VNO-NCW voorzitter Hans de Boer. (Foto: LFM/Flickr/cc/by-nc)
Wil van der Klift
VNO-NCW-voorzitter De Boer is géén labbekak. Wel een labbe'kakker'. Lid van het elitaire genootschap van voormalige studentencorpsballen - die persoonlijk herhaalde wat in deze (ondernemers)kringen wordt geroeptoeterd - veilig binnen de muren van de Malietoren of in de talloze herensozen in dit land, waar de 'ballen' elkaar graag aftroeven in het gebruik van negatieve benamingen als ze over de werkenden en uitkeringsgerechtigden spreken. De Boer gokte alleen verkeerd. Er kwam meer lawaai dan hij had gedacht. Wat hij en zijn maten echt menen bracht hij toch net even te plompverloren naar buiten. Als dat je mening is en die van de mensen waarmee je dagelijks verkeert, kan zo'n mening er zomaar ineens toch nog te direct uitfloepen. Of was het toch bewust een proefballonnetje oplaten om te zien of de tijd al rijp is voor het verlagen van de bijstandsuitkeringen?
Even dreigde het niet meer over de inhoud van zijn boodschap te gaan, maar over het gebruik van een 'woordje'. Wel een woord dat precies aangeeft hoe er in ondernemerskringen wordt gedacht en gesproken. Maar het probleem zit dieper. In de kringen van werkgevers en ondernemers is men van mening dat de loon-, uitkerings- en arbeidskosten lager moeten. Geen nieuw standpunt overigens. Zo oud als het kapitalisme zelf. Marx legde het al duidelijk uit in zijn heldere analyse 'Loon, prijs en winst'. Hoe langer werken, hoe lager loon (en andere arbeidgerelateerde kosten) hoe hoger de winsten. Communicerende vaten dus. Die denkwereld en -houding steekt achter zo'n opmerking, achter zo'n opvatting. De Boer echoot na wat zijn omgeving vindt. Hij is dus een goede vertegenwoordiger van die kringen, maar misschien net niet handig genoeg, zoals zijn proefballonnetje illustreerde.
Bij deze lieden gaat het eigenlijk niet om mensen. Mensen zijn in hun ogen dingen die de winsten kunnen verhogen of verlagen. Het gaat er bij deze elitaire bende helemaal niet om hoe iemand in de bijstand terechtkwam en of er mogelijkheden zijn weer aan de slag te kunnen. Ze zijn niet geïnteresseerd in wat de oorzaak was van de val in de bijstand of welk lijden het leven in de bijstand betekent. Ze zijn alleen geïnteresseerd in de kosten voor de ondernemer, laat daar geen twijfel over bestaan. Laat er ook geen twijfel over bestaan dat er nog altijd sprake is van twee klassen die fundamenteel tegengestelde belangen hebben, zoals tegenwoordig weer zichtbaar wordt op het moment dat de financieel-economische ruimte aanzienlijk is gekrompen. Waar de ondernemers van dromen is hoe het de Griekse bevolking vergaat. Terug naar af, met de pet in de hand ja en amen roepen. Omdat het in Nederland nog zover niet is wordt er met enige regelmaat een proefballonnetje opgelaten, bedoeld om het sociale zekerheidsstelsel verder te kunnen ondergraven en het sociale stelsel verder uit te hollen.
De Boer is dus zeker geen gewone labbekak, maar een labbekak met een missie: zien hoever de ondernemers kunnen gaan in hun aanvallen op de werkende klasse. Wat hij zegt vertegenwoordigt de visie van een hele klasse en is geen persoonlijke uitglijder. De reactie van de FNV was dan ook veel te zwak en gericht tegen 'een persoonlijke verspreking'. Alsof het hier om fatsoen gaat. Alsof het er alleen om gaat dat De Boer grote groepen mensen wegzet door ze de schuld ervan te geven dat ze geen werk hebben. Alsof het niet de hoogste tijd is voor een klasse-georiënteerde strijd in buurten, bedrijven en instellingen, Alsof de FNV niet eindelijk eens echt aan de bak moet.