Wil van der Klift
Op het moment van schrijven van dit artikeltje is er precies één maand voorbij sinds Donald Trump werd verkozen tot volgende president van de VS. Het beeld van de 'bemanning' en de presidentiële politiek wordt steeds duidelijker. Opvallend is dat het wel snor zit tussen hem en Wallstreet. De politiek van de koopman krijgt steeds meer gestalte. Wat ook in het oog springt is dat de conservatieve 'elite' ruimschoots deel zal gaan uitmaken van zijn regering. Langzaam maar zeker vallen de puzzelstukjes op hun plaats. Tussen campagnetaal en realiteit liggen 'Mexicaanse muren' van verschil.
Nu Trump in het zadel komt te zitten worden pragmatische en populistische tegenstanders plotseling verklaarde medestanders. Business as usual. Het proces is weliswaar nog niet afgerond - er is nog ruim een maand te gaan - maar het beeld wordt duidelijk. Net als elders in het kapitalistische Westen staan belastingverlichtingen voor de kapitalistenklasse bovenaan het verlanglijstje. Het kapitaal moet niet te veel worden belast. Werkenden, uitkeringsgerechtigden en gepensioneerden krijgen daartoe de rekening gepresenteerd. Want minder belasting voor de vermogenden betekent minder voorzieningen en inkomen voor de werkende klasse, dus nog meer uitbuiting.
Hoe hij zijn beloften aan zijn kiezers wil waarmaken blijft nog te bezien. Een (Keynesiaans) nationaal stimuleringsbeleid van de grond krijgen kost veel (belasting)geld. Wie zal dat betalen? Wordt het geen broekzak-vestzakbeleid? Zijn kiezers willen resultaat van hun stemmen zien. Boter bij de vis dus.
Bij de leidingen van multinationals en banken wordt zijn politiek intussen merendeels met gejuich ontvangen. Trumps adviseur Stephen Schwarzman (Blackstone): "Dit is een overwegend pro-business, pro-kapitalistische regering met niet alleen als doelstelling goede zakendoen maar ook de middenklasse en lagere middenklasse van dit land merkbaar economisch vooruit te helpen." Sommige Multinationale bedrijven zullen van dit 'nationalisme' nadelen ondervinden, maar Trump gunt corporate America een flinke voet tussen de deur van het Witte Huis. Het bankkapitaal krijgt de sleutel van het Witte Huis. De pragmatische zakenman koos inmiddels voor typische Wallstreet-veteranen, Washington-insiders en donoren, allemaal deel van de door hem tijdens de campagne verafschuwde establishment. De leiding van de regering-Trump bestaat uit miljonairs en miljardairs. Ook op de beurs is de stemming opperbest. Bankaandelen scoren 20 procent hoger sinds zijn verkiezingswinst.
We zullen nog moeten zien hoe Trump zijn zakelijke kijk op de wereld vertaalt in politieke standpunten en daadwerkelijk internationaal optreden. Trump is vooralsnog moeilijk in een ideologische hoek te plaatsen. Hij heeft een pragmatische zakelijke agenda met weinig belemmeringen van ideologische aard. Het is natuurlijk maar de vraag hoelang het touw reikt dat hij van de Republikeinse partij-elite krijgt om zijn eigen plannetjes door te zetten. Dat hij onmogelijk de Republikeinse elite naar zijn hand kan zetten staat daarbij bij voorbaat vast. Maar de binnenlandse politiek is ronduit conservatief. De rol van de overheid zal op veel terreinen worden teruggedrongen en collectieve voorzieningen worden afgebroken. De wereld kijkt de komende maand met zorg naar de verdere ontwikkelingen in de VS. Wat gaat het worden met de buitenlandse politiek t.o.v. Cuba, China en Iran, om maar eens een paar landen te noemen? De politieke plannen van Trump zien er overwegend negatief uit voor vrede en vooruitgang. De 'vrije jongen' Trump toont zich steeds meer een conservatieve kapitalist.
Intussen nemen de tegenstellingen in de samenleving van de VS toe. De voorbereiding op een grote nationale demonstratie op de dag van de inhuldiging van Trump ook. De klassenstrijd verdiept en verhevigt zich.