Poster van de Communist Party of Ireland. (Foto: CPI)
"De Ierse geschiedenis laat zien wat een problemen het oplevert voor [de werkende klasse van, nvdr] een natie als het een ander volk heeft onderworpen. Al de verschrikkingen voor de Engelsen vinden hun oorsprong in 'the Irish Pale'". Friedrich Engels aan Karl Marx, 24 oktober 1869. [1]
"Maar daar, zodra het Ierse volk de zaken zelf in de hand heeft, zodra het zijn eigen wetgever en regeerder is, zodra het autonoom wordt, zal de afschaffing van grondbezittende aristocratie (...) oneindig veel makkelijker zijn (...) Het is niet alleen een simpele economische vraag, maar tegelijkertijd een nationaal vraagstuk, want de grondbezitters zijn daar (...) de dodelijk gehate onderdrukkers van de natie...". Marx aan Kugelmann 29 november 1869.
Zoltan Zigedy
Als Groot-Brittannië het voorbeeld was van koloniaal imperialisme, dan was Ierland, samen met de inheemse bewoners van de Nieuwe Wereld, zijn eerste slachtoffer dat ook absoluut het langst daaronder heeft geleden. Toen de Britse elite trots verkondigde dat 'de zon nooit onderging in het Britse Rijk', vergat ze daarbij te vermelden dat zij eerst een wrede schaduw van koloniale onderdrukking over Ierland had geworpen. [2]
Dankzij de uitnodiging voor deelname aan het jaarlijkse James Connolly Festival (8-14 mei dit jaar) in Dublin, Ierland, hadden mijn MLT-collega Joe Jamison en ik het genoegen om deel te mogen nemen aan een week van scholing en kameraadschap met een aantal kameraden van Marxism-Leninism Today. Dit jaarlijkse festival betekent zeven dagen met muziek, kunst, film, theater, poëzie en politiek. Het festival wordt afgesloten met een ceremonie op de Arbour Hill begraafplaats ter ere van James Connolly en de andere martelaren van de Paasopstand in 1916. [3]
Het Festival, georganiseerd door de Communistische Partij van Ierland en haar sympathisanten, combineert cultuur met politiek op een manier die zowel onderhoudend als educatief is. Het festival benadrukt de lange geschiedenis van de Ierse strijd tegen het imperialisme. Een strijd die tot op de dag van vandaag voortduurt, tegen Brits koloniale invloed op de noordelijke zes provincies, tegen de supranationale overheersing van de Europese Unie en tegen de economische uitbuiting door Noord-Amerikaanse multinationale bedrijven die Ierland onder andere als belastingparadijs gebruiken.
Het is begrijpelijk dat James Connolly voor Ierse communisten en hun bondgenoten een centrale plaats inneemt van eerbetoon en inspiratie. Connolly's begrip van de dialectiek van nationale bevrijding en socialisme was ongeëvenaard in zijn tijd. Net als enkele tijdgenoten zag hij de strijd voor een onafhankelijk Ierland als organisch verbonden aan de emancipatie van de Ierse arbeiders. Zoals hij met grote welsprekendheid schreef in 1897: "Als u het Engelse leger morgen verwijdert en de groene vlag hijst bij Dublin Castle, dan zouden uw inspanningen tevergeefs zijn, tenzij u een begin maakt met de organisatie van de Socialistische Republiek. Engeland zou u nog steeds overheersen. Het zou u overheersen door middel van zijn kapitalisten, zijn grondbezitters, zijn financiers, door middel van zijn commerciële en individualistische instellingen, die het heeft geplant in ons land en water heeft gegeven met de tranen van onze moeders en het bloed van onze martelaren." [zeer goed toepasbaar op het Zuid-Afrika van vandaag, waar nu ineens Winnie Mandela uit de hoge hoed wordt getoverd, nvdr]
De helderheid van Connolly's inzicht in het imperialisme en zijn vooruitziende begrip van het neokolonialisme anticipeerden in veel opzichten op de inzichten van Lenin en de bolsjewieken.
Tijdens het festival vertelden onze kameraden en vrienden ons over de steun van communisten en linkse activisten voor de 'Right2water' campagne, voor gratis en duidelijk openbaar eigendom en gebruik van de Ierse watervoorraden voor alle burgers. Onderdeel van deze campagne was een nationale demonstratie in april in Dublin. We leerden over de rol van Ierse communistische leiders en met hen strijdbare bondgenoten, die de staking van werkers van het nationale busbedrijf Bus Eíreann steunen. Ierse communisten zijn strijdbaar en actief in de vakbeweging van Ierland.
We hebben kameraden ontmoet die daadwerkelijk het Shannon International Airport platgelegd hebben, om het Amerikaanse imperialisme af te schrikken in hun pogingen de Ierse soevereiniteit aan te tasten. Als VS-vliegtuigen landen met manschappen, voorraden of gevangenen, om marteling, dood en vernietiging te brengen naar andere delen van de wereld, proberen deze toegewijde activisten startbanen te blokkeren, waarbij ze het risico van arrestatie voor lief nemen.
Voor het versterken van de ideologie biedt de Ierse Communistische Partij een goede maandelijkse krant, 'Socialist Voice'. Tevens heeft de partij een uitstekende boekhandel in het centrum van Dublin, 'Connolly Books', publiceert diverse boeken en brochures en houdt een multimedia operatie draaiende, 'Connolly Media Group'. In de boekhandel zijn er regelmatig reeksen van openbare discussies en debatten, de 'Connolly Conversations', over voor het socialisme en de arbeidersbeweging relevante vraagstukken. [zo wordt een goede CP opgebouwd, nvdr]
Daarnaast heeft de Communistische Partij een vruchtbaar debat op gang gebracht met de linkervleugel van de Ierse Republikeinse beweging, met als doel het herstellen van de plaats van het socialisme in de traditie van het radicale Republikeinse gedachtegoed. Dit debat organiseert de partij vanuit het 'Peader O'Donnell Socialist Republican Forum', als eerbetoon aan een man die een socialist was en een vakbondsorganisator, een IRA-leider, redacteur, schrijver en internationalist, ooit beschreven als 'de grootste agitator van zijn generatie'. Verspreid over heel Ierland vinden Forumbijeenkomsten plaats.
Eén van de leiders van het Forum, Tommy McKearney, sprak hartstochtelijk op 14 mei tijdens de plechtige ceremonie op de binnenplaats van Kilmainham Gaol, waar James Connolly werd geëxecuteerd op 12 mei 1916. De bijeenkomst werd gesponsord door de Dublin Raad van Vakbonden (Dublin Council of Trade Unions). In zijn toespraak benadrukte McKearney de eenheid van republicanisme en socialisme. Hij heeft 16 jaar gevangen gezeten als leider van de strijd tegen het Britse imperialisme en hij heeft in 1980 meegedaan aan de hongerstaking in de gevangenis, dat maakt hem tot een zeer geschikte woordvoerder voor de Republikeinse zaak. McKearney is tevens één van de leidende marxisten van Ierland. Zijn boek 'The Provisional IRA: From Insurrection to Parliament' [nvdr: De Voorlopige Ira: van Opstand tot Parlement] is een onmisbare analyse van de dynamiek van de strijd aan het einde van de 20e eeuw tegen het onrecht in de zes noordelijke provincies.
We hebben ons bezoek die middag afgesloten door deel te nemen aan de herdenking van de executie van James Connolly, op de Arbour Hill Begraafplaats, waar de martelaren van de opstand in 1916 zijn begraven. Jimmy Doran, districtsvoorzitter van Dublin, hield een inspirerende toespraak,met de volgende strekking:
Vele politieke partijen en groepen claimen James Connolly als hun bron van inspiratie. James Connolly was een socialist, een marxist, een anti-imperialist, een internationalist en een organisator in de vakbeweging. James Connolly zou op geen enkele wijze hebben meegewerkt aan de 'Industrial Relations Act' van 1990 of aan 'sociaal partnerschap'. En hij zou zeker niets te maken willen hebben met de vervolging van kinderen voor vreedzaam protest. Connolly stond altijd aan de kant van de onderdrukten en niet aan de kant van de onderdrukkers.
Hij zou te vinden zijn op de startbaan van Shannon, met de anti-oorlogsbeweging, om de neutraliteit van Ierland te verdedigen en om de Amerikaanse oorlogsmachine te stoppen, die van Shannon een vliegveld maakt voor de genocidale oorlogen van de VS. Hij zou het imperialisme van de Europese Unie verwerpen en hij zou lachen om de misleidende beweringen over zowel Brexit als het lidmaatschap van de Europese Unie als zogenaamde manieren om het land te verenigen, door het overgeven van haar soevereiniteit en democratie aan het imperialisme van de Europese Unie.
James Connolly voerde strijd en stierf voor een socialistische republiek, niet voor een door 'gombenen' verdeeld land met een verdeelde bevolking waarin de contrarevolutie de overhand heeft. [nvdr: een 'gombeen-man' is in Ierland een aanduiding voor een sjacheraar of oplichter (handelaar of politicus) die uit is op snelle winst en zich verrijkt over de ruggen van anderen].
"Wat zou James Connolly zeggen? Hij zou zeggen dat als de mensheid in Ierland en de wereld wil overleven, dan is er geen alternatief voor het gemeenschappelijk belang. Dan is er geen alternatief voor sociale woningbouw. Er is geen alternatief voor volksgezondheid. Er is geen alternatief voor vrede. Dan is er geen alternatief voor het beëindigen van de armoede in de wereld. Er is geen alternatief voor ons milieu. Er is geen alternatief voor betrouwbaarheid en waardigheid voor onze volkeren.
Kameraden, er is geen alternatief: "Het is socialisme of barbarij. We willen alleen de aarde!"
Wij bedanken Eugene McCartan, algemeen secretaris van de Communistische Partij van Ierland, voor de uitnodiging om de warme, gulle gastvrijheid van de Ierse kameraden met hen te mogen delen.
[1] nvdr: The Pale, ofwel de Engels Pale, was het deel van Ierland dat in de late Middeleeuwen onder direct gezag van Engeland viel (bron: wikipedia)
[2] nvdr: de uitdrukking 'het rijk waar de zon nooit onder gaat' is in de geschiedenis gebruikt om bepaalde wereldwijde rijken te beschrijven, die zo uitgebreid waren dat het altijd in minstens een deel van hun territorium dag was. Dit gold voor het Britse Rijk, voornamelijk in de 19e en vroege 20e eeuw, toen het een territoriale omvang bereikte dat groter was dan van ieder ander rijk in de geschiedenis. (bron: wikipedia)
[3] De Paasopstand (Easter Rising) was de Ierse Republikeinse opstand van 24-30 april 1916 en wordt gezien als een van de belangrijkste gebeurtenissen in de geschiedenis van Ierland. Een deel van de Irish Volunteers onder leiding van Pádraig Pearse en het kleinere Irish Citizen Army van James Connolly bezetten sleutelposities in Dublin, waaronder het General Post Office op O'Connell Street. Op paasmaandag 1916 riep de nieuwe republikeinse regering, onder leiding van Pearse, de Ierse Republiek uit. Deze opstand markeert een splitsing tussen het Republikeinse en het algemene Ierse nationalisme, dat tot dan toe een belofte van autonomie onder de Britse kroon accepteerde. De opstand werd door het Britse leger neergeslagen, honderden opstandelingen werden gedood en de leiders, waaronder Connolly, werden geëxecuteerd. Deze opstand, en vooral de heftige reactie van het Britse leger, heeft een belangrijke invloed gehad op de houding en politieke activiteiten van een belangrijk deel van de Ierse bevolking. (bron: wikipedia)
Bron: ZZ's blog, 15 juni 2017, vertaling J.Bernaven.