Demonstratie in Athene op 1 april jl. van gepensioneerden die protesteerden tegen de geplande ingrepen in hun oudedagvoorziening die worden voorgeschreven door EU-instituties (de trojka). (Foto: ZLV)
Anna Ioannatou
"Alles wat wij vragen gebeurt in opdracht van het volk", is een veel gebezigde uitdrukking door de huidige Griekse regering. Ondertussen is het akkoord van 20 februari inzake de zogeheten 'lijst van hervormingsmaatregelen' nadrukkelijk gepresenteerd als een groot Grieks succes, niet aan het parlement voorgelegd (de Duitse Bundestag stemde vóór), zelfs de inhoud niet ter informatie of ter discussie, laat staan om er over te stemmen. Dit tot grote ontevredenheid van de andere partijen.
Ondertussen ging minister van Financiën Varoufakis in maart naar het Italiaanse Comomeer om deel te nemen aan het forum dat jaarlijks wordt georganiseerd door de stichting 'The European House: Ambrossetti' ook wel bekend onder de naam 'Europese Sociëteit Bilderberg' om een paar dagen daarna te spreken voor het jaarlijkse congres 'Brussels Forum' georganiseerd (20-22 maart) door het 'Duitse Marshall Fonds van de VS'.
Voor het geval dat de naam u niets zegt: deelnemers zijn o.a. de secretaris-generaal van de NAVO, de voormalige Amerikaanse minister van Veiligheid Z. Brzezinski, de bekende geldmagnaat G. Soros, de voormalige voorzitter van de Europese Raad H. van Rompuy en de Duitse onderminister van Financiën S. Kampeter. In een interview aan het Comomeer verklaarde Varoufakis het volgende: "Zolang de onderhandelingen duren zullen we voorlopig enige aangekondigde beloftes op moeten schorten of uitstellen. Dat zullen we doen om vertrouwen bij onze Europese partners te wekken". Naar het schijnt zal dus ook van de beloofde 'kruimels' weinig sprake zijn...
Volgens de media zou A. Tsipras voor zijn ontmoeting met Merkel in Berlijn van 23 maart een brief gestuurd hebben waarin op korte termijn om geld gevraagd wordt om de komende weken althans uit de brand te zijn. Andere middelen om aan geld te komen zijn een paar voorstellen die een schok en/of verontwaardiging teweegbrachten: op de lijst van hervormingsmaatregelen staat ook een voorstel 'gewone' mensen - bijvoorbeeld huisvrouwen, studenten, toeristen - in te zetten als 'belastingcontroleurs', die zich in taveerne, restaurant, café, op het strand enz. voordoen als klant en controleren (met behulp van audio-visuele middelen!) of er bonnetjes gegeven worden. Dit om de verregaande belastingontduiking in de kleine horecasector tegen te gaan.
In Syrizakrant 'Avjí' stond dat het een IRS (International Revenue Service) patent was: "Een Amerikaans recept tegen belastingontduiking. (...) Volkomen op zijn plaats dat streven naar buitenlandse knowhow. (...) De vraag is wel hoe deze instelling in de 'cultuur' van de Grieken zal worden opgenomen". Dit voorstel is al op alle mogelijke manieren bespot en bekritiseerd. Ook de KKE spreekt van een massale verklikkersmentaliteit, die bij de bevolking op deze manier gestimuleerd wordt. Wat betreft de ironische ondertoon van bovenstaande uiting, in de Syriza gelederen is er flink veel onenigheid over de gevolgde lijn en Syriza's partijeconoom, hoogleraar Yanis Miliós, verantwoordelijk voor het economisch beleid van Syriza en een man met een relatief links profiel, heeft zijn ontslag genomen.
Een ander voorstel dat een schok teweegbracht was het beslag leggen op het vermogen (onroerend en roerend, voor zover daar nog wat van over is) van verzekeringsfondsen en overheidsinstellingen in de vorm van kortetermijn- staatsleningen (repos: verkoop en heraankoop overeenkomst), zogenaamd vrijwillig. Ondertussen blijft het grootkapitaal buiten schot (voor de verkiezingen zou Syriza het met 45 procent belasten). Nadrukkelijk beweerde premier Tsipras dat er geen nieuwe recessiemaatregelen zouden komen, hetgeen ook een leuze is van de Bond van Griekse Industriëlen en de andere werkgeversorganisaties.
Syriza is trots op de 'creatieve onduidelijkheid' (met grote regelmaat worden nieuwe termen op de bevolking afgestuurd) van zijn akkoord met de Eurogroep. Veel onduidelijkheid was er in elk geval ook vóór de verkiezingen, althans dubbelzinnigheid en tweeslachtigheid. Duidelijk was weer de circulaire van het ministerie van Binnenlandse Zaken door de krant 'Rizospastis' (KKE) aan het licht gebracht: gemeentes en regio's moeten 10 procent minder mensen aannemen (met tijdelijke contracten) dan in 2014. De regering Syriza-ANEL ('Onafhankelijke Grieken') doet daarbij een beroep op het eerste memorandum van 2012 waarin deze vermindering al was opgenomen! Kan het nog duidelijker? Ook de Bond van Griekse Industriëlen ziet geen onduidelijkheid: "De agenda van hervormingsmaatregelen van de regering zoals die staat op de lijst van het ministerie van Financiën schept verwachtingen voor het zo gewenste sociale en economische herstel. Er staat trouwens veel in dat niet is gebeurd en veel van wat nog moet gebeuren. Als het maar krachtig en trouw gesteund wordt door het politieke systeem, de sociale partners en de burgers".
En de regering van haar kant 'verdedigt' het akkoord met de Eurogroep van 20 februari (waarvan het parlement dus niet op de hoogte is, laat staan de bevolking) en "zal haar uiterste best doen dat toe te passen", maar "de technische teams (nieuwe benaming voor Trojka, die uiteindelijk toch in Athene het 'fact-finding'-werk komt doen in tegenstelling tot wat aanvankelijk werd beweerd) zijn niet in staat de toepassing van het akkoord van 20 februari te garanderen" en de Griekse autoriteiten "verplichten zich zich te onthouden van elke afschaffing van de maatregelen en van welke unilaterale veranderingen dan ook in de politieke en structurele hervormingen".
De regering Syriza-ANEL blijft bij het onderscheid tussen technische teams en politiek overleg...Het akkoord bepaalt dus in elk geval dat de Griekse regering zich helemaal (en wel op tijd) moet houden aan de economische verplichtingen t.o.v. de crediteurs. Wat de portie geld betreft die Griekenland in maart moet afdragen aan het IMF zei Yanis Varoufakis op een interview voor Associated Press: "We zullen er krom voor liggen als we het alleen moeten klaarspelen en dat zullen we doen", waarmee het 'zuinig leven' aangekondigd in de eerste dagen van de nieuwe regering een duidelijker gestalte krijgt, want van krom liggen weet een flink gedeelte van de Griekse bevolking al een aantal jaren.
"Ze hadden een val voor ons opgezet... in samenwerking met de regering Samaras (vorige premier, Nea Dimokratia, A.I.) om ons te laten stranden... met als doel de regering ten val te brengen met creditaire verstikking. Ze hadden alles klaar om ons op de klippen te laten lopen door het land de klippen op te sturen... We stonden tegenover een macht van landen met Spanjaarden en Portugezen voorop", aldus premier Tsipras. En waar is die tot voor kort zo geprezen alliantie van zuidelijke landen dan? En Duitsland dat via het medialandschap als vijand nummer één door de strot geduwd wordt? (ook de oorlogsschadevergoedingen, die nooit door Duitsland betaald zijn, werden in de argumentenoorlog opgenomen. In elk geval schijnt er veel 'goedgemaakt' te zijn tijdens Tsipras' recente bezoek aan Angela Merkel).
Het spel met hoop en vrees voor de bevolking wordt grof gespeeld in Griekenland. Eigenlijk is het land al jaren bankroet, maar dat wordt maar door weinigen gezegd. De vraag is hoelang de nieuwe leugen het uithoudt. Opiniepeilingen geven aan dat het vertrouwen in de regering van zo'n 80 procent in de eerste dagen, al beneden de 50 procent is gezakt, ook bij Syriza-stemmers. Illusies zijn een kort leven beschoren in tijden van een diepe structurele kapitalistische crisis. Een London City-kapitalist sloeg in een op de parlementszender getoonde documentaire de spijker op de kop, toen hij zei: "Het systeem is niet in crisis, het systeem ís de crisis'.