Onderwerp: De eigentijdse werkende klasse en haar bondgenoten. De taken van haar politieke voorhoede 'de communistische en arbeiderspartijen' in de strijd tegen uitbuiting en imperialistische oorlogen, voor de rechten van werkers en volkeren, voor de vrede en het socialisme (deel 1)
Wij heten jullie welkom op de 20ste bijeenkomst van communistische en arbeiderspartijen, hier in Athene, de stad waar 20 jaar geleden op initiatief van onze partij de Internationale Bijeenkomsten begonnen.
Na een eeuw van bestaan en van handelen staan wij hier voor jullie met gerechtvaardigde trots op de 100 eervolle en heroïsche jaren van de KKE. Wij gaan immers dynamisch en vastbesloten verder in de voetstappen van de heldhaftige en geëerde doden van onze partij, die in de strijd om het leven te laten triomferen het kostbaarste wat een mens kan geven, het leven, opgeofferd hebben.
De partij heeft het 56 jaar manmoedig uitgehouden bij alle wisselvalligheden van de klassenstrijd: in de keiharde jaren van de illegaliteit, de verjagingen, de executies, gevangenschap en achtervolgingen en de laatste 44 jaar van burgerlijke legaliteit. De partij is overeind gebleven tijdens de grote historische stap achteruit van de contrarevolutie van 1991 tot op heden en vond de kracht om zich op te richten stap voor stap omhoogklimmend op weg naar de reorganisatie. De partij speurde naar de oorzaken die leidden tot de overwinning van de contrarevolutie, bestudeerde en discussieerde - overwegend op grond van de ervaring van de Sovjet Unie - over de oorzaken waardoor de koers van de socialistische opbouw in de 20ste eeuw werd onderbroken.
Dit werd gedaan vanaf 1996 tot aan het collectieve resultaat van die poging, zoals die zijn weerslag vond in het 18de Congres. Wij bestudeerden bladzij na bladzij de documenten van de partij, de historische archieven, om een globaal beeld te geven van die grootse weg met al zijn overwinningen en nederlagen, sprongen vooruit en achteruit, fouten en zwakheden, dat wel, maar ook de weergaloze heldhaftigheid van al die 100 jaar.
Ook al zingen reactionaire en oportunistische vogels het hoogste lied over het eind van de geschiedenis, het eind van de arbeidersklasse en haar beweging, het leven zelf zet ze op hun nummer. De werkende klasse zal vroeg of laat haar historische rol spelen, haar historische missie vervullen: definitief een eind maken aan de uitbuiting van de ene mens door de andere en de socialistisch-communistische samenleving opbouwen. Dat kan, omdat zij de kracht heeft die verbonden is met de geconcentreerde geïndustrialiseerde productie. Daar vloeien deugden uit voort, zoals collectiviteit, bewuste discipline, een weergaloos uithoudingsvermogen in moeilijkheden, beproefd in een grote klassenstrijd.
De Parijse Commune en de Oktober Revolutie zijn de lichtende voorbeelden die onze strijd inspireren. Net zoals duizenden werkende mannen en vrouwen in ons land, die in die 100 jaar tot op heden hun leven gaven, voorop liepen en het uithielden in talloze moeilijkheden. Het is een strijd die in de loop van de klassenstrijd zijn stempel onuitwisbaar heeft achtergelaten op de Griekse arbeidersbeweging. Het zijn positieve lessen en, uiteraard, ook zwakke punten die we moeten bestuderen gezien vanuit de werkende voorhoede, vanuit de ontwikkelingsloop van een harde klassenstrijd.
De werkende klasse verwerft die positie niet zomaar spontaan, maar via de revolutionaire theorie en praktijk van de communistische partij, dus van haar bewuste en georganiseerde voorhoede. Een revolutionair programma, het geloof in de wereldbeschouwing van het marxisme-leninisme en het proletarische internationalisme, de beginselen van een Nieuw Type Partij en een uitgewerkte studie van onze historische ervaring zijn ongetwijfeld moderne wapens die ons een overwicht geven, maar de kwestie is hoe we die creatief en doelgericht gebruiken in ons dagelijks handelen.
Het is niet genoeg de arbeidersstrijd met directe eisen en de rol van de partij daarin op hun waarde te schatten. Maatstaf om die waarde in te schatten is in hoeverre die strijd helpt bij het bevorderen van het politieke bewustzijn. Maatstaf voor vooruitgang is de ontwikkeling van een partij-opbouw op de werkvloer en de sociale samenstelling in de gelederen van de partij, leeftijd en de deelname van vrouwen. Maatstaf is ook een gestadige vooruitgang in het theoretische, politieke en organisatorische niveau van de partij, de verbetering van het vermogen leiding te geven aan en zich te verbinden met de werkende klasse vanaf het Centraal Comité tot aan de basisorganisaties.
De complexe dagelijkse taken moeten ons niet afhouden van het voornaamste en basale: werken aan de onderbouw, zodat de partij voorbereid is en niet schrikt van abrupte wendingen, altijd in staat is op tijd te voorzien en zich aan te passen zonder daarbij het hoofddoel te verliezen. Het is niet mogelijk volledig de loop van ons werk te volgen, het te beoordelen en daarbij veeleisend te zijn, op tijd fouten en nalatigheden te zien en die te verbeteren, als we niet elk voor zich de capaciteit ontwikkeld hebben de subjectieve factor te beoordelen, waarbij ook met de concrete objectieve omstandigheden rekening gehouden moet worden, de voorwaarden die los van onze wil en wensen bestaan, los van ons ingrijpen.
De Griekse én de wereldwijde ervaring bevestigen dat de ideologisch-politieke invloed en sterkte van de partij achterbleef bij de militante praktijk als voorhoede in de strijd, achterbleef bij haar consequentie, onbaatzuchtigheid en talloze offers, bij het feit ook dat in de regel dat wat voorzien werd en waar het volk voor gewaarschuwd werd is uitgekomen, behalve dan daar waar revolutionaire omstandigheden ontstaan waren en de werkende klasse de macht greep en behield, voor zolang dat duurde. Dat is niet zo vreemd, want alleen waar de werkende klasse de politieke macht verovert en de socialistische opbouw vordert, worden de voorwaarden geschapen waaronder de socialistische ideologie de heersende kan worden.
Dat betekent niet dat de KKE haar eigen verantwoordelijkheid om te werken aan de politieke bewustwording van de werkende klasse passief ziet. De eis dat de partij moet strijden en op tijd af moet komen van haar eigen zwakheden, nalatigheden en eventuele fouten is een heel ander ding dan de illusie dat socialistisch bewustzijn het overheersende kan zijn onder kapitalistische omstandigheden. De vele eisen die de partij aan zichzelf stelt, het kritisch en zelfkritisch onder de loep nemen van de resultaten van haar handelen kan niet gebeuren met dezelfde criteria en vanuit dezelfde invalshoek als die van de burgerlijke partijen, van de partijen die het geaccepteerd hebben de strijd aan te gaan binnen de grenzen van het kapitalisme of die de mare verspreiden dat het kapitalisme omgeturnd kan worden in socialisme.
Van enorm belang voor de KKE is in hoeverre de banden met de werkplek, de grote stadscentra en andere gebieden van strategisch belang, verbreed en verdiept worden.
Wij verwerpen termen en ideologische vondsten die de klassenessentie verduisteren en die de scheidingslijn tussen de twee basisklassen van de samenleving, de bourgeoisie en de werkers, verhelen. De KKE zet zich in om de klassenstrijd in die richting te stuwen die tot de ondergang van het kapitalistische systeem leidt en streeft ernaar de strijd van de hele werkende klasse daaraan te koppelen, maar ook van de middengroepen voor de verbetering van hun werk- en levensomstandigheden.
Doel van onze dagelijkse inspanning is de werkende klasse op de voorgrond te plaatsen als revolutionaire voorhoede en niet alleen als voorhoede in de vakbondsstrijd. Zoveel mogelijk de middengroepen ertoe aan te zetten gemeenschappelijk met de werkende klasse op te treden, een bondgenootschap met hen aan te gaan, zodat het sociale bondgenootschap zo massaal mogelijk wordt.
We beseffen maar al te goed dat de werkende klasse en haar bondgenoten in Europa en in Griekenland een fase doormaken van relatieve achteruitgang, van ontevredenheid, van onbeweeglijkheid ondanks dat de economische crisis zich regelmatig doet voelen. De tendens tot vermindering van het massale karakter en wijziging van de klassenoriëntatie bestaat al jaren, al ver voor de kapitalistische restauratie in de USSR en de andere landen van socialistische opbouw, vooral vanwege hun sociaaldemocratische beleid. Het eurocommunisme was een fundamenteel kanaal waarmee het West-Europese kapitalisme - met de sociaaldemocratie als rechterhand - ernstige klappen uitdeelde aan de vakbondsbeweging met als resultaat dat deze gestadig de aftocht blies en zelfs degenereerde.
Er was wel strijd, maar niet genoeg om de machtsverhoudingen in positieve zin te veranderen. Het tegengestelde gebeurde in Europa. In Griekenland is een groot deel van de werkers, van de bevolkingslagen, 'moe' geworden of teleurgesteld, omdat de vakbondsstrijd geen onmiddellijke resultaten had. Er zijn ook werknemers die een afwachtende houding aannemen. Ze wachten, tevergeefs uiteraard, tot er ergens een eind komt aan de barbaarse maatregelen in de hoop dat er 'van bovenaf' iets zal worden veranderd. Het is een houding van minder eisen. Deze boeien strengelen zich om werkers, ambtenaren, arme zzp-ers en boeren heen al vanaf het begin van hun leven en het wordt natuurlijk alleen maar erger op de werkvloer.
Ondertussen is het bewustzijn erop voorbereid de kapitalist te zien als de persoon die werk verschaft en die de inkomens uitdeelt. Het onvermogen de relatie economie en politiek te begrijpen en het klassenkarakter van de partijen, onwetendheid of half-wetendheid inzake wat het kapitalistische systeem is en hoe het functioneert, inzake ook de revolutionaire rol van de arbeidersklasse plus nog vastgeroeste parlementaire illusies: dit alles komt helaas tot uitdrukking in angst en zelfbedrog, in apathie en teleurstelling.
Ongetwijfeld is de internationale communistische beweging, maar ook onze partij er medeverantwoordelijk voor dat ze zich niet op tijd los heeft kunnen maken van het burgerlijke netwerk van inlijving in het bestaande systeem door jarenlang met burgerlijke parlementaire meerderheden en regeringen mee te doen, ze te steunen of te tolereren.
Vertaling uit Grieks A.I.