De KKE toont dat - mits daartoe gemobiliseerd - jong en oudwillen strijden voor een socialistisch Griekenland. (Foto: KKE)
Anna Ioannatou
In de afgelopen twee maanden gebeurde er veel in Griekenland: aardbevingen die van 'klassenbewustzijn' getuigen, aldus universiteitsprofessor Theodvo'sis Tásios op de vergadering van de Commissie Onderzoek en Technologie van het Griekse Parlement in juli, ongeveer 24 uur voor de aardbeving op het eiland Kos: "Aardbevingen maken klassenonderscheid", aldus Tásios, "want welke huizen sloopt zij internationaal? De huizen van de armen".
De reden moge duidelijk zijn. Slechte bouw, provisorisch materiaal en als je naar de 'derde wereld' kijkt en de armzalige optrekjes in de sloppenwijken met de vaak duizenden aardbevingsslachtoffers, hoeft het weinig betoog om in te zien dat dood en verderf door aardbevingen geen 'natuurrampen' zijn. Zo besloot de spreker dan ook met de volgende woorden: "Het is zeker dat we te maken hebben met een van de mens uitgaande ongelijkheid t.o.v. de technologie, t.o.v. van de levensverwachting". De goede waarnemer zal het inderdaad zijn opgevallen dat waar welstand en goede woningbouw heersen er geen sprake is van doden onder het puin van ingestorte 'woningen' en vaak zelfs nauwelijks van schade.
Weer woedden de bosbranden dit jaar met als resultaat nogmaals duizenden hectaren in de as. Veel werd aangestoken. We schreven er al eerder over: aantrekkelijke gebieden moeten toerismeklaar worden gemaakt en bossen staan nu eenmaal in de weg. De hand van de brandstichter wordt wel gewapend door inkrimping van het geld voor brandpreventie en -blussing: sinds 2009 gemiddeld 120 miljoen euro per jaar minder. Geen aanleg van wegen en paden door de bossen waardoor de brandweer makkelijker bij de vuurhaarden zou kunnen komen. Van de brandweerwagens is 50 procent ouder dan 15 jaar en soms bijna niet meer bruikbaar. Brandweervliegtuigen krijgen pech zodra ze opstijgen. Sterke vermindering van wetenschappelijk geschoold personeel bij de coördinatie van brandbestrijding. En, last but not least, brandweermannen die 48 tot 72 uur zonder onderbreking doorwerken door gebrek aan personeel. Een steeds grotere afhankelijkheid van vrijwilligers dus.
Op 20 juli staakten werknemers in het toerisme in het hele land. Het Duitse blad 'Der Spiegel' besteedde in zijn Online-versie aandacht aan degenen die werken in de toerismesector in Griekenland en haalde de triomfantelijke woorden aan van premier Tsipras ten overstaan van hotelhouders over de bloei van het Griekse toerisme (let wel: buitenlanders in Griekenland, Grieken gingen dit jaar nog minder op vakantie). Het waren er 30 miljoen dit jaar. Dus op elke Griek zo'n drie toeristen. De Duitse ARD 1 had het trouwens over 'moderne slavernij'. 'Der Spiegel': "Zijn (van Tsipras, A.I.) enthousiasme is begrijpelijk. Dit jaar wordt verwacht dat 14 miljard euro uit het buitenland in het laatje zal komen, een flinke steun voor de overleving van de door de crisis getroffen binnenlandse economie.
Maar de prijs wordt betaald door veel van de 340.000 werkenden in die sector. Lange werktijden, lage beloningen. Veel Grieken werken zwart, zijn niet verzekerd en kunnen makkelijk ontslagen worden... De staking van 20 juli over het hele land was de eerste staking in de sector toerisme sinds 2012. In dezelfde reportage stonden ook uitspraken van de voorzitter van de Bond van Werknemers in Catering en Toerisme: "De arbeidsomstandigheden verslechteren zo snel dat we niet langer kunnen zwijgen". De mensen zwijgen, want ze zijn bang hun werk te verliezen en van de lucht kun je niet leven. Onzekerheid, zware werkbelasting, geen loonsverhogingen (integendeel), flinke vertragingen in betalingen, overtreding van gezondheidsvoorschriften zijn troef. En wat de arbeidsongelukken betreft? De cijfers spreken boekdelen: tussen 2009 en 2016 580 procent stijging.
Dat de Baltische staten voorop lopen in het ereherstel van SS'ers en monumenten oprichten ter ere van het nazisme is tamelijk bekend, maar nog lang niet genoeg. Het is geen toeval dat Estland (nu fungerend voorzitter van de Raad van de Europese Unie) op 23 augustus in Talin een internationaal congres organiseerde over "De erfenis in de 21ste eeuw van de misdaden die door communistische regimes zijn verricht". Ter herinnering: het cultiveren van de gelijkstelling fascisme-communisme heeft een lange voorgeschiedenis. Op 2 april 2009 werd in het Europese Parlement een resolutie aangenomen getiteld 'Europees bewustzijn en totalitarisme', die leidde tot het vastleggen van 23 augustus (de dag van de ondertekening van het niet-aanvalsverdrag tussen Duitsland en de Sovjet-Unie in 1939) als herdenkingsdag voor de slachtoffers van alle totalitaire regimes. De weigering van de Griekse regering aan dit congres mee te doen was aanleiding tot een behoorlijke consternatie in het Griekse politieke leven.
Al eerder schreven we in Manifest over de diverse aantijgingen aan het adres van de huidige regering dat men nog steeds veel van een Sovjet-mentaliteit zou hebben overgehouden. Ultrarechts beschuldigt Syriza o.a. regelmatig van stalinisme, maar ook de meer gematigde krant 'Ta Nea' kwam naar aanleiding van de weigering met het kopje 'Stalinisme aan de macht'. Op 6 juli jl. publiceerde A. Chatzís, hoogleraar aan de Universiteit van Athene, een artikel getiteld 'Het laatste communistische land van Europa'. En dit allemaal terwijl toch de regering Syriza/Anel druk verdergaat met de afbraak van sociale verworvenheden en het land allerminst op een arbeidersparadijs lijkt. De minister van Justitie, Transparantie en Mensenrechten, Stávros Kondonís, gooide olie op het vuur met de inhoud van zijn brief aan de regering van Estland, waarin de weigering werd uitgelegd: "De geschiedenis kan niet vervalst worden, ook al wordt zij overwegend geschreven door de winnaars of op verschillende manieren ingeschat vanuit het standpunt van de diverse staten. Ondanks dat getuigen de historische gegevens en de feiten dat het leger van de USSR de bevrijder van Europa was en van de nazistische concentratiekampen, de bevrijder van de verschrikking van de Holocaust".
En verder verwijzend naar de ideologische tegenstelling: "In onze gedachten en ons bewustzijn kan het nazistische regime, dus dat politieke systeem waarvan racisme, haat, onverdraagzaamheid en massamoord de ideologische kern vormen, op geen enkele manier vergeleken worden met wat dan ook, eenvoudigweg omdat de mensheid met niets anders te maken heeft gehad dat vergelijkbaar was met het nazisme en we hopen dat dit ook in de toekomst niet meer zal voorkomen". Verder vond hij de organisatie van het bewuste congres een "ongelukkig initiatief in een periode waarin fundamentele waarden van de EU betwijfeld worden door ultrarechts en neonazi's". Het persbureau van Syriza steunde de minister in deze inschatting en vond het besluit niet te gaan 'vanzelfsprekend en noodzakelijk'. En dat terwijl Syriza's krant 'Avjí'('Dageraad') toch regelmatig komt met de theorie van de beide slechte extremen (fascisme en communisme).
De bewuste minister klaagde er in een persconferentie over dat uit zijn brief aan Estland eenzijdig geciteerd werd door het rechtse politieke veld. Hij noemde dit 'goebbelistische praktijken' naar de tactiek van Hitlers propagandaminister Goebbels. Hij had immers ook over de Praagse Lente gesproken, waaruit het eurocommunisme geboren was - dus binnen een communistisch regime - met als doel het socialisme aan vrijheid en democratie te koppelen en deze ideologische stroming bevruchtte sindsdien met zijn dialoogcultuur het politieke denken van heel West-Europa: "het communisme baarde tientallen ideologische stromingen, het nazisme baarde alleen verschrikking".
Syriza's zeer rechtse regeringspartner Anel kwam ideologisch in het nauw en diens leider Panos Kamménos (minister van Defensie) sprak van het 'complex' van Syriza. De 'Avjí' jutte de confrontatie met oppositiepartij Nea Dimokratia nog meer op door een foto van diens leider Mitsotákis op de voorpagina te plaatsen geassociëerd met de opmerking over goebbelistische praktijken vanwege alle leugens die de Nea Dimokratia over Syriza verspreidt.
Bovengaande confrontatie was volop bezig bij het verzenden van dit artikel. 'Confrontatie' natuurlijk tussen aanhalingstekens, want ondanks de ogenschijnlijk tegenstrijdige en verwarrende ideologische hybriditeit van Syriza (niet zelden al even onhistorisch als haar tegenstanders) maakt haar politiek maar al te duidelijk dat men geenszins van plan is het kapitalistische pad te verlaten. Het verschil met de rechtse 'oppositie'partijen blijft een verschil van aanpak. Wat is er uiteindelijk links aan de afbraak van sociale verworvenheden?