De Verenigde Staten van Trump? Wat staat er op het spel? Het verzet gaat van start!
Verklaring na de Amerikaanse presidentiële verkiezingen van de communistische "Partij voor Socialisme en Bevrijding" ("Party of Socialism and Liberation" - PSL) uit de Verenigde Staten
Donald Trump is de volgende president van de Verenigde Staten. Het is nu uiterst urgent dat alle progressieve mensen de straat opgaan ter verdediging van immigranten, moslims, etnische minderheden en een alternatieve visie ontwikkelen voor eenheid en solidariteit van de arbeidersklasse in de strijd tegen de verwoestingen van het neoliberale kapitalisme. Dit is de enige manier om de demagogie van Trump te pareren en aan te tonen dat hij geen realistisch programma heeft om de leefomstandigheden te verbeteren van degenen die van hem verandering verwachten.
Hoe kan een racistische, seksistische, xenofobe miljardair en 'reality tv-ster' die dramatisch slecht in de peilingen stond, geen steun had van het politiek establishment noch van de heersende klasse, het presidentschap winnen?
De grootste reden van het verlies van Clinton was het feit dat meer dan 6 miljoen minder Democraten-stemmers naar de stembus gingen in 2016, in verhouding tot de verkiezingen tussen Barack Obama en Mitt Romney in 2012.
Trump won ten gevolge van het volslagen mislukken van de Democratische Partij en de Wall Street-elites om de belangrijkste issues, waar grote delen van de werkende bevolking in het land mee te kampen hebben, aan de kaak te stellen. Die elite beschouwde grote delen van haar electoraat als vanzelfsprekend, inclusief haar eigen achterban. Bernie Sanders zou Trump verpletterd hebben in de algemene verkiezingen, maar de elites van de partijleiding bedwongen zijn opstandige campagne en schoven een kandidaat naar voren die het toonbeeld was van een status-quo, terwijl ze de gehele arbeidersklasse met extreme arrogantie behandelden. Trump, de racist en seksist, heeft daadwerkelijk een groter percentage van de Latino (29%) en van de Afro-Amerikaanse (8%) stemmen gekregen dan zijn Republikeinse voorganger Romney in 2012.
Maar liefst 93 procent van de provincies in het gehele land zijn economisch gezien gestagneerd of achteruitgegaan ten opzichte van 2008. Onder de twee ambtstermijnen van Obama is de aandelenbeurs drievoudig in waarde gestegen, terwijl de lonen stagneerden en de inkomensongelijkheid enorm is gestegen. Dit was het sentiment dat de rebellie van Bernie Sanders macht gaf binnen de partij, maar uiteindelijk keihard werd neergeslagen door de partijleiding. Daarna maakte Clinton een ruk naar rechts, en sindsdien ontbrak gedurende de gehele verkiezingsperiode een zinvolle discussie over de belangrijkste kwesties waar de arbeidersklasse en armen mee worstelen in de Verenigde Staten.
Het verkiezingsresultaat hing af van de opkomst. Miljoenen armen, onderdrukte en werkende jongeren, die nog in groten getale in 2008 en 2012 op Obama gestemd hadden, waren niet gemotiveerd noch geïnspireerd door een fundamenteel onbetrouwbaar persoon, die al een kwart eeuw deel uitmaakte van de hoogste lagen van de politieke en economische elite, en aan wie de machthebbers duidelijk de voorkeur gaven.
De oppervlakkige symboolpolitiek was niet toereikend om de achterban van de Democraten te mobiliseren. Het land is niet op magische wijze van de ene op de andere dag veranderd in een bolwerk van Trump-aanhangers op verkiezingsdag, en er is weinig bewijs dat trouwe Democraten-stemmers achter Trump zijn gaan staan. Wanneer alle stemmen geteld zijn, zou het zelfs kunnen dat Clinton in absolute aantallen meer stemmen heeft gekregen. Maar hou ook rekening met het feit dat in dit land 31 miljoen mensen geen stemrecht hebben wegens een gevangenisstraf of voorwaardelijke veroordeling, of wegens een migrantenstatus.
Maar Clinton's vrouwzijn en Trump's onverhuld seksisme waren bijvoorbeeld niet genoeg om de categorie lager opgeleide blanke vrouwen achter zich te krijgen. President Obama scoorde in 2008 wel goed bij deze groep, maar dit keer ging echter 62 procent naar Trump. Deze stemmers kampen met serieuze problemen, weinig arbeidsperspectief, en een onzekere toekomst. In veel blanke voorsteden en landelijke blanke gebieden is de drugsverslaving snel gegroeid. De impact van buitenlandse handel is de grootste zorg. Voor zulke stemmers, zelfs al vinden ze Trump weerzinwekkend, kwam hij met een belofte van "verandering".
Net als bij de "Brexit" aan de andere kant van de Atlantische oceaan, brachten veel stemmers een proteststem uit tegen de gevestigde elite, vaak zonder een duidelijk besef waarvoor ze stemden.
Trump is een rechtse nationalistische demagoog. Hij is een oplichter. Hij heeft geen echt verkiezingsprogramma. Zodra hij aan zijn ambtstermijn begint, zal hij veel van hetzelfde beleid van de Obama-regering nastreven, evenals Clinton. Hij zal veel van dezelfde adviseurs binnenhalen, 'Washington insiders', die Clinton ook in dienst zou hebben genomen.
Het is niet de eerste keer dat een zittende partij het Witte Huis verloor aan een kandidaat van de tegenpartij. Sterker nog, de afwisseling van winnende partijen na de twee maximum ambtstermijnen is de trend geweest voor presidentiële verkiezingen sinds de jaren '30 van de vorige eeuw. De enige keer in de afgelopen 84 jaar dat een nieuwe president gekozen was uit dezelfde partij was in 1988, met George H.W. Bush (1989-1993) die daarvoor al vicepresident was.
Clinton was de favoriete kandidaat van Wall Street, het militair-industrieel complex, en van de elites van het rechtse neoconservatieve buitenlandbeleid, die ook de kern uitmaakten van het team van president George W. Bush (2000-2008). Niet één van de rijkste 100 CEO's heeft gedoneerd aan de campagne van de Republikeinse kandidaat. De heersende klasse - bijna in haar geheel - vertrouwde Trump (een relatief kleine vastgoedmagnaat en reality tv-show-sjacheraar) niet het bezit van de sleutels van het 'kapitalistisch kasteel' toe. Wall Street ging er vanuit dat Trump alleen meedeed aan de verkiezingen uit eigenbelang, wat de daadwerkelijke reden was dat ze hem "ongeschikt" vonden als CEO voor de gehele kapitalistenklasse. Karl Marx verwoordde het haarscherp in het Communistisch Manifest: "De moderne staatsmacht is slechts een comité dat de gemeenschappelijke zaken van de gehele bourgeoisie beheert."
Het lijkt dus een schokkende ontwikkeling dat miljoenen mensen op Trump hebben gestemd, ondanks dat hij een militante racist, vrouwenhater en xenofoob is die geen steun kon genieten van het politiek establishment en de heersende klasse die het vertegenwoordigt.
Zonder met enige echte oplossingen te komen, heeft Trump op demagogische wijze delen van de blanke arbeidersklasse weten te verleiden, wier banen en gemeenschappen verwoest zijn door het beleid en acties van Wall Street, de kapitalistische ondernemingen, en de politieke elites die hen dienen in Washington D.C.
Rechts houdt tirades tegen het "politiek establishment" maar heeft geen programma, uitgezonderd wat betreft racisme en intolerantie. De rechtse politieke leiders zijn oplichters. Hun boodschap is: haat je collega's met een andere etnische of religieuze achtergrond. Ze hebben geen antwoorden op de ravage toegediend door Wall Street, behalve lege inhoudsloze nationalistische slogans als "Make America Great Again."(Maak Amerika weer groot).
Trump is een grillige en onvoorspelbare leider en de extreem reactionaire krachten die zijn campagne hebben aangemoedigd, zullen niet worden getemperd door zijn toetreding in het Witte Huis. De Trump-campagne heeft de bloei van een nieuwe rechtse trend in het politieke landschap van de VS mogelijk gemaakt, gedefinieerd door openlijk racisme, en vrouwenhaat gekoppeld aan anti-establishment-retoriek (en vaak samenzweringstheorieën).
Dit heeft vruchtbare grond geschapen voor de groei van fascisme, zelfs al is Trump's overwinning op zichzelf geen aankondiging van het fascisme in de Verenigde Staten. Maar of deze trend zich binnen de Republikeinse partij doorzet, of uiteindelijk een eigen organisatievorm gaat ontwikkelen, valt nog te bezien.
Extreem-rechts is een serieus gevaar, maar we gaan het probleem alleen verergeren als we achter de Democraten blijven aanlopen. Door onmiddellijk onafhankelijk te mobiliseren tegen de komende regering, kunnen we voorkomen dat rechts nog meer grip krijgt.
Op dit moment is het van cruciaal belang voor miljoenen mensen om samen een beweging te beginnen om de studieschulden kwijt te schelden; afschaffen van particuliere zorgverzekeraars en gezondheidszorg gratis of betaalbaar te maken; verhogen van het minimum loon; organiseren van miljoenen ongeorganiseerde werknemers in vakbonden. Miljoenen mensen uit de werkende klasse en jongeren waren het er mee eens toen Bernie Sanders Wall Street uitriep tot crimineel kartel. Miljoenen mensen zijn tegen elke vorm van nieuwe oorlog in Syrië of waar dan ook. Deze thema's blijven bestaan, ongeacht wie er in het Witte Huis zetelt.
Voor de Partij voor Socialisme en Bevrijding is er meteen werk aan de winkel om, samen met mensen in het hele land, te mobiliseren voor de demonstratie op 20 januari bij de inauguratie. Terwijl politieke spanningen hoogtij vieren in de Verenigde Staten en internationaal, zal de komende periode een cruciale test zijn. De uitdaging voor links is om deze strijd te leiden. Tenzij links echt leiding geeft aan deze strijd, zullen rechtse demagogen en fascisten het vacuüm blijven vullen. Er staat veel op het spel. De tijd om op te treden is NU.
Vertaling: Roberto Dias de Silva.