Rinze Visser
TRUKE
Rinze Visser
Als de politiek in strijd komt met de feiten, dan verandert men de feiten. Zo ongeveer heeft ooit iemand het gezegd en is het later met variaties daarop door anderen herhaald. Wie goed oplet die ziet dat het in de dagelijkse praktijk ook zo werkt. Volg het nieuws, vooral het 'gemaakte' nieuws en u zult versteld staan. Zo hebben we in ons land te maken met een groot tekort aan betaalbare sociale huurwoningen. Na jarenlang dit feit verdonkeremaand te hebben is het de laatste tijd nieuws geworden. Wakker geworden politici en andere bestuurders, vooral door de komst van een groot aantal vluchtelingen in 2015, hebben het woningtekort voor mensen met niet hoge inkomens herontdekt. De vraag wierp zich op: hoe moeten we statushouders - vluchtelingen die een AZC verlaten en hier mogen blijven - huisvesten nu we voor 'onze eigen' mensen al geen woningen hebben?
Nu wil ik u niet vermoeien met alle politieke beslissingen in het verleden, die uiteindelijk tot de geschetste situatie hebben geleid. Jazeker, ook beslissingen van politieke partijen van wie woordvoerders nu zeggen zich zorgen te maken, maar dit wel volgens hun kapitalistische logica proberen uit te leggen. Dat gaat dan als volgt: er is sprake van een toenemend tekort aan voor veel mensen betaalbare huurwoningen; deze woningen, beheerd door woningcorporaties, worden verhuurd voor bedragen die niet uitkomen boven het bedrag waarbij de huurder, in relatie tot het inkomen, nog voor huurtoeslag in aanmerking komt. Een onvrij deel van de huursector. Te goedkoop dus. Zo ontstaat het tekort aan betaalbare huurwoningen volgens de kapitalistische economische leerboeken, doordat de huren van deze woningen niet vrij zijn, niet geliberaliseerd. Zo zijn dus de huren te laag, wat de vraag stimuleert. Zo wordt het tekort omgetoverd tot een teveel aan vraag, wat in een kapitalistische maatschappij de prijs hoort op te drijven. Conclusie: het tekort aan betaalbare huurwoningen ontstaat omdat ze betaalbaar zijn... Bent u er nog?
Dé oplossing zou dus zijn: een forse stijging van de huren. Dus de betaalbaarheid bevorderen door ze onbetaalbaar te maken. Of, anders gezegd, als je het begrip sociale huurwoningen (inclusief de huurtoeslag) afschaft, dan schaf je ook het tekort af. Want waar geen vraag meer is kan ook geen tekort zijn. De econoom die hierover schreef hield hiervoor geen pleidooi en beperkte zich ertoe te melden dat het hier om een politieke keuze gaat. Bij alles wat over dit belangrijke onderwerp gezegd en geschreven is, ontbreekt altijd één woord: behoefte. In de taal van marktwerking niet een mooi woord.
"Pensioenleeftijd moet omhoog naar 70 jaar", zo luidt de kop met grote letters in het dagblad. Op de voorpagina, opdat het maar niemand zal ontgaan. een 'consultant investment en solutions' van een vermogensbeheerder legt het uit. Vanuit de kapitalistische logica zal het zeker kloppen. Laat dat maar aan vermogensbeheerders over. Maar hoe zit het met de behoefte? Behoefte? Daar is ook aan gedacht. U moet niet denken dat het hier om de behoefte gaat van mensen die reikhalzend uitkijken naar stoppen met werken en hun pensioen. Dat is nog van het VUT-tijdperk, waarin toen ook al geschreven werd dat vervroegd uittreden zijn langste tijd heeft gehad. Het tijdperk waarin nog geen VOC-mentaliteit heerste. Nee, het gaat hier om een andere behoefte. Een 67-jarige man die nog een eigen zaak begint. Met foto. Ons aller voorbeeld dus. Weg met die geraniums. U kent dat wel. De honderdjarige die, hoe oud ook, thuis wil blijven wonen en gruwt van verzorgingshuizen. De mensen willen 't zelf, toch.
En ja hoor, er wordt verwezen naar een pagina verderop. Ook grote kop, grote letters. "Meerderheid wil af van collectief pensioen". De meeste mensen willen geen collectief pensioenstelsel, maar meer keuzevrijheid. Individueel gericht. Solidariteit is uit, misschien nog slechts op vrijwillige basis. De uitkomst van een enquête. Uiteraard zijn enquêtes vaak manipulatief. Maar laten wij ons niet vergissen. De jarenlange campagne voor het individualisme heeft gewerkt en werkt nog dagelijks. Voeg daarbij de gewenning aan individualisering en daardoor de drang naar individualisme door de-collectivisering en individualisering van wetten en regels. Vrijheid, maar voor velen geen blijheid.
In Den Haag wordt er gewerkt aan ingrijpende wijzigingen van het pensioenstelsel. De hier geschetste berichtgeving en de prominente plaats in de media, staan hier niet los van. De pers is vrij, zo heet het. Ook één van de Nederlandse normen en waarden waarmee onze o zo fatsoenlijke, beschaafde en democratische betweters andere landen en volken mee om de oren slaan. Maar hoe kan het dan dat, als was het op commando en de zo bejubelde pluriformiteit ten spijt, ze die politieke partijen die het belang van het grootkapitaal dienen en morrelen aan pensioenen en pensioengerechtigde leeftijd, zo terwille zijn met hun berichtgeving?
Over vrijheid kan heftig gediscussieerd worden. Maar ook vrijheid wordt verdeeld. In de klassenverhoudingen gaat vrijheid voor de een ten koste van die van de ander. Als mensen steeds aangesproken worden op hun streven naar vrijheid - in dit geval: ik maak zelf wel uit hoe ik mijn pensioen regel - dan heeft dat impact. Propagandisten zouden geen propagandisten zijn als het niet zou werken. Mensen rijp maken voor iets dat tegen hun eigen belang indruist. Het werkt. Maar waarom zou de tegenovergestelde propaganda niet werken? Zo lang is het nog niet geleden - enkele jaren? - dat uit onderzoeken bleek dat een grote meerderheid van het Nederlandse volk zeer aan collectiviteit hecht. Dat kan niet zomaar ineens veranderd zijn! Waar wachten wij eigenlijk op? Overigens, ik sprak over betaalbare sociale huurwoningen. Dat is dubbelop. Want onbetaalbare sociale huurwoningen bestaan niet...