Eén van de vele voortdurende massale demonstraties tegen de Griekse regering door het arbeidersfront PAME. Alleen met doorzettingsvermogen kan de strijd worden gewonnen. (Foto: KKE)
Anna Ioannatou
Na de zomerpauze waarin ik hoop dat de Manifestlezers op vakantie hebben kunnen gaan, misschien wel naar een Grieks eiland, eerst dan maar de trieste cijfers wat de vakantie van de meeste Grieken zelf betreft. Volgens een onderzoek van het IKA (Stichting Sociale Verzekeringen), wordt de vakantieduur van degenen die kunnen gaan (zo'n 20%), steeds korter. Zo gaf 42 procent van die 20 procent aan een dag of vier weg te kunnen. Één procent plande 20 dagen op vakantie te kunnen gaan. De overgrote meerderheid kon het financieel niet maken en zo'n 13 procent blijft thuis vanwege onstabiliteit in werk en inkomen. Helemaal niet op vakantie ging 80 procent.
Degenen die een paar dagen weg kunnen, gaven aan ergens terecht te kunnen bij vrienden of familieleden in de provincie of op een eiland. Wat de Atheners betreft, Attica biedt vele mogelijkheden met stranden om in het weekend een paar uurtjes door te brengen, met zelf meegebrachte versnaperingen. Dat kan nog een zeer vermoeiende onderneming worden met druk verkeer en tjokvolle bussen voor diegenen die geen eigen vervoer hebben.
Het gaat goed met het toerisme volgens de operators (behalve dit jaar op de eilanden met vluchtelingenkampen, zoals o.a. Lesbos, zo'n 60.000 vluchtelingen zitten op het ogenblik vast in Griekenland in zogenaamde opvangcentra), want de meeste plaatsen zijn bijna of helemaal volgeboekt, maar dan wel met buitenlanders met all-inpakketten en dat betekent weer dat buitenlandse toeristen zeer zelden plaatselijke taveernes of cafetaria's bezoeken, verzadigd als ze zijn van het hele-dag-door buffet van hun hotel. Vaak wordt er door operators nog genoegzaam aan toegevoegd, dat de mislukte staatsgreep in Turkije met alle gevolgen van dien het Griekse toerisme een flinke lastminute-impuls heeft gegeven. De een zijn dood is nou eenmaal de ander zijn brood, volgens de moraal van ons fraaie economische gebeuren...
Nadrukkelijk profileert de Griekse regering het land nogmaals als een pool van stabiliteit na het besluit tot Brexit van de Britten, de aanslag op 14 juli in Nice en de poging tot een staatsgreep in Turkije vlak erna en in het algemeen tegen de achtergrond van de vele terroristische aanslagen van de afgelopen jaren. Griekenland is stabieler dan Europa, is de impliciete conclusie. Syriza Euro-parlementslid Papadimoúlis verklaarde op zaterdag 16 juli, nog voordat helemaal duidelijk was of de staatsgreep in Turkije wel of niet geslaagd was, dat "alles wat er is gebeurd en nog steeds gebeurt in Turkije, al het beestachtige wat twee dagen geleden zich in Nice afspeelde, onderstreept de noodzaak om Griekenland te beveiligen, te versterken en te projecteren als een pool van veiligheid en stabiliteit".
Deze stabiliteit binnen een "bredere gedestabiliseerde regio" als lid van de NAVO werd ook door premier Tsipras benadrukt op de NAVO-top in Warschau van 9 en 10 juli jl. Maar Jack Lew, minister van Financiën van de VS, die in juli Griekenland bezocht, waarschuwde toch maar dat Griekenland weliswaar een sterke geopolitieke ligging heeft, maar wel vanaf zijn fundamenten gecorrigeerd moet worden wil het land sterk worden (interview in de 'Financial Times'). En dat betekent een versnelde toepassing van de hervormingen, zoals hij benadrukte, vanwege de versnelde ontwikkelingen in de regio na de poging tot een staatsgreep in Turkije. Dus: de regionale kaarten worden opnieuw geschud en als Griekenland daar actief bij betrokken wil zijn, moet het land een sterke economische basis hebben.
Ook al in juli gaf Marianne Thyssen, Commisaris voor Werkgelegenheid bij de Europese Commissie, maar liefst twee interviews binnen enkele dagen aan de Griekse pers ('APE-MPE' en 'Capital'), waarin zij de positie van de Europese Commissie uiteenzette voor wat betreft de arbeidsmarkt en de "hervormingen" die in september "noodzakelijk" worden. De arbeidsmarkt zou in Griekenland niet flexibel genoeg zijn (of zelfs onbuigzaam), want tussen 2008 en 2010 kromp het bruto nationaal product met 7,9 procent, maar tegelijkertijd steeg het gemiddelde loon per werknemer met 0,9 procent. "We hebben", aldus mevrouw Thyssen, "hervormingen nodig in de wet op de stakingen (...), in de wetgeving op de particuliere sector, de collectieve ontslagen, die werkelijk een hinderpaal zijn voor investeringen (...), want geen Griekse of buitenlandse investeerder zal nog willen investeren als hij weet dat voor het geval er iets misgaat, de overheid de besluiten van de ondernemer kan blokkeren. Dat verhindert investeringen, die Griekenland nodig heeft voor de groei en het creëren van arbeidsplaatsen".
M.a.w.: zelfs de geringste bescherming van werknemers tegen ontslagen is een hinderpaal voor investeringen en groot winstbejag. Geheel in strijd met de uitspraken van de Commissie beweerde minister Katroúgkalos (Arbeid, Sociale Verzekeringen en Sociale Solidariteit - ja degene die bij hoog en bij laag blijft beweren dat de pensioenen niet verminderd zullen worden, terwijl elke maand opnieuw de grote meerderheid constateert dat op haar pensioen nogmaals beknibbeld is... - dat de regering de kwestie van massa-ontslagen, van antistakingen (de zogenaamde werkgevers lock-outs) helemaal verwerpt en vóór medeondertekening is van de eis de collectieve onderhandelingen weer in te voeren. Dit alles binnen het kader van de "nationale lijn" die hij zegt na te streven met het oog op de dramatische veranderingen in arbeidskwesties die in de pijplijn zitten voor september.
Kyriákos Mitsotákis, voorzitter van de Nea Dimokratía, had op de jaarlijkse vergadering van de Bond van Griekse Industriëlen ook weer gezegd, dat "... het belang van werknemers en ondernemers in wezen gemeenschappelijk is", maar hij is tenminste eerlijk onverbloemd rechts en niet pseudo-links.
Er gebeurde veel sinds Manifest 7. Zo werd de privatisering van de haven van Piraeus in een urgentieprocedure aangenomen (hoeveel wordt er niet in urgentieprocedures doorgesleept voordat de bevolking het echt allemaal in de gaten heeft?), ondanks de herhaalde stakingen van havenwerkers. De kwestie Siemens gaat de doofpot in, naar het schijnt. De rechtszaak n.a.v. het omkoopschandaal met het Duitse bedrijf Siemens zo'n tien jaar geleden (i.v.m. de aankoop van digitale centra voor de Griekse en later Duitse OTE (telefoon en telecommunicatie) met 64 aangeklaagden wordt voor onbepaalde tijd opgeschort, omdat de stukken nog niet vertaald (!) waren (een paar duizend bladzijden) in de moedertaal van de buitenlandse aangeklaagden, die berecht moeten worden. Het ziet ernaar uit, dat dit tot een verjaring leidt, waarmee de schuldigen de dans ontspringen. Dit bericht kwam plotseling half juli om even snel, nadat regering en 'oppositie' elkaar in de haren gevlogen waren, weer uit het medialandschap te verdwijnen.
En dan last but not least, het parlementaire debat over de nieuwe kieswet. Ook in juli. Syriza schijnt te zien aankomen dat regeren met behulp van een bonus van 50 parlementsleden (met de wet weliswaar, maar dat is nou eenmaal het burgerlijke rechtsstelsel), onrechtmatig in bezit genomen en eventueel met een steuntje van een handjevol anderen, er niet meer in zit. Dus kwam men met het voorstel tot evenredige vertegenwoordiging binnen het kader van algemene grondwetsherzieningen. Terwille van meer stabiliteit in het politieke stelsel worden er diverse 'brouwsels' gemaakt. Uiteraard vechten tegen de bierkaai, want de politieke instabiliteit is een weerslag van de economische problemen en die zitten verankerd in het systeem.
Het werd allemaal zo democratisch gebracht. Grieken moeten zich eindelijk meer vertrouwd maken met een 'samenwerkingscultuur', zoals de andere Europese landen, waar meer regeringssamenwerking is. De Nea Dimokratía, verliezer van de verkiezingen van 2015 en volgens opiniepeilingen flink in de lift (naar boven) brieste van woede en zei, misschien niet helemaal ten onrechte, dat Syriza vorig jaar, zonder te kikken over de 50 zetelsbonus, er gebruik van maakte om te regeren en nu het slecht gaat er vanaf wil om de Nea Dimokratía te belemmeren weer aan de regeringsmacht te komen. Een storm in een glas water binnen het burgerlijke 'democratische' politieke stelsel van partijen die toch allemaal (behalve de communisten) de beruchte memoranda ondertekenden en dus verplicht zijn hetzelfde te doen.
De drie kernpunten waren: stemrecht vanaf 17 jaar, afschaffing van de 50 zetelbonus voor de winnende partij en handhaving van de drempel van drie procent. Er waren 200 stemmen nodig, als men wilde dat de nieuwe kieswet voor de volgende verkiezingen moest gelden. Dat lukte niet en dat betekent dat de nieuwe wet pas kan gelden voor de daaropvolgende verkiezingen, maar kan dan weer door andere partijen aangevochten worden. Wie dan leeft, wie dan zorgt. In elk geval profileerde Syriza zich tevergeefs als een progressieve partij. Daarvoor zijn de maatregelen tot nu toe te hard geweest voor de bevolking en volledig in strijd met wat ooit zo luidruchtig beloofd was...