TRUKE
Rinze Visser
Waar ik mij al jaren aan erger is de hypocrisie waar het om de gevolgen van bezuinigingen en rechtse hervormingen van het sociale stelsel gaat. Elke keer als ik lees of hoor over verontwaardiging van politici, van bestuurders en woordvoerders over onverwachte bijverschijnselen of onbedoelde bijeffecten, die al bij de vooraankondiging van een wetsontwerp of maatregel uit te tekenen waren, schrik ik toch weer. Is het uitgesproken domheid, is het politiek onbenul of totale ongeschiktheid van de betreffende woordvoerder? Is het schijnheiligheid of keiharde schaamteloosheid?
Hoe lang is het inmiddels al weer geleden dat de reeds ingevoerde transities (overgang) van zorgtaken naar de gemeenten werden voorbereid? Onder andere waren de leiding van de ANBO (Algemene Bond van Ouderen) en die van de VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) daarbij nauw betrokken. De ANBO wist, net als de andere ouderenbonden, van de hoed en de rand. Trots waren de ijdeltuiten dat ze met de regering mochten meepraten. Zeker zullen er enkele kleine toezeggingen zijn gedaan, naar aanleiding van wat kritische opmerkingen van ook de ANBO. De baasjes zullen tevreden zijn geweest met de resultaten, die er toch maar door hun inspanningen voor het oude en zorgbehoevende volk uitgesleept zijn. In polderland is een kinderhand gauw gevuld. Niet in de gaten hadden ze dat het comité van het grootkapitaal - de regering - dit alles vooraf ingecalculeerd had. Zo stem je de formele vertegenwoordigers van de potentiële slachtoffers tevreden.
De ANBO, van wie in 2013 een afdelingsvoorzitter in mijn omgeving de bezuinigingspolitiek met verve verdedigde en van wie het landelijk bestuur met meerdere landelijke regio's in de clinch ligt, had een woordenwisseling met de VNG. De landelijke ANBO-voorzitter verbaasde zich erover dat ouderen massaal hun huishoudelijke hulp verliezen en beschuldigt de gemeenten ervan dat zij niet onderzoeken of dat wel kan. Want de ANBO krijgt signalen. Let wel: de transities naar de gemeenten zijn officieel op 1 januari 2015 ingegaan, maar in 2014 en zelfs in 2013 zijn er, vooruitlopend erop, al bezuinigingen op de huishoudelijke hulp doorgevoerd. De ANBO-voorzitter zegt dat de regering beloofd heeft dat alles zorgvuldig en professioneel zal gebeuren. Eén van de binnengehaalde 'resultaten, zeker...!
De VNG zegt dat het hier en daar schort aan communicatie en noemt voor de zoveelste keer de 'keukentafelgesprekken' en 'maatwerk'. De ANBO-voorzitter wijst erop dat ouderen niet weten dat ze recht op 'maatwerk' hebben. Mensen, mensen toch! De ANBO en al die andere ijdeltuiten en ook de VNG zaten er zelf bij! Ze was het, evenals die andere meepraters, eens met een bezuiniging van 40 procent op de thuiszorg en verbaast zich erover dat ouderen massaal thuiszorg verliezen, en weet nu, nu de klachten binnenstromen, niet waar ze het zoeken moet.
Het is nu zo'n beetje de oogsttijd van de wrange vruchten die men zelf mede gezaaid heeft. Hoe nu de hoofdverantwoordelijken - regering en parlement - waar men nauwe banden mee heeft, niet voor het hoofd te stoten en toch nog kritiek uitoefenen op de gevolgen? Marktwerking in de zorg! Weg met de vertrouwde, op de behoeften gebaseerde regelingen. Want die ontregelen immers de doelstelling: marktwerking.
Zo kan het gebeuren dat een vrouw, door haar huisarts voor een borstonderzoek naar het ziekenhuis verwezen, daar niet terecht kan vanwege de lange wachtlijst. Omdat er haast bij is vraagt ze of men haar kan zeggen bij welk ziekenhuis in de buurt ze eerder aan de beurt zal zijn. Dat wordt geweigerd omdat men er niet voor is andere ziekenhuizen aan 'klanten' te helpen. Dat is marktwerking in de praktijk! Niet de bezorgdheid om de gezondheid of het leven van een patiënt, maar bezorgdheid vanwege kapitalistische concurrentie. Van patiënt, via cliënt, naar klant! Deze volgorde dus, die zo ook het morele afglijden van de kapitalistische maatschappij illustreert.
Zo gaat dat in het algemeen, bij lieden van meedenkende en meepratende organisaties! Dat is de praktijk, dames en heren politici! Ja, ook u die in politieke vakantietijden aan de persoonlijke en politieke marktwaarde werkt! De door u gesignaleerde onverwachte bijverschijnselen en onbedoelde bijeffecten, zijn niet onverwacht en onbedoeld. De dames en heren politici en ook de andere ijdeltuiten wisten en weten dat het om verwachte en bedoelde gevolgen gaat. Maar er gloort hoop. Emile Roemer van de SP heeft een boek geschreven met als titel "Het kan wel. Tussen Binnenhof en Buitenwereld". "Er zijn tekenen van een beweging die niet meer te stoppen is", zei de SP-voorman laatst in Leeuwarden. De mensen willen democratie en willen invloed hebben. Uit zijn gegeven voorbeelden blijkt dat hij denkt dat het wel goed zal komen tussen werkgevers en werknemers. Er is echter wel een probleem: de nieuwe Flexwet staat zoiets in de weg. Zijn oplossing? Vast werk goedkoper maken... Deze opmerking zal zeker aan de aantekeningen van de werkgeversorganisaties zijn toegevoegd. Met vreugde, uiteraard.
Het kan wel, als je de mensen maar meer invloed geeft. Beste Emile Roemer, er wordt door de regering en alle andere EU-regeringen aan gewerkt. Terugtredende overheid, privatisering en individualisering alom. De mensen moeten het zelf maar regelen. Dat is zo in de zorg, in het onderwijs en overal. En, zo heb ik het begrepen, als mensen protesteren dan is dat omdat ze invloed en kwaliteit willen...? Waarom zijn er zoveel flexwerkers? Omdat ze goedkoper zijn. Dus, vast werk goedkoper maken? Het kan wel, zegt Roemer. Tussen Binnenhof en Buitenwereld. En hopen dat het tussen die twee goed komt...? Tussen Binnenhof en buitenwereld staan wetten in de weg en praktische bezwaren. Die wetten maakt men op het Binnenhof zelf. Mag ik heel voorzichtig de hoop uitspreken dat niet Roemer en zijn SP zich ontwikkelen tot een van de belangrijkste praktische bezwaren. Of tot een onbedoeld bijverschijnsel.