TRUKE
Rinze Visser
'De wereld is niet maakbaar', is een vaak gebruikt gezegde dat al een tijd geleden, bij de eerste fase van bezuinigingen, privatiseringen en hervormingen door de voorstanders daarvan in gebruik is geraakt. En, waarmee het volk steeds maar weer om de oren wordt geslagen. Zij die te pas en te onpas benadrukken dat de wereld en maatschappijen niet maakbaar zijn, willen daarmee benadrukken dat we het kapitaal z'n gang moeten laten gaan, de markt z'n werk laten doen. Niet proberen marktwerking te beteugelen met wetten en regels.
Maakbaarheid is dus een negatief woord geworden en wordt vooral gebruikt om ermee te bewijzen dat socialisme of wat daar ook maar naar ruikt uit den boze is. Daar wilde men een samenleving opbouwen, 'maken' dus en zie: dat is op niets uitgelopen....
Eén van de wrange resultaten van de stelselmatige openbaring van aversie tegen maakbaarheid is de afbraak van de verzorgingsstaat. En dan ontdekte het nu demissionaire kabinet opeens, in een bui van enig mededogen en wellicht enige schrik van wat het had aangericht, dat er armoede in Nederland voorkomt en dat vooral kinderen daarvan te lijden hebben. Trouwens, is het u ook opgevallen dat de laatste tijd opvallend vaak het aantal kinderen wordt genoemd, als slachtoffers van rampen en vooral van oorlogshandelingen. Dus nu ook als het om armoede gaat. Arme kinderen, die niet kunnen meedoen. Maar hoezo arme kinderen? Zijn die kinderen dan niet arm omdat hun ouders/verzorgers arm zijn? Of wordt hier op een niet zo fijnzinnige en ook geniepige wijze de ouders verantwoordelijk gehouden voor de armoede van hun kinderen?
Uiteraard zijn er ook persoonlijke oorzaken waardoor mensen in de problemen komen, in de schulden raken en in armoede vervallen. Maar is het niet hypocriet dat dezelfden die politiek verantwoordelijk zijn voor de toegenomen armoede, nu vooraan gaan staan met hun plannen ter beteugeling van armoe en dan daarbij kinderen centraal stellen? Laten we eens wat opsommen: 4000.000 á 500.000 werklozen wordt tegenwoordig in de politiek normaal gevonden, sterker nog: sommigen slaan zichzelf hiervoor op de borst, want goed, om de lonen laag te houden. Steeds meer werkende mensen hebben het ook arm door lage lonen, het niet meer volgens een cao uitbetaald krijgen. Om nog maar niet te spreken van cao's waarmee de hand gelicht wordt. Mensen boven de vijftig jaar die moeilijk aan de slag kunnen komen. Veel mensen die na het uitbreken van de crisis hun reserves hebben moeten aanspreken. Hogere eigen bijdragen zorg, hogere eigen risico's gezondheidszorg. Bij werkloosheid worden, zowel in de bijstand als bij het UWV, kleine foutjes afgestraft met boetes.
De AOW-toeslag als de partner nog geen recht op AOW heeft is afgeschaft. Tel uit je verlies aan inkomen. Uitbetaling van de Algemene Heffingskorting aan een partner zonder of zeer weinig inkomen wordt elk jaar afgebouwd. Verhoging van huren, verlaging van huur- en zorgtoeslagen. En dan durven politici zich in het openbaar af te vragen: hoe kan het dat er in zo'n rijk land als Nederland armoede voorkomt? Maar zij die dit alles gewild hebben - regering, Kamerleden, colleges van B en W, gemeenteraadsleden van diverse politieke partijen - staan nu vooraan om zich van hun menselijke kant te betuigen. Mensen die door de crisis hun reserves hebben moeten aanspreken om aan hun financiële verplichtingen te kunnen voldoen, kunnen in grote problemen komen als er iets onverwachts gebeurt. Zo zijn er ook mensen met een gezin die maar vier dagen mogen werken en vergeefs proberen, vanwege het broodnodige geld, een dag meer te mogen werken. Bovendien hebben veel gemeenten de betaling van de kosten van budgetbeheer - hulp aan mensen om nodige schuldsanering te voorkomen - afgeschaft.
In het blad van de Vereniging van Nederlandse gemeenten (VNG-magazine) staan een aantal initiatieven van gemeentebesturen die pretenderen zeer begaan te zijn met het lot van de minderbedeelden. "Hulpwijzer', 'Sociale Kaart', zijn zulke initiatieven. Veel mooie woorden. Maar wie goed leest die ziet dat het er niet zozeer omgaat om mensen te wijzen op gemeentelijke mogelijkheden om voor ondersteuning in aanmerking te kunnen komen, maar meer om mensen digitaal erop te wijzen hoe ze zichzelf kunnen helpen. Basisvoorziening, noemt men dat.
Zelfredzaamheid! Participatie! Zo wordt de regeringspolitiek en de uitvoering ervan door de gemeenten onder de aandacht gebracht en gepropageerd. Beter kan de politieke sociale armoede bij de gemeenten niet in beeld gebracht worden. Sociale armoede, verpakt in politieke liefdadigheid. Zij die de maakbaarheid verguizen zijn zelf jaren bezig geweest, en zijn dat nog, de maatschappij te maken(!) zoals ze is. En zij, de makers, zijn nog lang niet klaar.