Stakende buschauffeurs op 1 mei. (Foto: Manifest/wvdk)
In de acht weken nadat de vorige krant uitkwam gebeurde er veel - nationaal en internationaal. Teveel om in een redactioneel te beschrijven. Ook teveel om allemaal te begrijpen. Zelfs teveel om hoofd- en bijzaken goed te kunnen onderscheiden. Er was bovendien ook sprake van politieke ontwikkelingen die niet onmiddellijk voor de hand lagen. En dan wordt niet alleen gedoeld op de talloze, maar altijd rechtse, zwenkingen van Trump. Hij laveert als een slimme koopman tussen de verschillende belangen van het Amerikaanse grootkapitaal in, maar houdt het roer recht als het gaat om 'America and Trump first'. De pogingen van Amerika om zijn mondiale dominantie te handhaven staan nog steeds centraal als we de kapitalistische globalisering trachten te analyseren. Maar die Amerikaanse macht brokkelt gestaag af. Een kat in het nauw maakt echter vreemde en veelal gevaarlijke sprongen. Dat is in ieder geval de afgelopen periode niet veranderd. Dat bepaalt in hoofdlijnen de huidige mondiale, nationale en veelal ook lokale politiek.
De toenadering van Noord- en Zuid-Korea is in een stroomversnelling geraakt. Ondanks de nodige scepsis over de goede afloop van het vredesproces zijn er belangrijke stappen gezet. Het is van groot belang voor de wereldvrede dat in Azië de rol van de VS wordt verminderd en die van China wordt versterkt. Die ontwikkeling zal niet zonder slag of stoot gaan. Vaststaat dat de actieve en positieve rol die de DVRK op dit moment speelt gebaseerd is op het optimisme dat in de leiding van dat land heerst nu zij militair krachtig is. Uit gesprekken met vertegenwoordigers van de DVRK blijkt ook dat er snel vorderingen worden gemaakt op het vlak van de economische opbouw. Uit alles spreekt het optimisme dat al duidelijk werd uit de nieuwjaarsboodschap van Kim Jong-un die we in Manifest nummer een van dit jaar plaatsten.
De raketaanval tegen Syrië - een politiek en militair armoedige en volstrekt verwerpelijke westerse actie - heeft de opmars van het Syrische leger en de stabiliteit van de regering Assad niet kunnen ondermijnen. Het kruitvat Midden-Oosten is er niet veiliger door geworden. De belangentegenstellingen in dat gebied blijven groot en buitenlandse interventies door Turkije, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, maar ook Saoedi-Arabië (in Jemen) en andere staten worden niet gestaakt. De huidige regering in Israël is en blijft oorlogszuchtig en een bron van gevaar voor de Palestijnen en de omringende landen. Pogingen om het nucleaire akkoord met Iran te torpederen zijn levensgevaarlijk en verstoren het toch al wankele politieke evenwicht in het gebied.
Het militaire, economische en politieke optreden van de westerse mogendheden blijft - overal in de wereld - eenzijdig gericht op het behoud en de uitbreiding van de westerse belangen. Het criminaliseren van Rusland en Poetin gaat onverminderd door en ook in Noord-Europa - aan de Russische grenzen - ontstaat een gevaarlijke explosieve politieke situatie. De VS trachten hun invloed ook in Latijns-Amerika te herwinnen. Naast de voortdurende aanvallen op de Bolivariaanse Republiek Venezuela wordt nu ook het vizier gericht op Nicaragua. De rechtse coup in Brazilië verdiept zich met de gevangenneming van de voormalige president Lula. Azië, Latijns-Amerika, het Midden-Oosten en Noord-Europa blijven belangrijke brandhaarden. Het kapitaal verkeert in crisis en tracht te overleven door de uitbuitingsgraad steeds verder te verdiepen.
Jammer genoeg trapt een aanzienlijk deel van de bevolking nog steeds in de leugens van het kleine en grote kapitaal dat middels optredens in alle media en beïnvloeding in het onderwijs dag in, dag uit het denken van de bevolking in zijn voordeel tracht om te vormen. Klassenstrijd en antikapitalisme worden nog te vaak weggezet als simplistische ideeën en acties. Het 'arbeidersfront' valt nog teveel uiteen in verschillende (belangen)groepjes met eigen agenda's. Antiracisme, antiseksisme, antifascisme, anti-elite, enz, zonder de overkoepelende kracht van de (theorie van de) klassenstrijd. Er zijn teveel groepen die zich bezighouden met deelverzet tegen de schadelijke gevolgen van de kapitalistische uitbuiting. Zelfs degenen die het kapitalisme zien als een werkelijk gevaar, leggen vaak nog onvoldoende verbinding tussen de verschillende strijdterreinen, waardoor een gezamenlijke vuist maken niet makkelijk is. Zolang er zodoende nog voldoende vertrouwen in het kapitalistische systeem leeft onder de massa van de bevolking zullen woede en verzet aarzelend blijven.
De afgelopen strijdbare 1 mei-viering van de FNV kan niet wegnemen dat er nog grote onderlinge tegenstellingen in de werkende klasse bestaan. Communisten hebben daarom op dit moment drie hoofdtaken: politiek-ideologische opklaring, verbinding zoeken met de voorhoede van de arbeidersklasse en werken aan eenheid tussen alle progressieve krachten. Zij zullen daarbij geholpen worden door de gevolgen van de onderlinge kapitalistische concurrentiestrijd en de talloze brutale fouten die in toenemende mate door ondernemers worden gemaakt, zoals nu in het streekvervoer waar de woede onder de chauffeurs met de dag toeneemt omdat normale eisen terzijde worden geschoven. Maar dat geldt ook in het onderwijs waar door de besturen en het kabinet te weinig wordt toegegeven aan de eisen uit het veld. De klassentegenstellingen groeien. De inzet voor de strijdbare, georganiseerde arbeidersklasse blijft nodig. Het kapitalisme toont zijn ware uitbuitersgezicht meer en duidelijker. Na de geslaagde coup tegen de landen van het reëel bestaande socialisme wordt nu - enigszins vertraagd - geoogst door het kapitaal. De Maastricht- en Lissabon-plannen worden systematisch uitgevoerd. De kapitalistische agenda is dominant en wordt uitgerold, het verzet van de georganiseerde arbeidersklasse nog te zwak en versnipperd.
Maar eveneens nemen de onderlinge concurrentietegenstellingen binnen het kapitalisme hand over hand toe, ook in Nederland. Dat biedt nieuwe mogelijkheden. Het kapitaal toont zijn zwakke schakels steeds openlijker. Mogelijkheden om daar gebruik van te maken door de werkers nemen toe. De heersende, onderling steeds meer verdeelde, kapitalistische klasse - zoals duidelijk wordt in de Malietoren in Den Haag, waar het grootkapitaal en het MKB meer en meer met elkaar in de clinch liggen - is doodsbenauwd voor georganiseerd verzet van de arbeidersklasse. Het kapitalisme slaagt er nog steeds in om die klasse uit elkaar te spelen, maar er ontstaan steeds meer scheuren. De klassenstrijd neemt toe en wordt feller en zichtbaarder. De vlucht naar nationalistische en extreem-rechtse partijen is weliswaar nog gaande, maar die kortzichtige en illusoire pogingen om 'de elite' een lesje te leren, gaan spaaklopen.
Intussen is de vakbeweging nog zwak. De FNV verliest in snel tempo positie aan de cao-tafel. Het aantal bedrijven dat 'zaken' doet met het CNV en ondernemingsraden neemt aanzienlijk toe. Polderland Nederland staat onder druk. Er is sprake van een gecoördineerde aanval op de vakbeweging. Door de reformistische leiding kan die geen passend antwoord geven na het verraad van Kok en de akkoorden van Wassenaar. De FNV zou veel meer aandacht moeten geven aan de ideologische uitholling van die beweging. Strijdbaarheid klinkt mooi, maar als de vakbeweging haar doelen niet politiek kan definiëren blijft het bij reageren op de waan van de dag en blijft de vakbeweging in handen van de sociaaldemocratische leiding die al sinds begin 1980 gekozen heeft voor klassenvrede en anticommunisme. De strijd over de koers vond ook binnen de SP steeds zichtbaarder plaats. Alleen actievoeren kan de positie aan de onderhandelingstafel versterken. Of dat nu tussen ondernemers en werkers is of tussen parlement en 'buurt en bedrijf'. Dat de balans tussen de verschillende 'activiteiten' moeilijk is toont de discussie binnen de SP. Het lijk t nu echter teveel op het herstellen van een uit balans geraakte verhouding. Het parlement (en de raden) is weliswaar een plek waar de actie-eisen aan de basis kunnen worden vertaald in politieke successen, maar dan moet de relatie tussen strijdeisen en parlementair optreden wel in elkaars verlengde liggen. Best moeilijk in een niet-revolutionaire periode! Wel uitvoerbaar als de richting helder blijft. Het gaat daadwerkelijk en altijd om de belangen van (delen van) de arbeidersklasse.
NCPN, CJB, Manifest en Voorwaarts gaan door op de ingeslagen weg. Het communisme is een wereldbeweging en uiteindelijk niet met valse argumenten en politieke en militaire machtsmiddelen te stoppen. NCPN en CJB zijn actief onderdeel van die wereldbeweging. In alle landen bestaan afdelingen van de wereldwijde beweging van communisten. NCPN en CJB zijn daarvan een gekend onderdeel.
Tijdelijke terugslagen worden gezamenlijk overwonnen. Je kunt feiten proberen te verdraaien, maar de werkelijkheid is altijd sterker en overtuigender. Studie en scholing zijn daarbij vereist. Elk links alternatief zal het socialisme als doel hoog op de strijdagenda moeten plaatsen. Revolutionair geduld, doorzettingsvermogen en werken aan eenheid moeten de leidraad zijn. De hoofdtaak is de organisatorische en ideologische heropbouw. Nieuwe leden zoeken in de voorhoedegroepen van de arbeidersklasse waardoor de partij meer slagkracht krijgt en er eenheid van handelen plaatsvindt. Met een gezamenlijke visie en het inzicht in de noodzaak van organisatorische versterking zal er sprake zijn van grotere bekendheid. De 1 mei-vieringen van NCPN en CJB in Twente, Den Haag en elders tonen aan dat actief optreden succesvol is. De wil groeit om gezamenlijk te zoeken naar antwoorden op de toenemende kapitalistische uitbuiting en de opbouw van nieuwe bondgenootschappen die willen knokken tegen het verval van morele, sociale en politieke waarden.
In deze krant en op de website zullen we weer een aantal belangwekkende achtergrondartikelen plaatsen. Amokmakers in de VS, Zoltan Zigedy, Tweehonderdste verjaardag van Karl Marx, Teresita Vicente, Noodzaak arbeidstijdverkorting, Margareta Steinrücke, Kapitalistische illusie en loonsysteem, Eoghan O'Neill en Trumps oorlogskabinet, Christophe Callewaert.
Lees de krant of de website voor een beter inzicht in de veranderende mondiale, nationale en lokale krachtsverhoudingen, de voortwoekerende en zich verdiepende kapitalistische crisis én de theoretische en praktische antwoorden van de arbeidersklasse daarop. Lees de Waarheid in Manifest.
Manifest houdt u op de hoogte van de werkelijke ontwikkelingen in de wereld. Lees de Waarheid in Manifest! Niet alleen in de papieren Manifest, maar ook digitaal op de website (www.ncpn.nl).
Amokmakers in de VS, Zoltan Zigedy, vertaling Frans Willems.
Manifest nr. 04/2018 verschijnt op donderdag 7 juni 2018.