President Trump hield op 2 maart jl. een toespraak op vliegdekschip 'Gerald R. Ford', waarin hij zei klaar te zijn om oorlog te gaan voeren en het budget van het Pentagon met 54 miljard verhoogde. (Foto: ZLV)
John Bolton. (Foto: Chinasquare)
Christophe Callewaert
Alles went. Zelfs een waanzinnig ijdele malloot aan het hoofd van de grootste kernmacht ter wereld. Het is wellicht de verklaring waarom de laatste reeks benoemingen in de entourage van Trump nauwelijks een rimpel veroorzaakte.
Er zijn nochtans genoeg redenen om bezorgd te zijn. Trump stelde de voorbije weken zomaar eventjes een echt 'war cabinet' samen. Weg zijn de stugge militairen, weg is de bezadigde ex-ceo van oliegigant ExxonMobil die van Trump minister van Buitenlandse Zaken mocht spelen. In hun plaats komen de über-haviken John Bolton en Mike Pompeo.
Bolton behoorde tot de neoconservatieve bende rond Bush die - precies 15 jaar geleden - Irak tot een puinhoop maakte (met als gevolg 1 miljoen doden en de totale ontwrichting van een regio waarin terreurbeweging IS vlot wortel schoot). Bolton is zo extreem dat hij één van de weinigen uit die tijd is die nog altijd op tv vol trots de vernietiging van Irak verdedigt.
De man ziet er uit als Yosemite Sam, het half snor, half mens-figuurtje uit de Bugs Bunny-cartoons. Net die snor zou hem anderhalf jaar geleden uit het Witte Huis gehouden hebben. Trump vond zo'n walrus-begroeiing boven de lippen van een man waarmee hij dagelijks zou moeten overleggen maar niks en koos toen voor iemand anders.
Nu lijkt de tijd wel rijp voor Bolton. Hij wordt de nieuwe veiligheidsadviseur. Dat betekent dat hij de president elke morgen mag briefen over de toestand van de wereld. Wat zijn voorganger McMaster daar vertelde, zal altijd een beetje een raadsel blijven. Dat heb je met topmilitairen die gebonden zijn aan hun vaderlandsliefde en neutraliteit tegenover de politieke leiders die hen opdrachten geven.
Trump neemt daarmee ook definitief afscheid van zijn verkiezingsbeloftes om de eindeloze oorlogen te stoppen. In de praktijk was daar al weinig van te zien. Het militaire budget van de VS ging de hoogte in en hij stuurde net meer troepen naar Afghanistan. Onder zijn hoede escaleerde ook de Amerikaans-Saoedische oorlog in Jemen en bombardeerde het Amerikaanse leger meer dan ooit in Syrië.
Bolton is na zijn talloze opiniestukken en optredens in de programma's van Fox News alvast geen enigma. De titel van één van zijn opiniestukken in de New York Times uit 2015 vat zijn wereldvisie samen: 'To Stop Iran's Bomb, Bomb Iran.' Hij pleitte ooit om Cuba te bombarderen omdat dat land over laboratoria beschikt waar biologische wapens ontwikkeld zouden kunnen worden (geen enkel land ter wereld heeft geen laboratoria waar je een dirty bom in elkaar kan knutselen).
De voorbije jaren richtte hij zijn woede vooral op Iran, Noord-Korea en China. Met zijn benoeming wordt het duidelijk dat Trump de Iran-deal nu zeker wil kelderen. De beslissing daarover zal in mei vallen. De deal die door zowat alle wereldmachten ondersteund werd, maakte een einde aan de sancties tegen Iran. In ruil zette Iran een rem op zijn nucleaire programma.
Bolton hoopt dat na het opblazen van de deal en het herinvoeren van de sancties de hardliners in Iran zich opnieuw zullen roeren. Daarna kan het opbod beginnen en na enige tijd kunnen de VS en Israël dan een reeks bombardementen uitvoeren op Iraanse doelwitten. Bolton sprak een tijd geleden de vurige wens uit dat het huidige Iraanse regime in 2019 haar veertigste verjaardag niet meer zal meemaken.
Tezelfdertijd kan Israël dan ook ten oorlog trekken tegen Hezbollah in Libanon. Van Bolton mag wat overblijft van de Palestijnse gebieden gewoon in stukjes gehakt worden. Egypte mag de overbevolkte openluchtgevangenis Gaza overnemen en Jordanië krijgt de lappendeken van de Westbank. Of in ieder geval wat ervan overblijft nadat Israël de huidige nederzettingen van kolonisten definitief inpalmt.
Ook voor Noord-Korea heeft Bolton een plannetje. Hij wil de komende ontmoeting tussen Trump en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un gebruiken om de spanningen op te poken. In plaats van de verwachte détente moet het net een heel gespannen ontmoeting worden waar Trump onredelijke eisen op tafel legt die Kim Jong-un niet anders kan dan afwijzen. En daarna kan het bombarderen beginnen. Noord-Korea van de kaart vegen, is perfect legaal betoogde Bolton onlangs nog in een opiniestuk. China hoopt hij in de hoek te drijven door Taiwan te erkennen.
Van Mike Pompeo, de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken, zal Bolton weinig tegenwerk verwachten. Die krijgt het al even warm van straaljagers en vliegdekschepen. Pompeo zelf stond tot nu aan het hoofd van de CIA waar hij opgevolgd wordt door Gina Haspel. Het hoogtepunt in haar cv is die keer dat ze onder Bush één van de beruchte en geheime CIA-foltersites runde.
Het is verlokkelijk om Bolton af te doen als een gek die na een eerste aanvaring met Trump meteen aan de kant zal worden geschoven. Per slot van rekening is de man voorzitter van het Gatestone Instituut en dus ook van de gelijknamige website. Dat is één van die extreme islamhaatsites die aan de lopende band leugenachtige verhalen de wereld instuurt over de islam en migratie in Europa. Het Gatestone Instituut wordt gefinancierd door Nina Rosenwald die onder meer Geert Wilders in de VS introduceerde. Voor zijn voorzitterschap strijkt Bolton elk jaar 100.000 euro op.
Maar Bolton is geen gek, in ieder geval niet naar Amerikaanse establishmentmaatstaven, schrijft Harvard-professor Stephen Malt in Foreign Affairs. "Bolton is just a more outspoken member of the consensus here", schrijft hij. Die consensus is: steeds applaudisseren als er dure bommen neervallen in verre landen. Bolton is alleen speciaal, omdat hij er nooit doekjes om windt en weinig geeft om verhaaltjes over democratie en mensenrechten. Dat maakte van hem ook al een buitenbeentje binnen de kring van de neocons.
Het beste waar we nu op moeten hopen, is dat de slachtoffers van de oorlogsdrift van de nieuwe entourage van Trump het hoofd koel houden. Dat lijkt voorlopig goed te lukken. Als tegenzet nodigde de Chinese president Xi Jinping Kim Jong-un uit in Peking. De Noord-Koreaanse leider toonde zich daar bereid om zijn land te denucleariseren. Xi Jinping feliciteerde op zijn beurt Noord-Korea voor de grote inspanningen die het land doet om de situatie te ontmijnen. Het is een poging om de bal weer in het kamp van Trump en Bolton te leggen. Die krijgen het nu moeilijker om de spanning weer op te poken.
Daarnaast is er de reactie van de Amerikaanse bevolking. Studenten brachtenhet voorbije weekend 1,2 miljoen mensen op de been in de March for Our Lives. In Washington zorgden zij voor één van de grootste betogingen ooit. Het ziet er niet naar uit dat deze generatie zich zomaar zal laten meeslepen in nieuwe uitzichtloze oorlogen en massaslachtingen.
In de schaduw van dit schouwspel wordt in België gepokerd over de aankoop van dure gevechtsvliegtuigen. De regering, met in de spits N-VA'er Steven Vandeput, wil miljarden uitgeven aan de F-35. Die Amerikaanse tuigen zijn in staat de nieuwste generatie kernwapens te vervoeren. Het is een element dat veel te weinig aan bod komt in het debat. Die F-35's zijn er niet alleen om bommen te droppen op ongeregelde legers in Syrië. Ze zijn er ook om mee te doen aan de nucleaire nachtmerrie van Bolton en co.
Gelijktijdige oorlogen in Noord-Korea, China en Iran met honderdduizenden en misschien zelfs miljoenen doden. En ons land [en evenzogoed Nederland, nvdr] dat gretig meeloopt in die strategie. Dat is het scenario dat nu stilaan heel realistisch wordt.
Bron: DeWereldMorgen, woensdag 28 maart 2018.