Op 28 juni jl. demonstreerden Amerikanen voor een rechtvaardig zorgstelsel bij de ingang van het gebouw waar president Donald Trump een campagnebijeenkomst voor donaties hield in Washington. (Foto: Susan Melkisethian/Flickr/cc/by-nc-nd)
Zoltan Zigedy
Donald Trump bewijst Parenti's inzicht overduidelijk en zonder mededogen. In de maanden na zijn inhuldiging hebben zijn politieke tegenstanders hem onophoudelijk aangevallen. Daarnaast heeft een groot gedeelte van de heersende klasse de blaffende honden van de media op hem losgelaten. In deze media worden het militair apparaat en de veiligheidsdiensten onder druk gezet om Trump terug te voeren naar het 'moeras', het moeras van de traditionele politiek. Al tijdens Trumps verkiezingscampagne en in zijn eerste regeringsmaanden ontwaardde de heersende klasse alom 'chaos en verderf'.
Om twee redenen vormde Trump een probleem: op de eerste plaats dreigde hij met een neo-isolationistisch buitenlands beleid dat inbreuk maakt op de brede consensus die er heerste sinds de ondergang van de Sovjet-Unie, een consensus die het Amerikaanse triomfalisme (Reagan, Bush I en II) verenigde met de 'humanitaire' interventiepolitiek van de Nieuwe Democraten (Clinton, Obama). Hoewel ze grote verschillen vertoonden, vloeiden beide doctrines voort uit het idee dat de VS zich, bij gebrek aan een tegenkracht zoals de Sovjet-Unie, het recht of de plicht voorbehouden om de wereld naar hun eigen beeld en gelijkenis te herscheppen.
Beide politieke doctrines laten zich leiden door hun eigen principes, maar ze komen tot dezelfde conclusie: de overtuiging dat de VS wereldwijd de dominante en doorslaggevende macht moeten zijn. Als we voorbij de huichelarij kijken, blijken beide doctrines evenzeer toegewijd aan het handhaven van de Amerikaanse positie aan de top van de imperialistische piramide, met geweld, indien nodig.
Trump vormt een probleem omdat hij de strategie van een zakenman hanteert, en tegenstanders met bluf en slimmigheid aftroeft. Het ontbreekt hem aan politieke ervaring en aan standvastige principes. Militaire avonturen in het buitenland en allianties zoals de NAVO zag hij daarom als kostbare obstakels voor zakelijke overeenkomsten.
Het kapitalistisch Rusland bijvoorbeeld biedt tal van zakelijke kansen, vooral in de energiesector. Tillerson, zijn minister van Buitenlandse Zaken, was als directeur van Exxon een groot voorstander van zakendeals met Rusland. Vanuit het oogpunt van een vastgoedontwikkelaar is een zorgvuldig ontworpen ideologisch systeem van mensenrechten en een goed functionerende democratie alleen maar overtollige ballast. Trump beschouwde elke wereldleider en elke regering als een potentiële zakenpartner.
Op de tweede plaats is de heersende klasse in de VS diep bezorgd over het imago van haar staatshoofd. Het beschermen en behouden van presidentiële mythe staat hoog op de prioriteitenlijst. Het besmeuren van deze mythe is onvergeeflijk. Trumps vulgariteit en zijn totale minachting voor omgangsvormen en acceptabel gedrag hebben een wervelstorm aan spot en satire teweeggebracht. Nieuwslezers en entertainers in het smalle politieke spectrum maken Trumps kapsel, zijn fysieke eigenschappen, zijn lichaamstaal en al zijn gedragingen belachelijk waar zij maar kunnen. Als 'Bekende Amerikaan' kon Trump het zo bont maken als hij wilde, maar als 'Mr. President' moet hij - hypocriet of niet - aan hogere normen voldoen.
Toen Nixon ontspoorde en het presidentschap in diskrediet bracht, ontketende hij een vergelijkbare wervelstorm. Hij trad af en zijn termijn werd al strompelend volgemaakt door Gerald Ford. Vervolgens vond de heersende klasse een geschikte figuur in de vorm van een pindaboer, een vrome zuiderling die het besmeurde presidentschap weer mocht oppoetsen. De allemansvriend Jimmy Carter was het perfecte antwoord op de misdadiger Nixon.
Op een vergelijkbare manier werd er gezocht naar een oplossing om rotzooi van de onbesuisde oorlogen en de economische ineenstorting na de regering van George W. Bush op te ruimen. Die oplossing bestond uit de jeugd, de kracht, het schone imago en de originaliteit van de eerste Afro-Amerikaanse president, Barack Obama. De presidentiële mythe werd zo succesvol opgelapt dat Barack Obama verbazingwekkend snel de Nobelprijs voor de Vrede ontving, minder dan tien maanden na zijn inauguratie. Trump dreigt dit imago opnieuw in diskrediet te brengen.
De mediacampagne tegen Trump heeft hysterische proporties bereikt. Fox News ligt in de touwen. De kijkcijferkanonnen van deze nieuwszender zijn vertrokken of raakten beschadigd. Prominente presentatoren en leidinggevenden raakten verwikkeld in seksschandalen. Hun concurrenten sprongen er bovenop om de kwetsbaarheid van Fox te exploiteren. Als dé stem van rechts voelde Fox News zich tegen heug en meug verplicht om Trumps regering te verdedigen.
Vrijwel elke concurrerende mediaonderneming zag de kans schoon om dankzij de zwakte van Fox aan invloed te winnen, waarbij venijnige en meedogenloze aanvallen op Trump werden ontketend. Ook kregen de media smakelijke en suggestieve verhaaltjes toegeworpen door lekkende veiligheidsdiensten, verhaaltjes die de media hongerig en kritiekloos doorgaven aan het publiek. Meerdere verhalen per dag maakten melding van Trumps gebreken, of het nu ging over zijn gebrek aan etiquette of over criminele complotten met de Russen. Elke dag brengt nieuwe insinuaties en sensaties met zich mee. Omdat de media en de veiligheidsdiensten bijna geheel met één stem spreken, en omdat er weinig of geen echt bewijs geleverd wordt voor zelfs de kleinste beschuldiging, hebben velen deze campagne als een heksenjacht gekenmerkt.
Met behulp van de razendsnelle aanvallen op Trump is Fox News op zijn plaats gezet. De kijkcijfers van de 'progressieve' media zijn de hoogte ingeschoten. NBC en zijn toonaangevende heksenjager Rachel Maddow maakten een enorme sprong voorwaarts. Maar wie denkt dat de entertainment- en nieuwsmonopolies erop uit zijn om Trump uit zijn publieke functie te verdrijven, mag herinnerd worden aan de onthullende verklaring van CBS-directeur Leslie Moonves tijdens de voorverkiezingen: "Dit kan niet goed zijn voor Amerika, maar het is verdomd goed voor CBS." Het gaat nog steeds om geld.
De ironie dat Fox News nu in de kuil valt die de zender voor een ander groef is fascinerend. De concurrerende mediamonopolies hanteren nu dezelfde spetterende insinuaties, sensatiezucht en verdraaiingen van de waarheid waarmee Fox News de top van de medialadder kon bereiken. De slippertjes van die ene president - Bill Clinton - bevorderden de opkomst van Fox News, de kwetsbaarheden van de andere - Donald Trump - bespoedigen Fox' neergang. De Whitewater-affaire, de zelfmoord van Bill Clintons juridisch adviseur Vince Foster, een Keniaanse geboorteakte, en nu het schandaal van de Russische connectie: de grens tussen nieuws en entertainment is volkomen verdwenen.
En de veiligheidsdiensten voeden de waanzin van de zelfingenomen maar niet bepaald overtuigende FBI-directeur Comey tot aan de afvallige voormalige CIA-directeur Brennan. Ooit, tijdens het tijdperk van de beruchte J. Edgar Hoover vond het lekken van zijn FBI en de CIA, evenals hun politieke bemoeienis selectief en stiekem plaats. Het smetteloze imago van de veiligheidsdiensten die politiek onafhankelijk waren, en zich alleen wijdden aan het verzamelen van feiten moest gehandhaafd blijven. De veiligheidsdiensten van tegenwoordig zijn zo lek als een mandje en bemoeien zich schaamteloos met de politiek. Comey, die in al zijn schizofrenie Hillary Clinton het ene moment beschuldigt, even later vrijpleit en nu weer Trump stalkt, kan alleen maar beschouwd worden als doortrapte politieke opportunist die een juridische voltreffer wil scoren. Maar progressieve opiniemakers hebben hem verheven tot een icoon van de burgerrechtenbeweging.
Bron: ZZ's blog, 30 mei 2017, vertaling Frans Willems.