Jeremy Corbyn tijdens een manifestatie in Liverpool op 1 augustus 2016. Achter een spandoek met de leus: 'Onverbloemde taal, eerlijke politiek'. (Foto: Kevin Walsh/Flickr/cc/by)
Ron Verhoef
Er lijkt eindelijk schot te zitten in de onderhandelingen over de Brexit. Dat het tot nu toe zo stroef ging, is niet heel verwonderlijk. Labour en de Tories in het Britse Lagerhuis zijn namelijk intern behoorlijk verdeeld (dat geldt minder voor de andere partijen). Zo was May een gekend tegenstander van de Brexit tijdens de referendumcampagne, terwijl haar minister van Buitenlandse zaken, Boris Johnson, nu juist een fanatiek aanhanger was. Ook binnen Labour is geen eenduidige visie.
Hoewel Labour altijd aangegeven heeft tegen de Brexit te zijn, is het ook duidelijk dat Corbyn geen fervent aanhanger van de EU is. In het verleden liet Corbyn zich zelfs regelmatig zeer negatief uit over de EU.
Dat er nu toch enig schot zit in de onderhandelingen komt mede doordat May akkoord is gegaan met het voldoen aan de financiële verplichtingen van Groot-Brittannië. De EU werkt namelijk met meerjarenbegrotingen en dus ook meerjarige afspraken over de afdracht van landen aan de EU. De huidige begroting loopt af in 2020, terwijl een Brexit voorzien is in 2019. Over de financiële afwikkeling van die 10 maanden verschil bestond dus onenigheid.
Net nu de onderhandelingen met de EU eindelijk van de grond komen, lijkt in Engeland het enthousiasme voor de Brexit juist af te nemen. Vooral nadat een vertrouwelijk rapport van de Britse regering uitlekte. Dat rapport stelt dat de Britse economie sowieso schade gaat ondervinden van de Brexit. Hoe groot die schade is, is afhankelijk van een aantal factoren die Engeland niet helemaal zelf in de hand heeft (zoals de inhoud van nieuw te sluiten handelsverdragen). Het rapport bekijkt diverse scenario's maar in elk daarvan is voorzien dat de Britse economie een klap zal krijgen.
Veel zal gaan afhangen van de toekomstige economische relaties die Engeland zelf weet op te bouwen. Dat is zeker niet onmogelijk, maar de indruk die de Britten tot nu toe maken, is dat ze niet al te goed uit de verf komen in het onderhandelen. Dat is ook niet zo raar. De Britten verwachten veel concessies van de EU, maar de EU is van mening dat Engeland zelf de Unie wil verlaten en dus weinig kan eisen.
Tegen deze achtergrond groeit de onvrede onder de bevolking echter enorm. Het gevoel bestaat dat May de Brexit niet goed leidt. Ondertussen neemt de ongelijkheid in Engeland nog steeds fors toe en zien veel arbeiders hun bestaanszekerheid verdwijnen. Voeg daarbij dat er weinig terecht is gekomen van de sociale programma's die May beloofde tijdens de verkiezingen en de voedingsbodem voor onvrede is compleet. Daar spint met name Labour goed garen bij. Voor May voltrok zich bovendien een ramp toen in het partijbestuur van Labour vorige maand de aanhangers van Corbyn de meerderheid veroverden. Daarmee lijkt de moeilijke relatie tussen de fractie en het bestuur van Labour te zijn bedwongen en kan de partij weer werken aan het vormen van een eenheid. Een eenheid die nadrukkelijk afstand neemt van de derde weg van Tony Blair.
Voor veel mensen is Corbyn inmiddels een aantrekkelijk alternatief. Niet alleen omdat hij de rol van de vrije markt wil terugdringen, maar ook omdat hij minder vasthoudt aan de harde lijn van May in de Brexit. Om die reden is de Britse pers wel nog altijd tegen Corbyn, maar tot nu toe lijkt dat weinig effect te hebben. Wat de lijn van Labour ten aanzien van de Brexit wordt, is nog wel afwachten, en daar blijft binnen Labour onenigheid over.Niet alleen bij Labour maar bij de hele Europese sociaaldemocratie is geen eenheid in de opvattingen over de EU te ontdekken.
Met zoveel onduidelijkheid binnen de partijen en een steeds grotere groep parlementsleden die helemaal van de Brexit af wil, blijft de onzekerheid onder de Britten bestaan en daar profiteert niet alleen Labour van, maar helaas ook extreem-rechtse groepen zoals Britain First.