraan ook de NCPN deelnam. De kracht en de zwakte van de georganiseerde arbeidersbeweging werden daar die dagen helder getoond. De kracht en de massaliteit van het beroemde festival van de PCP, de betrokkenheid van de jeugd en de aanwezigheid van heel wat voormalige Portugese koloniën en de groei van de PCP vormden de ene - positieve - kant van de medaille. Met name het succes van de Portugese Anjerrevolutie, 40 jaar geleden en de toenmalige succesvolle bevrijdingsbewegingen sprongen daarbij in het oog.
Daarentegen veranderde na de succesvolle contrarevoluties in de Sovjet-Unie en andere socialistische landen het beeld volledig. De huidige stagnatie werd door alle - meer dan 52 - aanwezige communistische partijen onder woorden gebracht. Het tij is voorlopig gekeerd en de 'dictatuur van het kapitaal' tracht brutaal, te vaak met (tijdelijk) succes, haar verloren posities te herwinnen. Neokolonialistische tendensen en het installeren van marionetregeringen in veel - eerder bevrijde en soevereine - landen zijn aan de orde van de dag en vinden plaats op talrijke plaatsen in de wereld. Een golf van pogingen tot restauratie is zichtbaar en in veel landen uiterst voelbaar.
Met name in Afrika en het Midden-Oosten wordt getracht de klok weer jaren terug te draaien. Pogingen om het net rond Rusland aan te spannen vinden steeds brutaler plaats. De NAVO is hard bezig haar verzwakte positie snel te versterken ten koste van vrede en veiligheid.
Het zal de nodige tijd kosten voor links om te herstellen van de opgelopen financiële, economische, ideologische en organisatorische klappen. Het accent zal voorlopig moeten liggen op nationale inspanningen en successen. Daarbij gaat het vaak eerder om overeind blijven dan om groei. Internationalisme zal voorlopig de vorm blijven houden van uitwisseling van informatie, opvattingen over tactiek en strategie en discussies over de (politiek-ideologische) richting(en).
Links moet de tijd nemen om zich nationaal organisatorisch en ideologisch te versterken door zich te organiseren en te wapenen tegen defaitisme, pessimisme en somberheid. De talrijk ontstane vormen van rechts-opportunisme tonen aan dat het gevecht niet op juiste wijze werd en wordt gevoerd. Dat er nog (te) veel illusies leven over de mogelijkheid dat binnen de huidige kapitalische mondiale verhoudingen (blijvende) successen kunnen worden geboekt.
Omslaan in radicalisme is minstens even gevaarlijk. Fidel Castro gaf al een decennium geleden het parool: revolutionair geduld. Dus niet stilstaan en afwachten, niet stoppen met het creëren van voorwaarden voor een socialistische revolutie, maar wel oog hebben voor de huidige bestaande verhoudingen op de wereld. Er is dringend nood aan (toepassing van de) dialectiek. Tactiek en strategie moeten zijn afgestemd op de werkelijke verhoudingen, op de realiteit, niet op illusies. Kennis van de feiten, van de krachtsverhoudingen, ligt aan de basis van het handelen van communisten. Emoties moeten in dienst staan van wetenschappelijke overwegingen en stappen.
Het is een mythe dat de bevolkingen machteloos zouden staan tegenover hun regeringen, tiranniek, onderdrukkend - al dan niet gewapend - en ondemocratisch. Ook niet als die regeringen worden gesteund door braaf kwispelende mediahondjes. Ook niet als leraren op scholen de verdraaiingen kritiekloos doorgeven aan de jeugd. De arbeidersklasse staat daar niet machteloos tegenover. Als deze klasse zich weet te organiseren en te wapenen, vormt zij een kracht van honderdduizenden. Met die gebalde krachtige vuist kan elke regering die zich tegen de belangen van het proletariaat keert worden overwonnen.
Het is vooral een kwestie van bewustwording. Het gaat erom dat de arbeidersklasse weet los te komen van de last van de dagelijkse golf van medialeugens; dat de talloze verdraaiingen en vervalsingen, die over de bevolking op honderden manieren wordt uitgestort, wordt doorgeprikt. Niet eenvoudig onder de huidige verhoudingen.
Maar steeds blijkt dat leugens en verdraaiingen na verloop van tijd worden doorzien. Onjuiste propaganda, onjuiste voorstellingen van zaken botsen op termijn altijd met de werkelijkheid. De mate waarin de massa van de bevolking openstaat voor de leugens van het (groot)kapitaal hangt samen met de kracht en zwakte van dat kapitaal. Het kapitalisme is in crisis en heeft geen afdoende langere termijnstrategie voor handen. Is ook niet meer in staat de eigen bevolkingen te geven wat die verlangen. Langzaam maar zeker wordt het sprookje van het kapitalisme doorgeprikt. Het kapitaal is gedwongen van de ene dag in de andere te 'overleven' en is kwetsbaarder dan ooit.
De praktijk van de Iraakse bezetting leerde veel Irakezen een harde les. Ze realiseren zich dat niet Hussein, maar de regimes van Bush en Obama, hun hoofdvijand was en is. Valse hoop en illusies botsten met de werkelijkheid. Deze lessen zullen over de hele wereld op verschillende manieren en verschillende plaatsen worden getrokken. Maar steeds zal de uitkomst zijn dat illusies verdwijnen en woede en kwaadheid zullen leiden tot verzet en de bereidheid gezamenlijk te knokken tegen onrecht.